Sự gián đoạn của nền kinh tế toàn cầu trong đại dịch đã làm đảo lộn chuỗi cung ứng trên khắp các châu lục, khiến thế giới thiếu hụt rất nhiều hàng hóa và dịch vụ, từ các bộ phận xe hơi và vi mạch, cho đến các container để vận chuyển hàng hóa.
“Thật khó chịu khi thấy các điểm nghẽn trong hoạt động sản xuất và các vấn đề chuỗi cung ứng không được cải thiện, trên thực tế, biên lợi nhuận dường như đang trở nên tồi tệ hơn một chút”, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell phát biểu tại Diễn đàn của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) hôm 29/9.
“Chúng tôi thấy rằng những vấn đề này có thể sẽ kéo dài sang năm tới và giữ lạm phát tăng lâu hơn chúng tôi nghĩ”, ông Powell cho biết.
Chủ tịch ECB Christine Lagarde cũng bày tỏ những lo ngại tương tự, cho rằng sự kết thúc của những điểm nghẽn trong hoạt động sản xuất từng được các nhà kinh tế dự báo sẽ kết thúc trong vài tuần nữa là không chắc chắn.
“Những tắc nghẽn về nguồn cung và sự gián đoạn của chuỗi cung ứng mà chúng tôi đã trải qua trong vài tháng dường như đang tiếp tục và trong một số lĩnh vực đang tăng tốc. Tôi đang nghĩ ở đây là về vận chuyển, xếp dỡ hàng hóa và những thứ tương tự”, bà Lagarde cho biết.
Lạm phát toàn cầu đã tăng đột biến trong những tháng gần đây do giá năng lượng tăng vọt trong khi vấn đề tắc nghẽn sản xuất đang đẩy giá cả lên cao hơn, làm dấy lên lo ngại rằng đà tăng giá hàng hoá nếu kéo dài đủ lâu, có thể làm chệch hướng kỳ vọng và làm tăng tình hình lạm phát nói chung.
Trong khi đó, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) Andrew Bailey cho biết, ông sẽ theo dõi "rất chặt chẽ" về kỳ vọng lạm phát.
"Nếu thời kỳ lạm phát cao hơn này, mặc dù cuối cùng nó rất có thể chỉ là tạm thời, nhưng nếu lạm phát kéo dài đủ lâu, nó sẽ bắt đầu ảnh hưởng và thay đổi cách mọi người nghĩ về lạm phát. Chúng tôi theo dõi điều này rất cẩn thận", ông Powell nói thêm.
Mặc dù các ngân hàng trung ương là cơ quan chính trong việc kiểm soát giá, nhưng không có ảnh hưởng đến sự gián đoạn nguồn cung trong ngắn hạn, vì vậy các ngân hàng trung ương sẽ đứng ngoài cuộc và chờ đợi những bất thường kinh tế tự điều chỉnh mà không bị thiệt hại lâu dài.
“Chính sách tiền tệ không thể giải quyết những cú sốc từ phía cung”, ông Bailey cho biết.
Tuy nhiên, ngay cả khi các nhà hoạch định chính sách kêu gọi tăng cường chú ý đến lạm phát, tất cả đều duy trì quan điểm rằng, lạm phát tăng đột biến sẽ chỉ là tạm thời và mức tăng giá sẽ vừa phải vào năm tới, quay trở lại hoặc thấp hơn các mục tiêu của các ngân hàng trung ương.
Những lo ngại về lạm phát kéo dài đã làm dấy lên cuộc tranh luận về sự cần thiết phải thu hồi các biện pháp kích thích thời kỳ khủng hoảng. Tuy nhiên, các bình luận từ hội đồng ngân hàng trung ương hôm 29/9 cho thấy, các ngân hàng trung ương lớn nhất thế giới sẽ có các lịch trình về rút lại chương trình kích thích cũng như điều hành chính sách tiền tệ sẽ rất khác nhau trong những năm tới.
Fed, BoE và Ngân hàng Trung ương Canada đã thảo luận về việc thắt chặt chính sách, trong khi các ngân hàng trung ương ở các nước như Hàn Quốc, Na Uy và Hungary đã tăng lãi suất và đang bắt đầu một chặng đường dài để bình thường hóa chính sách.
Trong khi đó, ECB và Ngân hàng Trung ương Nhật Bản tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ nới lỏng sau khi nhấn mạnh lạm phát trong nhiều năm tới chưa tới mục tiêu mà các ngân hàng này đặt ra.
ECB thậm chí đã từ chối thảo luận về vấn đề cắt giảm chương trình mua tài sản và đã báo hiệu khả năng chấp nhận vượt quá mục tiêu lạm phát.
