Thị trường chứng khoán trong nước tuần qua có xu hướng ngược chiều với diễn biến đi xuống của thị trường thế giới, nhưng phong độ này không duy trì được tới phiên cuối tuần. Theo ông, nguyên nhân do đâu?
Thị trường chứng khoán Việt Nam có đặc điểm là dù cũng chịu tác động từ thị trường quốc tế, nhưng thời gian thường không dài và vẫn có hướng di chuyển độc lập theo bối cảnh kinh tế trong nước. Chứng khoán trong nước đi ngược trong tuần qua có một phần nguyên nhân là thị trường trong nước đã giảm đáng kể trước đó, tạo một mặt bằng giá rẻ.
Ông Nguyễn Hồng Khanh.
Trong bối cảnh thanh khoản cạn kiệt như hiện tại thì việc VN-Index tăng 15 - 30 điểm trong tuần đã là một cố gắng lớn, do đó, phiên đảo chiều sau đó cũng là hợp lý do nhà đầu tư chốt lời ngắn hạn. Chính vì đang ở trong điểm nghẽn thiếu tính hỗ trợ, trong khi thị trường lại khá rẻ làm cho VN-Index cứ loanh quanh vùng 900 điểm.
Điểm chính yếu hiện tại là nhà đầu tư đang hướng sự kỳ vọng vào hoạt động kinh tế năm sau và chờ đợi một điểm sáng có thể dựa vào trước bối cảnh ảm đạm chung của chứng khoán toàn cầu.
Các nhóm ngành ngân hàng, tài chính, bất động sản nắm vai trò chủ đạo trên thị trường chứng khoán trong nước, mà hiện tại những mối quan tâm hàng đầu như giới hạn tăng trưởng tín dụng, nợ xấu, thu hẹp tín dụng bất động sản… chưa có tín hiệu khởi sắc từ năm sau, vì vậy, khó kích thích dòng tiền nhà đầu tư mạnh dạn giải ngân trở lại dù trước mắt kết quả kinh doanh năm nay tốt hơn hẳn năm trước.
Để thị trường có thể tăng tốc thì tâm lý nhà đầu tư cần một điểm tựa vững chắc là hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết tiếp tục duy trì tăng trưởng bền vững và nền kinh tế tránh được những “cú sốc” tác động từ bên ngoài.
Tháng 12, thị trường sẽ đón hai sự kiện quan trọng là cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Trung cũng như khả năng tăng lãi suất của Fed. Ông đánh giá thế nào về tác động của hai sự kiện này đến thị trường chứng khoán trong nước?
Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung có thể còn tiếp tục kéo dài do còn rất nhiều bất đồng và cuộc gặp vào tháng 12 chỉ là bước khởi đầu để xoa dịu phần nào tình hình căng thẳng hiện tại. Để có thể đi đến một chính sách thương mại công bằng theo phía Mỹ đề xuất, cần một lộ trình khá dài và phía Mỹ cũng sẽ chịu nhiều mất mát để đạt được mục đích.
Trong thời gian tới, nếu phía Mỹ chính thức áp mức thuế mới lên Trung Quốc và Fed tiếp tục tăng lãi suất thì Việt Nam bị ảnh hưởng từ phía Trung Quốc nhiều hơn, đặc biệt là vấn đề về tỷ giá. Ngoài ra, những ảnh hưởng từ cuộc chiến thương mại về lâu dài sẽ làm thay đổi dòng vốn đầu tư và cũng tạo ra sự dịch chuyển dòng vốn FDI giữa Việt Nam và các nước trong khu vực. Việc này có nhiều yếu tố tích cực lẫn tiêu cực, nhưng cần một khoảng thời gian dài để đánh giá tổng thể.
Cơ hội bứt phá từ đây đến cuối năm liệu có xảy ra?
Hiện tại, có thể thấy thị trường đang khá ảm đạm và tỷ lệ tiền mặt nhà đầu tư cũng nắm nhiều hơn là cổ phiếu. Thị trường đang trong trạng thái ngủ đông. Ở đây, chúng ta có thể xem xét hai kịch bản vào giai đoạn ngắn hạn cuối năm.
Kịch bản thứ nhất, nếu một yếu tố bất lợi xuất hiện khiến thị trường mất động lực sẽ làm các chỉ số đào sâu hơn và phá ngưỡng hỗ trợ dưới 880 điểm. Tuy nhiên, theo tôi, nếu kịch bản này xảy ra thị trường sẽ không giảm quá sâu do mặt bằng giá cổ phiếu đã khá phù hợp. Ở kịch bản ngược lại, thị trường sau khi tạo một độ nén đủ sâu sẽ tạo động lực một đợt sóng lớn vào cuối năm và có thể lan sang đầu năm.
Tôi cho rằng, với những diễn biến như hiện tại, thị trường như đang chờ thông tin để bứt phá khỏi trạng thái hiện tại. Vì vậy, ngay khi thị trường còn điều chỉnh, nhà đầu tư đã có thể bắt đầu lựa chọn cổ phiếu tích lũy dần.
Nhà đầu tư nên lựa chọn những nhóm ngành nào để có cơ hội tăng trưởng giá trị tài khoản trong năm 2019, theo ông?
Có những ngành thuộc lĩnh vực sản xuất tăng trưởng tốt trong năm nay và dự báo còn tiếp tục khả quan trong năm sau như thủy sản, dệt may, điện, thương mại, hàng tiêu dùng… có thể đưa vào danh mục theo dõi bên cạnh hai nhóm ngành chính ngân hàng và bất động sản.
Mặt khác, lãi suất chung đang có dấu hiệu tăng lên cho thấy sự thiếu hụt về dòng vốn và điều này tạo điều kiện thúc đẩy một số ngành như bất động sản nổi lên lại trong thời gian tới. Tuy nhiên, bên cạnh đó, nhà đầu tư cần lưu ý lãi vay là một trong những yếu tố có thể ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận doanh nghiệp.
Theo thống kê, năm nay, tỷ lệ lợi nhuận trước thuế và lãi vay so với lãi vay phải trả của các doanh nghiệp niêm yết ở mức 6 lần. Đây là tỷ lệ cao nhất trong 10 năm gần đây trong khi ở giai đoạn khó khăn nhất - năm 2012, tỷ lệ này chỉ khoảng 3,5.
Trong bối cảnh lãi suất đang tăng lên, những doanh nghiệp ít vay sẽ dễ thở hơn nhiều. Trong khi đó, những doanh nghiệp có tỷ lệ nợ lớn sẽ gặp nhiều khó khăn hơn, do phải chạy đua tạo lợi nhuận khi giai đoạn lãi suất thấp đã không còn.
