ĐTCK đã có cuộc trao đổi với bà Vũ Thị Chân Phương, đại diện Thanh tra UBCK.
Thưa bà, Nghị định 85 mới được ban hành, vậy các sửa đổi lần này tập trung vào những nội dung nào?
Nghị định sửa đổi bổ sung sẽ quy định thêm một số hành vi vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK để đảm bảo tính thực thi của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán được Quốc hội thông qua ngày 24/11/2010 và Nghị định quy định hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Chứng khoán và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán, dự kiến trình Chính phủ thông qua vào tháng 10/2011.
Việc sửa đổi lần này nhằm đảm bảo khả năng bao quát xử phạt được các hành vi vi phạm trên thị trường trong thời gian tới. Tại dự thảo Nghị định, có ít nhất 6 điểm sửa đổi bổ sung lớn là: xử lý hành vi vi phạm chào bán chứng khoán riêng lẻ; vi phạm quy định về chào bán cổ phiếu và chứng chỉ lưu ký chứng khoán tại nước ngoài của DN Việt Nam; vi phạm quy định về niêm yết chứng khoán của tổ chức phát hành Việt Nam tại Sở GDCK nước ngoài; vi phạm về quản trị công ty đại chúng; vi phạm về hoạt động của CTCK, công ty quản lý quỹ và vi phạm quy định về chào mua công khai.
Vi phạm về chào bán chứng khoán gây thiệt hại rất lớn cho NĐT. Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung lần này có nâng mức xử phạt lên hay không, thưa bà?
|
Bà Vũ Thị Chân Phương |
Đối với các vi phạm về chào bán chứng khoán ra công chúng, tại Nghị định 85 đã quy định các chế tài xử phạt rất nghiêm khắc. Cụ thể như đối với hành vi xác nhận hồ sơ đăng ký chào bán chứng khoán ra công chúng có thông tin cố ý làm sai sự thật, che giấu sự thật hay thực hiện chào bán chứng khoán ra công chúng khi chưa đáp ứng đủ điều kiện, không đăng ký với UBCK, ngoài việc bị phạt tiền đến mức tối đa là 300 triệu đồng, tổ chức phát hành còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung là đình chỉ; buộc huỷ bỏ đợt chào bán; thu hồi chứng khoán đã chào bán và hoàn trả tiền mua chứng khoán hoặc tiền đặt cọc (nếu có) cộng thêm tiền lãi cho NĐT.
Việc áp dụng các chế tài nghiêm khắc nêu trên để xử phạt đối với các vi phạm về chào bán chứng khoán ra công chúng trong thời gian qua đã có tác dụng rõ rệt, thể hiện qua việc số vụ vi phạm về chào bán chứng khoán ra công chúng không đăng ký với UBCK bị xử lý đã giảm hẳn. Do vậy, tại dự thảo Nghị định lần này không sửa đổi, bổ sung mức phạt đối với các hành vi vi phạm về chào bán chứng khoán ra công chúng. Tuy nhiên, tại Nghị định sẽ bổ sung các quy định hướng dẫn cụ thể về việc áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung là thu hồi chứng khoán đã chào bán và buộc hoàn trả tiền cho NĐT để tạo điều kiện cho việc áp dụng và thực thi các biện pháp xử phạt này trong thực tiễn.
Riêng đối với hoạt động chào bán chứng khoán riêng lẻ, Luật Chứng khoán đã mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với hoạt động chào bán riêng lẻ của công ty đại chúng, do đó, tại dự thảo Nghị định quy định các hành vi vi phạm về hoạt động chào bán chứng khoán riêng lẻ như: lập, xác nhận hồ sơ chào bán chứng khoán riêng lẻ có thông tin sai lệch hoặc không sửa đổi, bổ sung hồ sơ khi phát hiện thông tin không chính xác hoặc bỏ sót nội dung quan trọng theo quy định phải có trong hồ sơ; quảng cáo việc chào bán trên phương tiện thông tin đại chúng hoặc công bố thông tin chứa đựng nội dung có tính chất quảng cáo hoặc mời chào mua chứng khoán được chào bán riêng lẻ…, thì ngoài hình thức xử phạt chính bằng tiền, tổ chức phát hành còn có thể bị đình chỉ đợt chào bán, buộc hủy bỏ đợt chào bán, tịch thu khoản thu trái pháp luật từ việc thực hiện hành vi vi phạm, buộc huỷ bỏ, cải chính thông tin sai lệch. Tổ chức phát hành phải thu hồi chứng khoán đã chào bán, hoàn trả tiền cho NĐT tiền mua chứng khoán cộng thêm lãi suất bằng lãi suất không kỳ hạn của ngân hàng nơi tổ chức phát hành mở tài khoản trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu của NĐT hoặc kể từ ngày bị buộc hủy bỏ đợt chào bán.
Dự thảo Nghị định cũng bổ sung quy định các hình thức xử phạt đối với DN Việt Nam vi phạm quy định về chào bán cổ phiếu, chứng chỉ lưu ký chứng khoán tại nước ngoài, với mức phạt tiền tối đa 300 triệu đồng, do thực hiện hành vi: xác nhận hồ sơ, tài liệu báo cáo về chào bán cổ phiếu, chứng chỉ lưu ký chứng khoán tại nước ngoài có thông tin sai lệch hoặc không sửa đổi, bổ sung hồ sơ khi phát hiện thông tin không chính xác hoặc bỏ sót nội dung quan trọng theo quy định phải có trong hồ sơ hoặc khi phát sinh sự kiện mới ảnh hưởng đến nội dung hồ sơ đã nộp; không nộp hồ sơ, tài liệu báo cáo về chào bán cổ phiếu, chứng chỉ lưu ký chứng khoán tại nước ngoài cho UBCK theo quy định.
