Những tín hiệu tích cực
Bao bì thuộc nhóm ngành công nghiệp phụ trợ; do vậy, có liên hệ mật thiết với hoạt động xuất khẩu hàng hóa và các sản phẩm của hầu hết nhóm ngành khác, đặc biệt là ngành hàng tiêu dùng.
Theo quan sát của Rồng Việt Research, chỉ số ngành bao bì có sự chuyển động tương đối thuận chiều theo xu hướng dịch chuyển của chỉ số bán lẻ, với độ trễ khoảng 2 tháng.
Trong mối tương quan này, sự cải thiện trong chỉ số tiêu dùng nói riêng và nền kinh tế nói chung cũng đồng nghĩa với tín hiệu tích cực trong ngành bao bì. Vừa qua, chỉ số bán lẻ của hai tháng đầu năm được công bố cho thấy mức tăng vọt, lần lượt là 16,6% và 14,5% (yoy). Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng GDP trong năm 2015 được dự báo khá lạc quan, xấp xỉ 6% (theo EY). Điều này tạo cơ sở để chỉ số bán lẻ duy trì đà phục hồi và nhờ vậy, cộng hưởng đến những ngành công nghiệp phụ trợ như bao bì.
Ngoài ra, điểm nhấn của ngành còn là việc các hiệp định thương mại song phương và đa phương có thể ký kết trong năm nay như TPP, FTA Việt Nam - Hàn Quốc, Việt Nam - EU, Việt Nam - Belarus - Kazakhstan - Nga. Nhờ vậy, số lượng đơn hàng xuất khẩu được kỳ vọng tăng vọt, đặc biệt là nhóm hàng thủy sản, dệt may, kéo theo sự tăng trưởng mạnh trong nhu cầu các mặt hàng bao bì.
Không chỉ đầu ra, mà cả các yếu tố đầu vào cũng đem lại nhiều thuận lợi cho ngành bao bì. Nguyên liệu đầu vào của từng nhóm sản phẩm bao bì đều có lý do riêng cho xu hướng giảm hiện tại. Cụ thể, giá nguyên liệu của bao bì giấy in ấn (giấy phế liệu) giảm do kinh tế Trung Quốc đang trong giai đoạn tăng trưởng chậm lại, làm giảm nhu cầu dự trữ giấy công nghiệp. Còn đối với nhóm sản phẩm chai nhựa PET, bao bì nhựa, đà giảm của nguyên vật liệu hạt nhựa (ABS, PP, HDPE, LDPE...) đến từ sự sụt giảm mạnh của giá dầu. Theo nhận định của Rồng Việt Research, những lợi thế này nhiều khả năng sẽ được duy trì trong suốt năm nay.
Hiện tại, có khá nhiều doanh nghiệp đang tham gia vào thị trường bao bì với các chủng loại sản phẩm khác nhau như giấy, nhựa, màng kim loại, chai nhựa PET… Tuy nhiên, đa phần phục vụ cho nhóm đối tượng nhỏ lẻ; trong khi đó, các doanh nghiệp bao bì có thương hiệu chiếm lĩnh hầu hết nhóm các khách hàng lớn. Vì vậy, thị phần của ngành hầu hết tập trung vào các doanh nghiệp này. Chẳng hạn, nhóm chai nhựa PET đang được 2 công ty chưa niêm yết là Ngọc Nghĩa và Bảo Vân chiếm hầu hết thị phần (xấp xỉ 80%); 2 công ty đang niêm yết là Nhựa Tân Tiến, Nhựa Rạng Đông chiếm lĩnh thị phần bao bì nhựa thân thiện với môi trường được dùng trong đóng gói sản phẩm; còn nhóm bao bì giấy cho thị trường sữa, thị phần tập trung vào Tetra Pak (Thụy Điển), Combibloc (Đức) vì yêu cầu công nghệ cao.
Chúng tôi nhận thấy, mắt xích giấy nguyên liệu kể từ cuối năm 2013 bắt đầu có dấu hiệu tăng trưởng để bắt kịp đà phục hồi của nền kinh tế khi không chỉ các doanh nghiệp trong mắt xích này đầu tư nâng cao công suất, mà còn thu hút nguồn vốn FDI từ các thương hiệu nổi tiếng như Nike Dragon, Lee&Man, SGC. Cụ thể, Nike Dragon đầu tư nhà máy 350.000 tấn/năm, Lee & Man rót 1,2 tỷ USD đầu tư nhà máy 600.000 tấn/năm ở Hậu Giang, Vina Kraft tăng vốn FDI lên thêm 180 triệu USD để nâng công suất nhà máy hiện có lên thêm 225.000 tấn/năm.
Tuy nhiên, trong năm 2015, mức độ cạnh tranh của các doanh nghiệp FDI đối với các công ty niêm yết là không cao, bởi: (1) Thực tế, sản xuất trong nước chỉ mới đáp ứng 76% nhu cầu tiêu thụ nội địa, do đó cơ hội tăng trưởng vẫn chia đều cho cả doanh nghiệp trong và ngoài nước; (2) Các doanh nghiệp FDI tập trung vào phân khúc giấy Kraft cao cấp (White-top, Testliner...), trong khi đó, các doanh nghiệp niêm yết chủ yếu tập trung vào phân khúc thấp hơn; (3) Các dự án đang trong giai đoạn lên kế hoạch và bước đầu thực hiện kế hoạch, do đó, sản lượng sẽ không tăng trưởng đột biến làm gia tăng sức ép cạnh tranh ngay trong năm nay.
Chọn lọc doanh nghiệp
Hiện tại, có khá ít lựa chọn đối với cổ phiếu thuộc nhóm ngành bao bì do quy mô các doanh nghiệp niêm yết khá nhỏ và thanh khoản không cao. Tuy nhiên, Rồng Việt Research cho rằng, nhà đầu tư có thể quan tâm một số doanh nghiệp bao bì có hệ khách hàng mạnh và đang tăng trưởng, vị trí nhà máy thuận lợi và có kế hoạch mở rộng khả thi.
