Lầu Năm Góc từng bật đèn xanh cho việc nâng cấp căn cứ quân sự, một phần trong Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng tăng cường (EDCA), ký năm 2014, củng cố liên minh quân sự đang căng thẳng do Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phản đối sự hiện diện quân sự của Mỹ. Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana hôm qua nói trong họp báo rằng "EDCA vẫn còn giá trị", theo Reuters.
EDCA cho phép Mỹ mở rộng triển khai tàu, máy bay, binh lính tại 5 căn cứ ở Philippines cũng như cất giữ các thiết bị cần thiết cho cứu trợ nhân đạo và hoạt động an ninh hàng hải.
Các căn cứ được đề cập đến gồm Căn cứ Không quân Basa, tỉnh Pampanga, Căn cứ Không quân Bautista thuộc Palawan và Căn cứ Không quân Lumbia ở Cagayan de Oro. Bên cạnh đó, Mỹ cũng lên kế hoạch xây dựng cơ sở tại Pháo đài Magsaysay ở Nueva Ecija và Căn cứ Không quân Mactan-Benito Ebuen ở Cebu.
Ông Lorenzana cho hay Washington cam kết sẽ xây dựng kho tàng, doanh trại, đường băng ở 5 căn cứ. Tổng thống Duterte đã biết rõ về các dự án này và cam kết sẽ tôn trong các thỏa thuận hiện hành với Mỹ.
Philippines từng tuyên bố không muốn tham gia vào bất cứ cuộc đối đầu nào ở vùng biển chiến lược và sẽ không gây ảnh hưởng đến những cam kết thương mại to lớn, vốn đầu tư, cung cấp thiết bị quân sự của Trung Quốc, điều ông Duterte đã làm từ khi bắt đầu thay đổi chính sách đối ngoại.
Lorenzana cho biết Philippines đã đề nghị Trung Quốc cung cấp hai đến ba tàu tuần tra cao tốc, hai máy bay do thám, súng trường và một robot phá bom trong khoản viện trợ quân sự trị giá 14 triệu USD của Bắc Kinh. Gói viện trợ này được dùng để hỗ trợ cho các hoạt động chống lại những chiến binh Hồi giáo cực đoan Abu Sayyaf ở miền nam Philippines.
"Nếu đây là những thiết bị chất lượng, chúng tôi sẽ mua nhiều hơn", Bộ trưởng Quốc phòng Philippines khẳng định.
Người đứng đầu Bộ Quốc phòng Philippines cũng nói Nga đã cung cấp tàu, tàu ngầm, may bay phản lực và trực thăng cho nước này. Các ưu đãi từ Nga và Trung Quốc là kết quả của việc Tổng thống Duterte mở rộng quan hệ với Moscow và Bắc Kinh.
