Có ngân hàng còn không mặn mà mời chào khách hàng gửi tiết kiệm. Tuy nhiên, tại không ít ngân hàng, doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận vốn, vì ngân hàng siết điều kiện cho vay, bởi lo ngại nợ xấu gia tăng.
Bung vốn cho vay
Từ 30/5, LienVietPostBank dành hạn mức cho vay ưu đãi 500 tỷ đồng, với lãi suất cho vay thấp nhất là 13,5%/năm, áp dụng đối với tất cả khách hàng là DN nhỏ và vừa, có quan hệ tín dụng lần đầu với Ngân hàng. Nhóm khách hàng cá nhân có nhu cầu vay với mục đích tiêu dùng như mua nhà, mua xe…, có nguồn trả nợ ổn định đều đặn từ lương và các thu nhập khác được hưởng lãi suất cho vay tối thiểu là 14%/năm trong 6 tháng đầu. Khách hàng cá nhân khu vực Đồng bằng sông Cửu Long được hưởng lãi suất cho vay tối thiểu 12%/năm với khoản vay có thời hạn dưới 12 tháng và 12,5%/năm với khoản vay có thời hạn từ 12 tháng trở lên, với số tiền vay nhỏ hơn hoặc bằng 200 triệu đồng.
Tại VIB, ngân hàng này vừa triển khai gói cho vay ưu đãi bất động sản trị giá 1.000 tỷ đồng, với hạn mức cho vay tối đa 90% giá trị tài sản thế chấp và thời hạn vay tối đa là 180 tháng với lãi suất 14,2% trong 3 tháng đầu, dành cho các khách hàng có nhu cầu vay mua, xây dựng, sửa chữa nhà. VIB dự kiến triển khai gói cho vay ưu đãi này đến hết ngày 31/7 hoặc đến khi giải ngân hết.
Các thông tin trên cho thấy, nhiều NHTM đang mở cánh cửa cho vay đối với tất cả các DN như bất động sản, DN lần đầu tiên đến vay ngân hàng, vay tiêu dùng cá nhân…, chứ không tập trung vào 4 nhóm lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ.
Việc sẵn sàng cho vay liên ngân hàng với lãi suất chỉ vài %/năm phần nào chứng tỏ hiện tượng “thừa vốn” ở các ngân hàng
Theo dự đoán của các chuyên gia kinh tế cũng như của các lãnh đạo ngân hàng NHTM, thời gian tới, thị trường sẽ còn được chứng kiến các gói cho vay với lãi suất ưu đãi, tổng hạn mức lớn từ các ngân hàng.
Tìm hiểu của ĐTCK cho thấy, dự đoán trên là rất khả thi, bởi các ngân hàng đang thừa vốn khả dụng khá nhiều. Chẳng hạn, Ngân hàng S đang dư khoảng 16.000 tỷ đồng, Ngân hàng H đang dư xấp xỉ 20.000 tỷ đồng.
“Cách đây nửa tháng cho đến 1 tháng, một số chi nhánh của hai ngân hàng L, M đã chủ động ‘xả’ nguồn, nghĩa là cắt mọi thứ về 0 để cho khách hàng rút vốn thoải mái. Do đó, hơn ba tuần qua, ngân hàng chúng tôi đã thu hút được 45 tỷ đồng của khách hàng từ hai ngân hàng đó”, chuyên viên quản lý khách hàng cá nhân của một NHTM nói.
Cán bộ huy động vốn của một NHTM khác chia sẻ: “Tại ngân hàng tôi, kể cả 10 tỷ đồng trở lên đối với khách hàng cá nhân thì hiện ngân hàng không còn ưu đãi lãi suất; còn đối với khách hàng DN thì 10 tỷ đồng mới nói chuyện ‘thu xếp’ mức lãi suất bao nhiêu, nhưng mức cộng thêm này cũng rất ít, chỉ khoảng 0,5%/năm so với bảng lãi suất công bố.
