Tới ngày 15/12/2013, cả nước đã nhập khẩu 7,008 triệu tấn xăng dầu
Vào những ngày cuối cùng của năm 2013, Bộ Công thương đã điều chỉnh hạn mức nhập khẩu xăng dầu tối thiểu năm 2013 của cả 18 đầu mối kinh doanh xăng dầu nhập khẩu. Điều đáng chú ý trong lần điều chỉnh này là cả 18 đấu mối kinh doanh xăng dầu đều có sự giảm mạnh về hạn mức nhập khẩu xăng dầu tối thiểu so với mức được phân giao hồi đầu năm.
Nếu như trong hạn mức tối thiểu ban đầu phân giao cho các đầu mối nhập khẩu, tổng lượng xăng dầu nhập khẩu trong năm 2013 lên tới 9,115 triệu m3/tấn, thì trong lần điều chỉnh vừa qua, hạn mức tối thiểu chỉ còn 7 triệu m3/tấn. Trong đó, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) được điều chỉnh hạn mức từ 5,18 triệu tấn xuống còn 4,396 triệu tấn.
Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) là đơn vị có sự điều chỉnh hạn mức giảm mạnh nhất, từ 1,08 triệu m3/tấn, giảm xuống còn 591.000 m3/tấn. Cá biệt, mặt hàng xăng nhập khẩu của PV Oil còn 27.000 m3, chỉ bằng gần 10% so với hạn mức ban đầu được phân giao là 270.000 m3.
Đáng chú ý là, trong năm 2013, PV Oil còn bao gồm cả một đầu mối nhập khẩu xăng dầu là Tổng công ty Thương mại Kỹ thuật và Đầu tư (Petec) được sáp nhập về. Trong khi đó, năm 2012, hạn mức nhập khẩu xăng dầu tối thiểu được điều chỉnh cho PV Oil và Petec lên tới 1,117 triệu m3/tấn (hạn mức ban đầu được giao cho 2 đơn vị trong năm 2012 là 1,768 triệu m3/tấn).
Tại nhiều đầu mối nhập khẩu quy mô nhỏ khác đã diễn ra việc điều chỉnh hạn ngạch nhập khẩu tối thiểu đối với mặt hàng dầu mazút về không, như trường hợp Công ty TNHH một thành viên Xăng dầu Hàng không Việt Nam, Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Nam Việt, Công ty cổ phần Hóa dầu Quân đội, Công ty cổ phần Dầu khí Đông Phương, Công ty cổ phần Thương mại và Xuất nhập khẩu vật tư giao thông.
Theo quy định hiện hành, các đầu mối nhập khẩu xăng dầu sẽ không được phép nhập khẩu thấp hơn mức hạn mức được phân giao. Ngoài ra, xăng dầu tạm nhập tái xuất cũng không được tính trong hạn mức này. Bởi vậy, việc điều chỉnh hạn mức nhập khẩu xăng dầu tối thiểu ở thời điểm cuối năm 2013 được xem là để phù hợp với thực tế nhập khẩu xăng dầu của các đầu mối.
Ông Võ Văn Quyền, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương) cho hay, việc giảm nhập khẩu xăng dầu có thể do ảnh hưởng của cầu giảm, hoặc do các doanh nghiệp đã tăng mua xăng dầu từ nguồn Nhà máy Lọc dầu Dung Quất.
Trả lời phóng viên Báo Đầu tư, đại diện Nhà máy Lọc dầu Dung Quất cho hay, lượng xăng dầu mà Nhà máy bán ra cho các doanh nghiệp đầu mối trong năm 2013 không biến động quá nhiều so với năm 2012. Cụ thể, năm 2012, lượng tiêu thụ xăng và dầu diesel của Nhà máy là 6,338 triệu m3 (xăng là 2,849 triệu m3), còn năm 2013 là 7,358 triệu m3 (xăng là 3,488 triệu m3), với 12 đầu mối xăng dầu tham gia mua hàng.
Như vậy, dù thường được biết đến là đơn vị chỉ đáp ứng 30% nhu cầu xăng dầu của cả nước, nhưng lượng bán hàng năm 2013 của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất đã ngang ngửa lượng xăng dầu nhập khẩu.
Số liệu của Tổng cục Hải quan tới ngày 15/12/2013 cho thấy, cả nước đã nhập khẩu 7,008 triệu tấn xăng dầu, với kim ngạch 6,6 tỷ USD.
Năm 2012, hạn ngạch xăng dầu nhập khẩu tối thiểu được phân giao ban đầu cho các đầu mối là 10,1 triệu m3/tấn và sau đó cũng được điều chỉnh giảm vào những ngày cuối cùng của năm 2012. Số liệu thống kê của Bộ Công thương về lượng xăng dầu nhập khẩu năm 2012 là khoảng 8,9 triệu m3/tấn.
Bình luận về việc giảm hạn mức nhập khẩu xăng dầu tối thiểu giao cho các đầu mối kinh doanh, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho hay, việc phân giao hạn mức nhập khẩu cho các đầu mối là dựa vào tiêu thụ thực tế của năm trước đó. Tuy nhiên, tiêu thụ năng lượng cũng phụ thuộc vào sức khỏe của nền kinh tế. Bởi vậy, việc giảm nhập khẩu xăng dầu cho thấy nền kinh tế còn nhiều khó khăn, trở ngại.
