Đất trời Y Tý đã vào Thu. Nắng Thu như mật vắt vẻo ngay lưng chừng trời, tỏa trên những đám mây trắng bồng bềnh, nhẹ nhàng tan chảy trên những nương lúa bậc thang vàng ươm, đẹp giống như một bức tranh với khung cảnh ngày mùa đầy xúc cảm.
Chuyến xe đêm khởi hành từ Hà Nội đưa tôi đến Sapa vào buổi sớm tinh mơ. Sapa đón tôi bằng cái se lạnh của trời Thu, khi mặt Trời đang dần ló rạng sau dãy núi phủ sương mờ. Sửa soạn hành lý cá nhân và ăn sáng xong, tôi và người bạn đồng hành thuê xe máy, sẵn sàng cho chuyến phượt Y Tý.
Nằm trên độ cao gần 2.000 m so với mặt nước biển, Ý Tý là một xã biên giới vùng cao Tây Bắc, thuộc huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai quanh năm sương trắng phủ mờ. Nhưng mỗi độ tháng 9, vùng đất này bỗng như bừng tỉnh bởi sắc vàng rộm của những thửa ruộng bậc thang đang mùa lúa chín.
Cảm xúc vừa háo hức, hồi hộp xen chút ưu tư, lo lắng vì chưa bao giờ chúng tôi tự mình lái xe đường đèo núi, lại được cảnh báo trước là đường khó đi lắm, có thể gặp sạt lở bất cứ đoạn nào… Nhưng cứ mặc kệ cho “tâm hồn dẫn lối thể xác” mà thong dong, chinh phục những cung đường, những nương lúa và biển mây ở phía trước thôi. Chúng tôi chọn cung đường Sa Pa - đèo Ô Quy Hồ - Tả Giàng Phình - Mường Hum - xã Dền Thàng để đến Y Tý.
Quả thực, con đường từ Sa Pa đến Y Tý chỉ tầm 70 km, nhưng chẳng dễ dàng chút nào, đầy sỏi đá, cát bụi mịt mù, với những con dốc ngoằn ngèo, gập ghềnh khó đi. Dù đó là một sự thách thức lớn, nhưng đây lại là cung đường mà những người đam mê xê dịch, yêu thích trải nghiệm và khám phá vẻ đẹp thiên nhiên muốn được khám phá.
Bên núi cao, bên vực sâu, chiếc xe vẫn cứ thong dong trên những cung đường đầy nắng, gió, sương mờ. Thỉnh thoảng gặp cơn mưa rào, từ đâu đám mây đen kéo đến làm chúng tôi vội vàng dừng xe khoác tạm lên mình chiếc áo mưa đã chuẩn bị sẵn từ trước. Đi được một đoan, trời lại trong xanh, nắng vàng rực rỡ chiếu rọi lưng chừng đèo.
Bù lại những mệt nhọc trên cung đường là từng dải lúa như sóng vàng trên sườn núi đang hiện ra trước mắt chúng tôi, trải dài từ Ngải Trồ, qua Y Tý tới tận Dền Thàng, Mường Hum. Không khí vụ mùa rộn ràng trên từng thửa ruộng. Lúa Y Tý không giống lúa xứ Mù Cang Chải, thường chín sớm hơn đôi ba tuần và diện tích trải dài hơn. Những thửa ruộng bậc thang chín vàng trải dài tầm mắt tựa những nấc thang. Chúng tôi cứ men theo con đường nhỏ vắt vẻo chạy vòng quanh ấy mà đi, để rồi lại ngẩn ngơ mê mải với bức tranh thiên nhiên tuyệt sắc.
Chúng tôi đến thị trấn Y Tý sau chặng đường dài trên con đường gập gềnh sỏi đá đã là chiều muộn, bởi quá nhiều điểm phải dừng, quá nhiều thứ hay ho phải ngắm nghía trên cung đường. Y Tý hiện ra dưới ánh chiều tà của hoàng hôn tuyệt đẹp, với cái se lạnh bảng lảng sương mờ. Thị trấn Y Tý giờ đã được đầu tư xây dựng khang trang hơn với khu dân cư trung tâm xã cũng sầm uất, nhộn nhịp đông vui hơn.
Chọn ở một Homestay ngay trung tâm chợ, dùng bữa tối với các món ăn đặc sản ở Y Tý được chính tay chủ nhà chế biến như gà nướng, rau cải mèo luộc, măng rừng xào. Bên ánh lửa bập bùng, chúng tôi quây quần bên mâm cơm ấm cúng, mọi người cùng nhau nâng chén rượu Mản Thần nồng nàn, xua tan cái lạnh của núi rừng.