“Săn” khách hàng tốt
Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tuần từ 21/5 đến 25/5, lãi suất bình quân thị trường liên ngân hàng giao dịch bằng VND tiếp tục giảm so với thời gian trước đó. Các kỳ hạn từ qua đêm đến 2 tuần và kỳ hạn 12 tháng, lãi suất giao dịch bình quân giảm từ 0,15% (kỳ hạn 1 tuần) đến 0,88% (kỳ hạn 12 tháng); kỳ hạn 3 tuần và 1 tháng, lãi suất bình quân giảm lần lượt là 2,39% và 1,05%/năm; kỳ hạn 3 tháng và 6 tháng, lãi suất bình quân giảm mạnh, lần lượt giảm 3,02% và 3,45%/năm. Cụ thể, lãi suất qua đêm là 4,90%/năm, 1 tuần 3,40%/năm, 2 tuần 3,72%/năm, 3 tuần 4,72%/năm, 1 tháng 6,06%/năm, 2 tháng 6,67%/năm, 3 tháng 8,01%/năm, 6 tháng 11,24%/năm.
Đây là lãi suất bình quân thống kê bởi NHNN, còn theo tìm hiểu của ĐTCK, lãi suất cho vay trên thị trường này còn thấp hơn nhiều, với lãi suất qua đêm và một tuần là 1%/năm, 2 tuần là 1,5%/năm, 1 tháng là 3,5%/năm, 2 tháng là 5,5%/năm...
Mặc dù ngân hàng đang thừa tiền nhiều như vậy, nhưng theo khảo sát của ĐTCK, DN vẫn không dễ dàng vay được tiền. Cán bộ tín dụng của một NHTM cho biết: “Ngân hàng đang dư tiền, nhưng gói cho vay với lãi suất ưu đãi cũng cực khó tiếp cận, bởi phần lớn các hồ sơ vay trình lên đều bị gạt xuống. Trước kia, ngân hàng có 5 tiêu chí chính để nhân viên đối chiếu, theo đó mà biết khách hàng vay được hay không. Hiện nay, tiêu chí này được tăng lên thành 8, với các điều khoản ngặt nghèo hơn. Một thỏa thuận bất thành văn trong ngân hàng là hạn chế cho vay trong gói tín dụng này và lãi suất cho vay vẫn ở mức cũ khoảng 20 - 21%/năm”.
Theo giám đốc quan hệ khách hàng DN của một NHTM, ngân hàng không dám cho vay, vì đang có tỷ lệ nợ xấu cao. Một vài khách hàng tốt, ngân hàng rất muốn cho vay, nhưng DN không mở rộng sản xuất - kinh doanh. Còn những DN lần đầu tiên đến ngân hàng vay vốn thì ngân hàng lại sợ rủi ro, bởi các món cho vay mới rất nguy hiểm và tại thời điểm này thường là chỉ đi “đổ rác” cho ngân hàng khác.
Trao đổi với ĐTCK, ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Giám đốc Khối nguồn vốn BIDV nhận xét, thị trường liên ngân hàng bây giờ lãi suất xuống rất thấp, cho thấy tình trạng vốn, thanh khoản của các ngân hàng rất tốt. Trần lãi suất huy động được vừa được NHNN hạ xuống 11%/năm, lợi nhuận của các ngân hàng bị bào mòn là điều không mong muốn. Nếu các NHTM không muốn cho vay thì vấn đề ở đây chỉ là ngân hàng buộc phải tính bài toán giữa rủi ro và lợi nhuận.
Trước đây, các ngân hàng thường cho vay thiếu chuẩn mực, chất lượng tín dụng kém. Bên cạnh đó, các DN hoạt động theo chiều rộng nhiều hơn, giá trị gia tăng ít... Còn những DN thực sự có chất xám, tạo ra của cải vật chất, có giá trị gia tăng, thì lại là thiểu số. Do vậy, DN cũng phải điều chỉnh lại lĩnh vực hoạt động, phải có những ý tưởng kinh doanh thực sự tạo ra giá trị gia tăng cho xã hội và thực sự khả thi, có sức cạnh tranh, thì mới có thể phát triển được, mới có thể tiếp cận nguồn vốn vay.
Hiện những DN có nền tảng sản xuất tốt, có thị trường, uy tín, năng lực thì đây là lúc tiếp cận vốn ngân hàng để mở rộng nhà máy, tăng cường quy mô sản xuất, hoạt động kinh doanh. Còn những DN quen kinh doanh, sản xuất kiểu chụp giật thì không thể chứng minh được với ngân hàng là làm thế nào để kiếm ra tiền, thì đương nhiên không thể vay vốn.
“Các cán bộ tín dụng của BIDV gần như trên toàn quốc đang hàng ngày tỏa đi khắp nơi để săn lùng khách hàng tốt”, ông Quỳnh nói.