Xử phạt vi phạm nhằm bảo vệ quyền lợi NĐT và đảm bảo tính minh bạch trên TTCK. Tuy nhiên, các quyết định xử phạt chủ yếu nhắm vào DN, chứ không phải túi tiền của các cá nhân có trách nhiệm tại DN, nên cổ đông là những người thiệt đơn, thiệt kép. Xử lý vấn đề này như thế nào, thưa bà?
Ngay từ khi xây dựng Nghị định 85, chúng tôi đã hướng tới việc tăng cường xử phạt đối với đối tượng vi phạm là các cá nhân. Do vậy, tại Nghị định 85 có tổng số 18/28 điều quy định trách nhiệm pháp lý đối với các cá nhân vi phạm. Trong trường hợp Nghị định 85 quy định xử phạt đối với tổ chức, thì sau khi chấp hành quyết định xử phạt, tổ chức đó phải xác định cá nhân có lỗi gây ra vi phạm hành chính để xác định trách nhiệm pháp lý và nghĩa vụ tài chính của người đó theo quy định của pháp luật. Đây là một trong các nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính được quy định tại Điều 3 của Nghị định 85.
Trong lần sửa đổi này của Nghị định 85, chúng tôi tiếp tục rà soát các quy định tại Nghị định để bổ sung chế tài xử phạt cụ thể đối với các cá nhân vi phạm. Ví dụ như các vi phạm quy định về quản trị công ty, hiện nay tại Nghị định 85 chỉ quy định xử phạt đối với công ty đại chúng vi phạm về quản trị công ty, mà chưa quy định xử phạt đối với các cá nhân là thành viên HĐQT, thành viên ban giám đốc, ban kiểm soát. Theo tôi, đây là một điểm hạn chế của Nghị định 85, cần phải khắc phục, chỉnh sửa.
Đối với vi phạm về chào mua công khai, để ngăn chặn các đối tượng biết thông tin về việc chào mua công khai lợi dụng thông tin này để mua bán chứng khoán hoặc cung cấp, tiết lộ thông tin để người khác mua bán chứng khoán trước thời điểm chào mua công khai chính thức, tại dự thảo Nghị định bổ sung hình thức xử phạt đối với các thành viên HĐQT, giám đốc, tổng giám đốc, kế toán trưởng, cổ đông lớn và người có liên quan của tổ chức chào mua công khai, công ty mục tiêu, nhân viên CTCK và tổ chức cá nhân khác là người biết thông tin về chào mua công khai tiến hành mua bán chứng khoán cho chính mình hoặc cung cấp tiết lộ các thông tin liên quan cho bên thứ 3 hoặc xúi giục, lôi kéo người khác người khác mua bán chứng khoán trước thời điểm chào mua công khai chính thức.
Việc xử phạt vi phạm hành chính đối với vi phạm về công bố thông tin của DN hiện nay chưa mang tính răn đe, do số tiền xử phạt không nhiều. Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung xử lý vấn đề này như thế nào?
Qua thống kê công tác xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK thời gian qua cho thấy, vi phạm về báo cáo, công bố thông tin trên TTCK hiện nay tập trung vào hai dạng vi phạm chủ yếu: một là vi phạm về nghĩa vụ báo cáo, công bố thông tin về giao dịch của cổ đông nội bộ, cổ đông lớn của công ty đại chúng và người có liên quan của các đối tượng này; hai là vi phạm về nghĩa vụ báo cáo, công bố thông tin của tổ chức niêm yết trên các Sở GDCK. Việc xử phạt vi phạm hành chính đối với các đối tượng là cổ đông nội bộ, cổ đông lớn và người có liên quan thời gian qua gặp nhiều khó khăn, một phần do ý thức tự giác tuân thủ pháp luật của các tổ chức, cá nhân còn chưa cao, nhiều trường hợp vi phạm do thiếu hiểu biết, không hiểu rõ các quy định pháp luật về chứng khoán.
Để đảm bảo tích răn đe cao hơn, ngoài việc xử phạt vi phạm hành chính với mức xử phạt bằng tiền đối với các hành vi vi phạm về công bố thông tin, UBCK đã có công văn gửi các Sở GDCK yêu cầu có các biện pháp tăng cường giám sát, xử lý vi phạm về chế độ báo cáo, công bố thông tin. Bên cạnh việc đề nghị UBCK xử phạt vi phạm hành chính, Sở GDCK cần căn cứ tính chất, mức độ vi phạm về báo cáo, công bố thông tin của tổ chức niêm yết để kịp thời có các biện pháp xử lý như: cảnh báo, đưa chứng khoán niêm yết vào diện bị kiểm soát theo quy chế niêm yết của Sở GDCK để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của NĐT.
Mặt khác, theo quy định tại Thông tư 09/2010/TT- BTC, việc công bố thông tin của các tổ chức là công ty đại chúng, tổ chức niêm yết, đăng ký giao dịch, CTCK, công ty quản lý quỹ… do người đại diện theo pháp luật của công ty hoặc người được uỷ quyền công bố thông tin thực hiện (khoản 2.2, Mục I, Thông tư 09). Vì vậy, trong thời gian tới, UBCK sẽ tăng cường xử phạt đối với người đại diện theo pháp luật hoặc người được uỷ quyền công bố thông tin của các tổ chức nêu trên nếu không tuân thủ chế độ công bố thông tin đối với tổ chức đó theo quy định tại Thông tư 09, để nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu DN trong việc tuân thủ các nghĩa vụ công bố thông tin của các DN đó, từ đó có thể giảm thiểu được tình trạng vi phạm về công bố thông tin hiện nay.