Đêm đến, co ro trong tấm chăn mỏng, lắng nghe tiếng mưa rơi trên mái nhà, tôi trằn trọc thao thức nhưng rồi cũng sớm chìm vào giấc ngủ sâu để giữ sức cho hành trình tiếp theo vào ngày mai.
Buổi sớm mai ở Y Tý đánh thức tôi bằng tiếng gà rừng gáy vang vọng một góc trời. Mở cửa sổ ra ngắm nhìn núi rừng với tầng tầng lớp lớp thửa ruộng bậc thang đang phủ mờ sương, hít hà đầy lồng ngực, thứ không khí trong lành, tinh khiết của sớm mai thấy thật sảng khoái.
Cung đường mà chúng tôi khám phá ngày hôm nay với những địa danh Choản Thèn, Thiên Sinh, Dền Thàng, A Lù, Ngải Thầu… không còn xa lạ gì với những ai đã từng một lần đặt chân đến với vùng đất lưng trời.
Chinh phục những con dốc và đường đèo ngoằn ngèo để lên đỉnh đèo Ngải Thầu Thượng “săn mây” - được mệnh danh như “thiên đường trên mặt đất” của Việt Nam, trong mỗi chúng tôi ánh nên niềm vui, sự mãn nguyện và hạnh phúc lan tỏa khi tìm thấy những “biển mây”.
Mây chỉ xuất hiện trong một khoảnh khắc nào đó, hoặc có thể “nhởn nhơ” trên những dãy núi cao tùy thuộc vào thời tiết và tất nhiên còn ở cái “duyên” nữa. Vậy là ngày hôm nay chúng tôi đã rất may mắn khi chinh phục được “biển mây” ở Ngải Thầu Thượng rồi.
Hành trình tiếp theo của chúng tôi là lang thang vào giữa từng ruộng lúa chín nhìn bà con đang hồ hởi gặt, ngồi dưới mái hiên nhà trình tường ngắm nhìn những đứa trẻ vùng cao với ánh mắt ngây thơ hồn nhiên đang nô đùa chơi. Quanh đây tiếng nói cười rộn rã, tiếng đập lúa lẫn trong làn mây mỏng tang bay ngang đỉnh đầu khiến tôi cảm nhận được vẻ đẹp rất bình dị, mộc mạc, cái thi vị của cuộc sống mà thiên nhiên, đất trời đã ưu ái ban tặng cho con người Y Tý. Từng thửa ruộng như những đợt sóng tràn theo những triền núi chênh vênh, chảy thoải xuống tận thung lũng như một biển vàng ngút ngàn.
Nắng Thu Y Tý vắt vẻo ngay lưng chừng trời, nhẹ nhàng như đang tan chảy trên những thửa ruộng bậc thang, đẹp giống một bức tranh với khung cảnh ngày mùa đầy xúc cảm. Thời gian như ngừng trôi, tôi cảm thấy mình trở nên thật nhỏ bé trước sự bình yên và vẻ đẹp làm say lòng người ở nơi đây.
Y Tý không chỉ có mây và lúa. Y Tý mê hoặc lòng người ngoài cảnh sắc thiên nhiên ban tặng, còn hấp dẫn bởi cuộc sống của những người dân nghèo bình dị, đơn sơ mà chất phát, hồn nhiên và hơi thở của nó là thứ nhiều người tìm kiếm. Sự hiền hòa, hiếu khách cùng những nụ cười mùa gặt luôn nở trên môi những cô gái, chàng trai, đang tuổi thanh xuân, của những em bé dân tộc Hà Nhì nô đùa tinh nghịch chơi đùa bên nương lúa…
Xuôi dòng nước đỏ qua Lũng Pô - nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt để trở về xuôi, trong chúng tôi là cảm xúc lưu luyến và vấn vướng Y Tý. Về tới cột mốc 92 cũng là điểm đánh dấu nơi đầu tiên của dòng sông Hồng trên lãnh thổ Việt Nam. Từ xa, là màu đỏ thắm của lá cờ tổ quốc tung bay giữa đất trời Lũng Pô nhưng để chạm tay vào đó là điều không dễ dàng.
Với người đam mê “xê dịch” như tôi, việc vượt qua rừng, qua suối, qua những cung đường gập gềnh sỏi đá để khám phá trọn vẹn vẻ đẹp của mùa Thu Y Tý là sự trải nghiệm rất tuyệt vời. Tôi cảm nhận được hơi thở của cuộc sống, sự bình yên và thảnh thơi của miền biên viễn.
Nơi ấy như một thiên đường mây, ở lưng chừng trời, mùa này sắc Thu đầy mộng mị…
