Ngay từ phiên hôm qua 27/1/2021 khi thị trường giảm mạnh, các nhà đầu tư lớn, nhạy tin đã ngay lập tức cho biết, kích hoạt lệnh bán giảm margin, trong đó có cả lệnh bán force sell ở nhiều mã – là nhân tố chính khiến thị trường giảm mạnh. Trong đó, đầu bán mạnh nhất là ở 2 công ty chứng khoán nằm trong Top 5 thị phần môi giới năm 2020.
Ghi nhận tại một số công ty chứng khoán thì tình hình là xấu nhưng "chưa đến nỗi bi đát".
Ông Lê Quang Minh, Giám đốc Phân tích đầu tư của Mirae Asset Việt Nam – đơn vị đang có dư nợ cho vay lớn nhất thị trường - cho rằng, khả năng chiều nay và sáng mai lệnh bán force sell bán nhiều hơn, do thị trường giảm mạnh, đặc biệt do thông tin số ca nhiễm trong cộng đồng tăng nhanh. Nhiều khả năng thị trường còn giảm tiếp một vài phiên nữa.
Tại Mirae Asset Việt Nam, ông Minh cho biết, lượng bán force sell không nhiều, do đưa ra mức giá chặn thấp so với trên thị trường, nên giờ còn cách xa giá phải force sell, tỷ lệ cho vay ở công ty cũng chỉ là 1:1. Chủ yếu ảnh hưởng từ đơn vị cho vay tỷ lệ 3:7, 2:8!
Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích CTCK Yuanta Việt Nam cho biết, tùy thuộc giá vốn và giá chặn ở mỗi công ty chứng khoán, tại Yuanta, giá vốn thường chiết khấu theo P/E và từ đó đưa ra giá chặn, các mức giá này thấp hơn nhiều so với thị giá hiện nay của nhiều cổ phiếu. Nên, có áp lực force sell, có lượng ít đã bị force sell nhưng không đáng kể. Đa phần là call margin và khách hàng đều chủ động xử lý.
Nhưng theo ông Minh, chỉ cần hơn 1 phiên nữa giảm mạnh thì sẽ chạm ngưỡng và áp lực sẽ cao hơn. Thực tế một số công ty chứng khoán khác đã chạm tương đối.
 |
Lượng force sell hiện không quá lớn bởi đa phần khách đã tự xử lý khi đến ngưỡng Margin call |
Bà Châu Thiên Trúc Quỳnh, Giám đốc môi giới Chứng khoán Bản Việt cho biết, tại VCI, dư nợ cho vay margin ít hơn so với các công ty chứng khoán, nên lượng force sell cũng ít hơn, và chủ yếu cấp margin cho các mã lớn nên khả năng force sell ít. Chẳng hạn TCB, VPB… có mức giảm giá thấp hơn so với thị trường giai đoạn vừa qua, nếu khách mua những mã này dễ giao dịch hơn, và không bị mất nhiều.
Theo bà Quỳnh, nguyên lý trên thị trường cứ có phiên giảm mạnh điểm thì chắc chắn sẽ có lượng force sell, cứ đều như vậy, và càng giảm mạnh thì lượng force sell càng nhiều. Và còn phụ thuộc yếu tố là có bán kịp trong phiên đó hay không, bán được bao nhiêu. Nếu phiên trước không hấp thụ được thì sẽ dồn qua phiên kế tiếp.
Tuy nhiên, để nói lượng force sell có đang lớn không thì rất khó, vì bán là theo từng tiến độ, thị trường càng giảm càng tăng lượng bán. Nhưng hiện tại, thị trường mới giảm mạnh phiên hôm qua và hôm nay, nên ước tính chưa nhiều.
“Nếu mai vẫn giảm mạnh như thế này thì sẽ có lượng bán force sell nhiều hơn”, bà Quỳnh nói và cho biết, nhiều khách hàng lo sợ thì họ cũng bán thêm, nên chưa quá áp lực về lượng bán force sell lớn.
Ngoài ra, về kỹ thuật, VCI nhìn nhận, thị trường đang kiểm nghiệm mốc 1020 - 1050. Và hiện đang ở mức này rồi, phải chờ đợi kiểm định ngưỡng này nữa. Đồng thời, thông tin về số ca dương tính Covid ở Hải Dương và Quảng Ninh càng khiến thị trường lo ngại hơn, lực bán áp chế lực cầu nên thị trường giảm.
