Các mối quan tâm trong giai đoạn cuối năm còn khá nhiều. Khi bước vào mùa Đông ở miền Bắc nước Mỹ có thể kích hoạt một đợt virus lan rộng khi tiếp tục chờ đợi vắc xin. Sự hỗ trợ của chính phủ đối với những người lao động có hoàn cảnh khó khăn và các quy định của ngân hàng về việc hoàn trả các khoản vay sẽ hết hạn.
Căng thẳng thương mại giữa Mỹ - Trung Quốc có thể trở nên tồi tệ hơn trong cuộc bầu cử Tổng thống sắp diễn ra vào tháng 11 và làm suy yếu niềm tin kinh doanh.
Joachim Feld, cố vấn kinh tế toàn cầu tại Pacific Investment Management cho biết: “Chúng tôi đã chứng kiến sự phục hồi kinh tế đỉnh điểm, kể từ bây giờ, động lực đang giảm dần một chút”.
Chính phủ các nước đã bơm gần 20.000 tỷ USD hỗ trợ tài chính nhằm nỗ lực đưa nền kinh tế trở lại bình thường giống như trước khi có đại dịch.
Tại Mỹ, tỷ lệ thất nghiệp giảm mạnh trong tháng 8. Sự phục hồi ổn định của Trung Quốc được những người lạc quan coi là chỉ dẫn cho phần còn lại của thế giới, trong khi Đức cũng đang công bố một số dữ liệu công nghiệp tốt và các thị trường mới nổi đang hưởng lợi trong xu hướng mất giá đồng USD.
Tuy nhiên, việc duy trì sự hồi phục trên diện rộng như vậy sẽ không dễ dàng. Chúng ta sẽ không sớm có thể kiểm soát được virus trên diện rộng để có thể khôi phục lại hoạt động kinh doanh như trước khi có dịch.
Trong khi đó, trên thị trường lao động, sự viện trợ của chính phủ đã giúp thúc đẩy sự phục hồi ban đầu của thị trường lao động, đây có thể là một phần dễ dàng. Tuy nhiên, tiếp theo là những ảnh hưởng dài hạn như phân bổ lại các nguồn lực, đào tạo lại công nhân trong những ngành không còn khả thi, việc tái cấu trúc lại có thể diễn ra trong một thời gian dài.
Trong tháng 9, một số thương hiệu công nghiệp nổi tiếng nhất thế giới đã báo hiệu việc cắt giảm nhân sự.
A.P. MollerMaersk A/S đang lên kế hoạch sẽ ảnh hưởng đến hàng nghìn người lao động tại công ty vận tải container lớn nhất thế giới này. Ford Motor đang cắt giảm khoảng 5% lao động làm công ăn lương tại Mỹ. Và United Airlines Holdings sẽ sa thải 16.000 việc làm vào tháng tới do phải thu hẹp hoạt động.
Có những dấu hiệu đáng lo ngại khác
Tại Trung Quốc, nơi virus có diễn biến phức tạp nhiều tháng trước, người tiêu dùng vẫn ngần ngại chi tiêu và các ngân hàng lớn của Trung Quốc vừa công bố mức giảm lợi nhuận tồi tệ nhất trong hơn 1 thập kỷ khi nợ xấu tăng cao.
Các nhà lập pháp tại Mỹ tiếp tục thương lượng về việc kích thích tài chính nhiều hơn nữa, có thể cần thiết để duy trì sự phục hồi của nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Ryan Sweet, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu chính sách tiền tệ tại Moody’s Analytics cho biết: “Thêm 1,4 triệu việc làm trong tháng 8 là một bước đi lớn đúng hướng nhưng nền kinh tế cần phải duy trì tốc độ đó, nếu không có biện pháp kích thích tài khóa sẽ khó duy trì được số việc làm tạo mới như hiện tại”.
Khó khăn phía trước
Tại châu Âu, các chỉ báo đo lường hoạt động của nền kinh tế đang có tốc độ hồi phục chậm lại và các nhà máy đang cố gắng cắt giảm chi phí do nhu cầu tiêu thụ yếu, ngoài ra việc giảm giá đã làm giảm biên lợi nhuận. Trong khi đó, Pháp và Đức vẫn đang mở rộng các chính sách kích cầu nhằm hỗ trợ kinh tế, riêng tại Anh chính sách kích cầu sẽ hết hiệu lực vào tháng 10 và có thể gây rủi ro cho hàng triệu việc làm tại Anh.
Thị trường chứng khoán dễ bị phản ứng tiêu cực về số liệu kinh tế trong những tháng tới trong bối cảnh nhiều gói hỗ trợ tài khóa khẩn cấp đang dần bị hạn chế và hết hiệu lực.
Catherine Mann, nhà kinh tế trưởng toàn cầu tại Citigroup cho biết: “Về mặt định giá, chúng ta phải nhìn xa hơn những gì đã xảy ra trong tuần này sang dài hạn hơn. Về dài hạn, có vẻ sẽ có nhiều khó khăn khi tiêu dùng suy giảm, từ đó tác động tới hoạt động đầu tư, cũng như tăng trưởng của kinh tế Mỹ”.
Sự lây lan liên tục của virus, các làn sóng lây nhiễm liên tục sẽ làm lu mờ đi nỗ lực hồi phục kinh tế của từng quốc gia.
Warwick McKibbin thuộc Viện Brookings và Đại học Quốc gia Australia cho biết, ngay cả khi vắc xin được tạo ra trên toàn thế giới với quy mô cần thiết sẽ mất nhiều thời gian. Theo ông, thiệt hại mà virus gây ra cho nền kinh tế thế giới khoảng 35 nghìn tỷ USD cho đến năm 2025.
“Bạn phải tiêm chủng khá nhiều vắc xin cho người dân trước khi chi phí kinh tế bắt đầu giảm xuống và giúp nền kinh tế toàn cầu thực sự hồi phục hậu dịch”, ông nói thêm.
