Đó là nhận định được đưa ra tại hội thảo công bố báo cáo thực hiện Nghị quyết 19 (về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh) và Nghị quyết 35 (về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp đến năm 2020) do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức ngày 20/11.
Theo VCCI, kết quả khảo sát từ 10.000 doanh nghiệp dân doanh do VCCI thực hiện đã cho thấy, các doanh nghiệp đều đánh giá cao chủ trương và các mục tiêu tại Nghị quyết 19 và 35 của Chính phủ về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.
Tính đến tháng 9/2018, mới chỉ có 68 trên tổng số hàng nghìn thủ tục kiểm tra chuyên ngành đối với các loại hành hóa có thể thực hiện trên cổng thông tin điện tử một cửa quốc gia, dự kiến đến năm 2020 mới đạt 284 thủ tục thực hiện trên cổng này.
Các mục tiêu đề ra tại các Nghị quyết rất tham vọng, các nhóm giải pháp đặt ra cụ thể và phù hợp thực tiễn. Sau 5 năm thực hiện Nghị quyết 19, nhìn chung, các doanh nghiệp tham gia khảo sát đều nhận thấy môi trường đầu tư kinh doanh trong vài năm trở lại đây có sự cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, mức độ cải thiện là chưa đồng đều giữa các lĩnh vực, địa phương.
Doanh nghiệp vẫn phải xin giấy phép con
Cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà Chính phủ giao cho các bộ trong Nghị quyết 19.
Việc thực hiện nhiệm vụ này ở các bộ có nhiều bước tiến đáng ghi nhận, tuy nhiên theo kết quả khảo sát của VCCI, mặc dù hầu hết các bộ đều thực hiện nhiệm vụ này và đều có những con số về tỷ lệ cắt giảm, nhưng mức độ thực chất của việc cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh không đồng đều giữa các bộ, thậm chí không đồng đều giữa các lĩnh vực khác nhau của cùng một bộ.
Theo thông tin từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến 15/8/2018, thời hạn mà Thủ tướng giao cho các bộ, đã có 16 bộ có báo cáo về việc rà soát điều kiện đầu tư kinh doanh. Ngoài 2 bộ là Công an và Quốc phòng không đề nghị cắt giảm, các bộ khác đều đưa ra phương án cắt giảm theo hình thức một Nghị định sửa nhiều Nghị định.
Tính đến hết tháng 10/2018, đã có 15 nghị định về cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh được ban hành thuộc các lĩnh vực Công thương, Xây dựng, Lao động - Thương binh và Xã hội, Văn hoá Thể thao và Du lịch, Tài nguyên và Môi trường, Giáo dục, Giao thông - Vận tải, Nông nghiệp...
Đáng chú ý, kết quả khảo sát dẫn từ phản hồi của các doanh nghiệp cho thấy, việc phải xin các giấy phép con vẫn diễn ra phổ biến và gặp nhiều khó khăn.
Theo kết quả điều tra Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2017, vẫn có đến 58% số doanh nghiệp phản hồi phải xin giấy phép kinh doanh có điều kiện, trong đó có 42% cho biết họ gặp khó khăn khi xin những giấy phép loại này.
Cải cách thủ tục kiểm tra chuyên ngành vẫn chậm
Về cải cách các thủ tục kiểm tra chuyên ngành, theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế VCCI, tính đến tháng 9/2018, mới chỉ có 68 trên tổng số hàng nghìn thủ tục kiểm tra chuyên ngành đối với các loại hành hóa có thể thực hiện trên cổng thông tin điện tử một cửa quốc gia, dự kiến đến năm 2020 mới đạt 284 thủ tục thực hiện trên cổng này.
Tuy nhiên, điều đáng quan tâm là trong 68 thủ tục này thì chỉ có duy nhất 1 thủ tục (khai báo hóa chất) thực hiện điện tử hoàn toàn, các thủ tục khác, dù doanh nghiệp có nộp hồ sơ điện tử thì vẫn phải nộp thêm bản giấy.
Theo ông Đậu Anh Tuấn, điều này cho thấy mặc dù chủ trương của Chính phủ là rất quyết liệt trong việc cải cách, đơn giản hóa các thủ tục kiểm tra chuyên ngành, song thực tế mức độ cải cách rất chậm, chưa đạt mục tiêu đề ra.
Liên quan tới công tác thanh tra kiểm tra, phản hồi của các doanh nghiệp cho thấy tình trạng kiểm tra thanh, kiểm tra còn quá nhiều và vẫn có nội dung trùng lặp.
Kết quả khảo sát cho thấy vẫn có đến 43% số doanh nghiệp bị thanh tra về thuế, 30% về an toàn phòng cháy chữa cháy và 20% về quản lý thị trường. Vẫn có tới gần 39,8% số doanh nghiệp bị thanh tra, kiểm tra từ 2 lần/năm trở lên, trong đó có 13% doanh nghiệp phàn hồi vẫn có sự trùng lặp giữa các đoàn kiểm tra về nội dung.
Trong khi đó, dù có sự trùng lặp nhưng doanh nghiệp cho hay các cơ quan chức năng vẫn đi kiểm tra riêng rẽ chứ không theo đoàn liên ngành, khiến doanh nghiệp vẫn chưa giảm được thời gian tiếp các đoàn thanh tra kiểm tra.
“Đây cũng là vấn đề khiến các doanh nghiệp còn khá bức xúc, do đó vấn đề cải cách công tác thanh tra kiểm tra cần đẩy mạnh hơn nữa”, ông Tuấn nhận định
Theo đánh giá tổng quan của VCCI, dù kết quả cải cách đã có tiến triển tích cực,nhiều cải cách đã được đưa ra vẫn còn một hành trình dài để có tác động trực tiếp tới các doanh nghiệp. Điều này cho thấy dư địa và không gian cải cách vẫn còn rất nhiều và cần có nỗ lực nhiều hơn, thực chất hơn nữa từ các bộ, ngành và địa phương.
