Chiều 14/9, phiên tòa xét xử vụ án Hà Văn Thắm và đồng phạm bước sang phần tranh luận.
"Oceanbank bị truy cứu hình sự là không công bằng"
Bào chữa cho bị cáo Hà Văn Thắm (nguyên Chủ tịch HDDQT Oceanbank), luật sư Đào Hữu Đăng phân tích cụ thể từng tội danh cáo trạng đã quy kết.
Về tội Vi phạm quy định cho vay, luật sư Đăng cho rằng, không thể căn cứ vào vấn đề tài sản không đảm bảo để nói vi phạm hay không vi phạm trong việc Oceanbank cho Công ty Trung Dung vay 500 tỷ đồng.
“Ngay từ đầu bị cáo Thắm nhận thức được rõ điều này, đã chỉ đạo Nguyễn Văn Hoàn áp dụng các biện pháp phong tỏa tài khoản”, ông Đăng nói.
Theo luật sư, số tiền này vẫn đang nằm trong Ngân hàng Xây dựng, sau này số tiền đi đâu không phải trách nhiệm của Thắm.
Liên quan tới cáo buộc chi lãi ngoài hơn 1.576 tỷ đồng, quá trình điều tra và tại tòa, Hà Văn Thắm hoàn toàn thừa nhận việc chi lãi ngoài là trái quy định. Bị cáo Thắm không thanh minh về vấn đề này, thừa nhận số liệu. Tuy nhiên, luật sư cho rằng mấu chốt phải xem xét việc có thiệt hại không.
“Trước khi xem xét tội của các bị cáo, đề nghị HĐXX xem xét tới hoàn cảnh. Hoàn cảnh bắt buộc Thắm phải làm theo xu thế và yêu cầu khách quan lúc bấy giờ. Bản thân Thắm không muốn thực hiện chi lãi ngoài nên khi có chỉ thị của Thống đốc, Thắm đã thực hiện nghiêm túc.
Tuy nhiên, Oceanbank là ngân hàng nhỏ, hành động của Thắm đi ngược lại với xu thế chung nên chỉ trong thời gian ngắn, khách hàng ồ ạt tới rút tiền như rút ruột mình ra. Để tránh sự đổ vỡ của ngân hàng, Thắm buộc phải chi lãi ngoài. Duy nhất Oceanbank bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đây là sự không công bằng”, luật sư Đào Hữu Đăng nói.
Luật sư Đăng cũng đưa ra hình ảnh ví von: Một người cầm 10.000 đồng ra chợ mua gánh rau. Ra chợ mới biết gánh rau 12.000 đồng nên để mua được gánh rau đó, phải vay thêm 2.000 đồng. Bởi nếu không mua thì không có rau bán nhưng vay thêm 2.000 đồng mua rau về bán có lãi 8.000 đồng cũng giống việc ngân hàng bỏ ra thêm 2.000 đồng để được lãi 8.000 đồng hay không bỏ ra đồng nào để ngân hàng sụp đổ, cái nào thiệt hại hơn?
“Trong vấn đề này, tôi cho rằng, cơ quan tố tụng không rõ ràng, minh bạch trong kết luận số thiệt hại. Giám định viên cho rằng thiệt hại đã được cơ quan điều tra xác định nên không cần giám định. Trong khi đó, do không xác định được thiệt hại nên cơ quan điều tra mới giám định…”, ông Đăng nói.
Tranh luận mua Oceanbank giá 0 đồng
Tham gia bào chữa cho bị cáo Nguyễn Xuân Sơn (nguyên Tổng giám đốc Oceanbank) có 4 luật sư gồm ông Nguyễn Minh Tâm, Nguyễn Thị Minh Phương, Phạm Danh Tín và Phạm Thị Hiền.
Luật sư Nguyễn Minh Tâm cho rằng, lần đầu tiên trong lịch sử tư pháp, một hành vi chi lãi ngoài của ngân hàng thương mại bị xử lý hình sự. Ông Tâm nhận xét, vụ án cố ý làm trái quy định của nhà nước bị hình sự hóa.
“Bi kịch là những người nhiệt tình hăm hở với ngân hàng thì bị xử lý, còn những người thờ ơ thì được thoát. Đó là những bi kịch có thật mong HĐXX xem xét”, ông Tâm nói thêm.
Các luật sư cũng đặt vấn đề trình tự mua lại Oceanbank với giá 0 đồng. Luật sư Tâm lập luận, trong hồ sơ vụ có 2 bản báo cáo kiểm toán độc lập của một đơn vị cùng ngày, cùng một yêu cầu kiểm toán nhưng có 2 kết quả đối lập nhau. NHNN chỉ sử dụng báo cáo bất lợi cho Oceanbank.
“Phải chăng đây là một yếu tố quan trọng để NHNN không áp dụng các “biện pháp kiểm soát đặc biệt” để đơn phương quyết định mua bắt buộc Oceanbank với giá 0 đồng?", luật sư Tâm đặt nghi vấn.
Luật sư Phạm Danh Tín cho rằng, một hành vi không thể truy tố thành 3 tội danh. Theo các luật sư, bị cáo Sơn không phạm tội tham ô tài sản và lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản.
Đề nghị giảm trừ thiệt hại
Luật sư Đỗ Mạnh Trường, bào chữa cho bị cáo Nguyễn Minh Thu cho rằng, cần phải làm rõ trách nhiệm dân sự. Ai là người thiệt hại và bồi thường cho ai?
Theo luật sư Trường, nguyên Tổng giám đốc Oceanbank không phải là người thực hành tích cực mà thực hiện theo mệnh lệnh của bị cáo Hà Văn Thắm. Luật sư đề nghị giảm trừ cho bị cáo số tiền 125,6 tỷ đồng và 116,9 tỷ đồng chi lãi ngoài nhưng chưa được làm rõ.
Kết thúc phần bào chữa, luật sư Trường đề nghị HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo Thu về tội Cố ý làm trái quy định nhà nước:
"Bị cáo Thu là một trong những thế hệ giám đốc của ngân hàng khi những định chế tài chính và thượng tầng mới hình thành, bị cáo không đại diện phần vốn góp nào của Oceanbank mà chịu sự chi phối, lệ thuộc hoàn toàn vào lãnh đạo ngân hàng. Bị cáo cũng luôn hợp tác, thành khẩn khai báo".
