Cuộc chiến về giá gần đây nhất của OPEC với các nhà sản xuất dầu đá phiến của Mỹ cách đây 10 năm đã kết thúc trong thất bại, vì những đột phá về công nghệ và khoan đã cho phép các công ty đá phiến của Mỹ cắt giảm chi phí, cạnh tranh ở mức giá dầu thấp hơn và giành được thị phần từ OPEC+ trong những năm tiếp theo.
Tuy nhiên, sản lượng dầu của Mỹ hiện dễ bị tổn thương hơn trước cuộc chiến về giá. Các nhà sản xuất dầu đá phiến của Mỹ đã chứng kiến chi phí tăng trong ba năm qua, và hiện tại lợi nhuận của họ cũng đang giảm do giá dầu toàn cầu giảm - một phần là do hậu quả kinh tế từ chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump.
Theo một số nguồn tin từ Reuters, giành lại thị phần là một động lực cho OPEC+ quyết định đưa sản lượng trở lại nhanh hơn so với kế hoạch trước đó, mặc dù không có ai cho biết chiến lược này cấu thành nên cuộc chiến về giá.
Để gây tổn hại cho các nhà sản xuất dầu đá phiến hiện nay, OPEC+ sẽ cần phải đẩy giá dầu xuống thấp hơn mức hiện tại là khoảng 65 USD/thùng xuống dưới 55-60 USD/thùng.
Trước đó, OPEC+ đã trích dẫn "các yếu tố cơ bản lành mạnh hiện tại của thị trường, thể hiện qua lượng dầu tồn kho thấp" làm lý do cho việc tiếp tục tăng dần sản lượng trong tháng tới.
Tuy nhiên, việc OPEC+ tăng sản lượng cũng diễn ra khi các khu vực đá phiến chất lượng tốt nhất tại mỏ dầu lớn nhất Mỹ là Lưu vực Permian đã cạn kiệt. Khi các nhà sản xuất chuyển sang các khu vực thứ cấp, chi phí sản xuất sẽ tăng lên. Lạm phát đã làm tăng thêm những chi phí đó.
Theo khảo sát quý đầu tiên của Cục Dự trữ Liên bang Dallas đối với hơn 100 công ty dầu khí tại khu vực Texas, New Mexico và Louisiana, các nhà sản xuất dầu đá phiến hiện cần mức giá dầu trung bình là 65 USD/thùng để có lãi.
Trong khi đó, các nhà phân tích ước tính chi phí sản xuất dầu của Ả Rập Xê Út là 3-5 USD/thùng và của Nga là 10-20 USD/thùng.
Vào thời kỳ đỉnh cao, sản lượng của OPEC chiếm hơn một nửa lượng dầu toàn cầu. Nhưng sự thống trị đó đã bị xói mòn, giảm từ 40% thị phần vào một thập kỷ trước xuống còn dưới 25% trong năm nay, khi thị phần của Mỹ tăng từ 14% lên 20%. Cùng với các đồng minh ngoài OPEC, OPEC+ sản xuất khoảng 48% lượng dầu toàn cầu.
Sau khi cắt giảm sản lượng tới 5,85 triệu thùng/ngày – tương ứng với 5% nhu cầu toàn cầu – trong 5 năm qua để cân bằng thị trường trong khi sản lượng đá phiến của Mỹ tăng, OPEC+ hiện đang tăng sản lượng trở lại.
"Đã đến lúc lấy lại thị phần đã mất", một trong những nguồn tin của OPEC+ cho biết.
Ả Rập Xê Út cho biết chi phí sản xuất thấp có nghĩa là họ sẽ là nhà sản xuất cuối cùng đứng vững trong bất kỳ cuộc cạnh tranh nào.
Bên cạnh đó, các nguồn tin của Reuters cho biết Nga đã dần dần ủng hộ chiến lược của Ả Rập Xê Út là bơm thêm dầu để trừng phạt các thành viên OPEC+ như Iraq và Kazakhstan vì sản xuất quá mức và gây áp lực cho những nước khác, bao gồm cả các nhà sản xuất dầu đá phiến.
"Nguồn chính gây mất cân bằng thị trường dầu mỏ đến từ sự tăng trưởng của đá phiến Mỹ", một nguồn tin cấp cao của Nga cho biết.
Nguồn tin này nói thêm rằng việc giá dầu dưới 60 USD/thùng - mức giá trần của G7 áp dụng - sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu và có thể phù hợp với Nga.
Giá dầu giảm
Sau khi giao dịch trong phạm vi hẹp 70-80 USD/thùng trong hầu hết năm ngoái, dầu Brent đã giảm xuống mức thấp nhất trong bốn năm là gần 58 USD/thùng vào tháng 4 do OPEC+ tăng sản lượng và lo ngại về nền kinh tế toàn cầu.
Linhua Guan, CEO của Surge Energy America, một trong những nhà sản xuất dầu thô tư nhân lớn nhất của Mỹ cho biết thời điểm này đối với các nhà sản xuất của Mỹ là không thể tệ hơn. Ông cho biết sản lượng dầu của Mỹ có khả năng sẽ giảm trong năm nay vì lượng hàng tồn kho chất lượng cao đã được khoan hết. Ngoài ra chính sách thuế quan của chính quyền Mỹ và thị trường biến động do đó đã gây áp lực nặng nề với tình trạng phá sản dự kiến trên toàn ngành.
"OPEC+ tăng sản lượng đang chiếm thị phần từ các nhà sản xuất đá phiến của Mỹ", ông cho biết.
Theo Baker Hughes, số lượng giàn khoan dầu khí của Mỹ đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 1 vào đầu tháng này.
Công ty đá phiến Diamondback Energy đã hạ dự báo sản lượng cho năm 2025 vào đầu tháng này, cho rằng sự bất ổn kinh tế toàn cầu và nguồn cung OPEC+ tăng đã đưa sản lượng dầu của Mỹ đến điểm tới hạn.
Và ConocoPhillips đã cảnh báo vào tuần trước rằng giá khoảng 50 USD/thùng có thể gây ra tình trạng cắt giảm hoạt động trên diện rộng, ngay cả đối với những công ty lớn hơn.
Nhưng cuộc chiến về giá đã ảnh hưởng nặng nề đến tất cả.
Mặc dù các công ty dầu đá phiến của Mỹ chịu áp lực cắt giảm chi tiêu vốn, việc làm và cổ tức, nhưng giá thấp hơn sẽ khiến các quốc gia phụ thuộc vào doanh thu từ dầu mỏ chịu áp lực tài chính.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ước tính Nga cần giá dầu trên 77 USD/thùng để cân bằng ngân sách. Đối với Ả Rập Xê Út, con số này là hơn 90 USD/thùng.
OPEC+ không có mục tiêu giá chính thức, nhưng các quan chức thường xuyên chia sẻ quan điểm về mức giá và tác động đối với ngành công nghiệp và nền kinh tế toàn cầu.
Trong một dấu hiệu cho thấy OPEC+ đã chuẩn bị cho một số thiệt hại nhất định, các quan chức Ả Rập Xê Út đã thông báo với các quốc gia đồng minh và chuyên gia trong ngành rằng họ xem giai đoạn giá dầu ở mức 60 USD/thùng là mức có thể chịu đựng.