Quan điểm của chứng khoán Bản Việt từng cho rằng phiên hôm nay sẽ giảm mạnh trong phiên sáng vì theo quán tính của đóng cửa phiên hôm qua và force sell nhưng sẽ hồi lại ở cuối phiên. Nhưng hôm nay có thêm thông tin tiêu cực là Covid nên cần theo dõi tiếp xem lực cầu lần này liệu có thắng được lực cung hay không. Lực cầu hấp thụ phiên sáng đang hơn 14.500 tỷ đồng, bắt đáy khá nhiều, nhưng lực bán vẫn đang tiếp tục, nhà đầu tư cần theo dõi thêm.
Lực bán có thể yếu dần từ ngày mai, sớm thì thị trường sẽ hồi vào thứ Hai tới. Thậm chí, trong thứ Sáu ngày mai khả năng đã hồi.
Ông Đỗ Anh Việt, Giám đốc môi giới CTCK VPS cho biết, thị trường sau nhịp tăng mạnh 700 lên 900 điểm, rồi lên gần 1.200 điểm gần như không có nhịp điều chỉnh. Chính vì tăng mạnh như vậy, nên hầu như nhà đầu tư kinh nghiệm, nắm giữ trước đó đều có lãi, chỉ có những nhà đầu tư mới tham gia gần đây và giao dịch thiếu kinh nghiệm thì có khả năng sẽ bị lỗ. Việc hầu hết các nhà đầu tư đều có hiện trạng bán giá nào cũng lãi thì việc bán cũng rất nhẹ nhàng.
Phiên hôm nay chưa đến ngưỡng phải cảnh báo về force sell. Tuy nhiên, nếu thị trường tiếp tục giảm các phiên sau, áp lực bán force sell sẽ tăng lên, nhưng tỷ lệ cũng chưa quá cao.
“Theo kinh nghiệm của tôi, thị trường mà vào ngưỡng force sell mạnh thì đó là đáy”, ông Việt nói.
"Điểm đáng chú ý trong diễn biến thị trường này là mỗi khi giảm sâu thì nhà đầu tư lớn mua dần vào, trong khi nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ bán ra nhiều hơn. Nhiều khách hàng lớn của tôi đang giải ngân và mua vào rất nhiều, họ nhìn nhận dài hạn, thay vì chỉ nhìn thông tin 'Thêm 82 ca dương tính với virus SARS-CoV-2 tại Hải Dương và Quảng Ninh'. Bởi lẽ, hiện Chính phủ đã có kinh nghiệm kiểm soát dịch, người dân và doanh nghiệm có kinh nghiệm ứng phó với dịch, thì giờ việc 1 - 2 tỉnh, thành có dịch thì khoanh vùng và ngăn chặn sẽ không ảnh hưởng đến cả nền kinh tế”, ông Việt chia sẻ.
Tại VPS, dù không tiết lộ về mức độ force sell, nhưng ông Việt có nhấn mạnh rằng, đặc điểm lần này, có lượng force sell trên thị trường thì luôn có lượng tiền mua đối ứng, thị trường phiên sáng trên HOSE vẫn đang giao dịch hơn 14.500 tỷ đồng.
Ông Trương Hiền Phương, Giám đốc CTCK KIS Việt Nam chi nhánh TP. Hồ Chí Minh cho biết, áp lực force sell tại KIS không quá lớn, vì khách hàng của KIS đã bán dần trong thời gian qua. Ngoài ra, những nhà đầu tư ở KIS dùng tỷ lệ margin khá an toàn, nên thị trường giảm đến phiên hôm nay cũng chưa chạm phải ngưỡng force sell. Tuy nhiên, có tình trạng call margin nhưng họ xử lý nhẹ nhàng.
“Hôm nay lực bán mạnh, tôi cho là đã xong và thực tế, không công ty chứng khoán đều không mong muốn bán force sell. Lực bán có thể yếu dần từ ngày mai, sớm thì thị trường sẽ hồi vào thứ Hai tới. Thậm chí, trong thứ Sáu ngày mai khả năng đã hồi. Mức giá tới thời điểm này đã giảm tới 30 - 40% từ đỉnh, nhiều cổ phiếu giảm quá mạnh rồi”, ông Phương nói.
Tại MBKE cũng chưa force sell nhiều, nhưng nếu thêm 1 - 2 ngày giảm mạnh nữa thì sẽ nhiều. Tại Chứng khoán Funan, lượng bán force sell không đáng kể, do khách hàng đã được khuyến nghị bán giảm tỷ trọng cổ phiếu từ trước đó. Giờ đa phần là tiền mặt trong tài khoản.
