Lượng vốn huy động trên cả thị trường 1 và thị trường 2 khá dồi dào, trong khi mức tăng dư nợ tín dụng khá chậm
Thời gian gần đây, các ngân hàng liên tục tung ra các chương trình khuyến mãi để thu hút khách hàng gửi tiền. Chẳng hạn, Ngân hàng liên doanh Việt - Nga triển khai chương trình “Đón Thu vàng - Nhận ngàn giải thưởng”, dành cho khách hàng cá nhân, với tổng giá trị giải thưởng 1,5 tỷ đồng. Với tối thiểu 15 triệu đồng hoặc 750 USD tiền gửi, khách hàng sẽ được tặng thẻ cào để có cơ hội trúng 16 giải nhất, mỗi giải 1 tivi LCD LG trị giá 10 triệu đồng.
Hay OCB triển khai chương trình “Cơ hội nhân đôi - Trúng ngay nhà mới”, dành cho tất cả khách hàng gửi tiền từ 30 triệu đồng hoặc 2.000 USD, với các kỳ hạn 1, 2, 3, 6 và 12 tháng. Theo đó, khi gửi tiền, khách hàng được nhận thẻ cào với 100% cơ hội trúng thưởng tiền mặt có giá trị lên đến 5 triệu đồng và tham gia bốc thăm trúng thưởng cuối chương trình, với giải đặc biệt là căn hộ cao cấp trị giá 1,5 tỷ đồng.
Các ngân hàng cũng tạo nhiều ưu đãi về lãi suất đối với khách hàng. Chẳng hạn, trước kia, DN có khoản tiền tiết kiệm 10 tỷ đồng để chuẩn bị thanh toán cho một đơn hàng đến hạn trong 55 ngày tới sẽ không được hưởng lãi suất theo kỳ hạn (1 tháng, 2 tháng) cho tổng số tiền gửi. Nhưng nay, nếu DN lựa chọn sản phẩm “Tiền gửi như ý” của BIDV sẽ được hưởng trọn vẹn lãi suất có kỳ hạn theo thời gian thực gửi 55 ngày.
Một số ngân hàng còn áp dụng chiêu “cộng thêm” lãi suất cho khách hàng. Chị Phan Thanh Hà, quận Ba Đình (Hà Nội) cho biết, chị rất ngạc nhiên khi đến rút khoản tiết kiệm đến hạn trị giá hơn 1 tỷ đồng tại một NHTM trên phố Quán Thánh, được nhân viên ngân hàng này mời gửi tiếp với lãi suất cộng thêm là 1,7%/năm. Chị càng ngạc nhiên hơn khi liên hệ với một NHTM khác thì được chào mức lãi suất bằng trần huy động cộng thêm 3%/năm.
“Tình trạng vượt trần lãi suất không chỉ xảy ra ở ngân hàng quy mô nhỏ, mà khá phổ biến ở nhiều ngân hàng tầm trung”, nhân viên huy động vốn của một NHTM nói.
TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia ngân hàng cho rằng, hệ thống ngân hàng Việt Nam vào chu kỳ cuối năm luôn gặp khó khăn về thanh khoản, do nhu cầu chi tiêu của DN cũng như cá nhân tăng đột biến. Bên cạnh đó, từ nay đến cuối năm, dự kiến sẽ có những biến động nhẹ về giá vàng, tỷ giá, nên nhiều khả năng một bộ phận người dân chuyển từ gửi tiết kiệm VND sang găm giữ vàng và ngoại tệ, khi đó sẽ có những tác động nhất định lên tình hình thanh khoản của hệ thống ngân hàng.
Do vậy, theo TS. Hiếu, có thể các NHTM đón trước tình hình nên đã “chạy trước” dự trữ thanh khoản.
Ngân hàng đang quá lo xa
Báo cáo về kinh tế vĩ mô - Triển vọng thị trường Việt Nam tháng 9/2012 của Khối Nghiên cứu kinh tế của Ngân hàng HSBC nhận định, những động thái chính sách của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) như kiềm chế tăng trưởng tín dụng trong năm 2011; gây áp lực cho các ngân hàng trong việc sắp xếp bảng cân đối kế toán và minh bạch tỷ lệ nợ xấu… đã thể hiện cam kết duy trì sự ổn định, phát triển bền vững của hệ thống ngân hàng nói riêng và nền kinh tế nói chung.
Tổng giám đốc một NHTM cho biết, hiện nay, thanh khoản của các ngân hàng không có gì đáng lo ngại, bởi lượng vốn huy động trên cả thị trường 1 và thị trường 2 khá dồi dào, trong khi mức tăng dư nợ tín dụng khá chậm. Bên cạnh đó, NHNN đang chủ động điều tiết thanh khoản cho thị trường, nguồn vốn khá dư thừa và lãi suất thị trường 2 thấp hơn nhiều so với thị trường 1. Do vậy, vị này dự báo, sẽ không có gì đột biến có thể ảnh hưởng đến thanh khoản trong thời gian tới.
Cùng lạc quan về thanh khoản trên thị trường ngân hàng dịp cuối năm nay, ông Nguyễn Hưng, Tổng giám đốc TienPhong Bank chia sẻ, hiện thanh khoản của Ngân hàng rất tốt, vì vốn huy động trên thị trường 1 tăng và kế hoạch tăng vốn điều lệ đã được NHNN phê duyệt, cổ đông chỉ còn chờ hoàn tất thủ tục là tham gia góp vốn. Ngoài ra, TienPhong Bank đang duy trì lượng giấy tờ có giá khá lớn, có tính thanh khoản cao, nên không lo ngại gì.
“Việc người dân chuyển tiền tiết kiệm từ ngân hàng này sang ngân hàng khác khiến dòng tiền di chuyển cũng gây những biến động nhất định trong hệ thống. Nhưng quan trọng hơn cả là nguồn tiền gửi của DN chiếm đa số trong ngân hàng đang được hạn chế chi tiêu, chủ yếu đợi bối cảnh kinh tế khả quan hơn sẽ triển khai các kế hoạch kinh doanh, nên việc rút tiền chi phí cho dịp lễ, tết cuối năm nay chắc chắn không tăng đột biến như các năm trước”, bà Nguyễn Minh Thu, Tổng giám đốc Ocean Bank cho biết.
Theo dự đoán của Trinh Nguyen, chuyên viên kinh tế Ngân hàng HSBC, NHNN có thể tiếp tục giảm lãi suất trên thị trường mở, sẵn sàng ứng phó với tình hình thanh khoản của hệ thống vào cuối năm nay.
Báo cáo Tình hình kinh tế Việt Nam 8 tháng đầu năm 2012 và triển vọng năm 2013 của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia nhận định, thị trường tiền tệ - ngân hàng tiếp tục ổn định trong năm 2012, tỷ giá duy trì được sự ổn định, thanh khoản của hệ thống ngân hàng được củng cố, lãi suất giảm khá mạnh so với đầu năm và tín dụng bắt đầu có dấu hiệu tăng trở lại.
