Kết quả PCI năm 2020: Hải Phòng lấy lại đẳng cấp

Tiếp tục nâng hạng

Theo kết quả PCI năm 2020 vừa được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố, Hải Phòng đạt 69,27 điểm, tăng 0,54 điểm và thăng hạng 3 bậc so với năm 2019, xếp thứ 7/63 tỉnh, thành phố. Trong khối vùng Đồng bằng sông Hồng, Hải Phòng đứng thứ 2/11 địa phương. Đây là lần thứ ba, Hải Phòng lọt top 10 tỉnh, thành phố có PCI cao nhất cả nước.

Theo dõi kết quả PCI của Hải Phòng trong 15 năm qua (2006-2020), có thể chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn trước năm 2015, có thể thấy rõ được sự không ổn định trong chất lượng điều hành khi điểm số có sự tăng giảm liên tục qua các năm và luôn nằm trong nhóm xếp hạng thấp, trung bình. Duy chỉ có năm 2013 có sự thăng hạng mạnh từ vị trí 50 lên 15 và ngay sau đó lại tụt xuống vị trí thứ 34.

Sự thay đổi mang tính tích cực được các chuyên gia đánh giá bắt đầu thực sự từ năm 2015. Kể từ đó đến nay, Hải Phòng đã nỗ lực đưa xếp hạng của mình lên vị trí khá và tốt. Năm 2019, Hải Phòng có đến 8/10 chỉ số tăng điểm và năm 2020 có 6 chỉ số tăng điểm là: gia nhập thị trường (+0,2), chi phí thời gian (+1,8), chi phí không chính thức (+0,52); tính năng động (+0,84); cạnh tranh bình đẳng (+0,38) và thiết chế pháp lý (+0,62).

Phân tích kỹ các chỉ số thành phần của Hải Phòng, thì có 2/6 chỉ số tăng điểm của Hải Phòng là 2 chỉ số mà Hải Phòng đã bị giảm điểm trong năm 2019. Đó là chỉ số gia nhập thị trường và chi phí thời gian. “Đây là 2 chỉ số mà tôi quan tâm nhiều nhất vì có tác động qua lại đến 4 chỉ số bị giảm điểm là tiếp cận đất đai, tính minh bạch, dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp, đào tạo lao động”, ông Nguyễn Hoàng Long, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Hải Phòng chia sẻ.

Theo ông Long, chỉ số gia nhập thị trường không chỉ dừng lại ở khâu đăng ký kinh doanh. “Nếu đơn thuần dừng ở đó thì chúng ta mới chỉ mở hé cửa, bởi sau thủ tục đăng ký kinh doanh, còn một loạt thủ tục khác như thuế, bảo hiểm, lao động...”, ông Long nhấn mạnh.

Vậy nên, dù chỉ số gia nhập thị trường của Hải Phòng đã tăng trở lại và luôn nằm trong nhóm có điểm số tốt, song dư địa tăng trưởng còn cao và khi 4 chỉ số giảm điểm của năm 2020 được cải thiện, thì chỉ số gia nhập thị trường sẽ có sự thay đổi mạnh mẽ. Còn chi phí thời gian là chỉ số có sự chuyển biến mạnh mẽ nhất. Điều đó cũng phản ánh nỗ lực cải cách thủ tục hành chính của Hải Phòng trong năm 2020.

Chất lượng thực thi đang được cải thiện tích cực

Sự thay đổi trên không mang tính ngẫu nhiên. Trong 5 năm từ 2015 - 2020, Hải Phòng luôn chọn chủ đề năm là “Tăng cường kỷ cương thu - chi ngân sách, đẩy mạnh cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh”, đồng thời ban hành nhiều văn bản mang ý nghĩa quan trọng, góp phần thúc đẩy mạnh mẽ, tạo sự hấp dẫn về môi trường đầu tư, kinh doanh.

“Trong giai đoạn này, Đảng bộ và chính quyền TP. Hải Phòng đã nhận diện rõ các điểm nghẽn, hạn chế của mình để có những quyết sách giải quyết kịp thời, trọng điểm, trọng tâm”, ông Nguyễn Văn Tùng, Chủ tịch UBND TP. Hải Phòng đã có lần chia sẻ.

Theo các chuyên gia của Tổ công tác PCI của Hải Phòng, kết quả trên đến từ việc Thành phố đã xác lập được cơ chế đánh giá trách nhiệm người đứng đầu các sở, ban, ngành và huyện, thị trong thực hiện cải cách hành chính đi kèm với việc đổi mới công tác kiểm tra hoạt động này tại các đơn vị. Việc thành lập tổ công tác giúp việc để kiểm tra kỹ lưỡng, chi tiết hồ sơ, tài liệu, đồng thời có hướng dẫn cụ thể các biện pháp để khắc phục các tồn tại, hạn chế và công khai kết quả kiểm tra là rất hiệu quả.

Trong các phiên họp của UBND TP. Hải Phòng hằng tháng, hằng quý đều có thông báo rõ sở, ban, ngành nào chậm giải quyết các thủ tục hành chính, nợ bao nhiêu nhiệm vụ với UBND Thành phố. Phòng chuyên môn của UBND sẽ theo dõi, tổng hợp lại để cuối năm xếp hạng thi đua của người đứng đầu các sở, ban, ngành, quận, huyện. Điều này đã được triền khai từ năm 2015 và đến nay đã mang lại chuyển biến thực sự từ đội ngũ lãnh đạo đến cán bộ, công chức, viên chức các đơn vị.

Việc đánh giá này càng sát sao hơn khi Hải Phòng đã bắt đầu triển khai Đánh giá năng lực cạnh tranh cấp sở ban ngành, địa phương (DDCI) và giao Sở Kế hoạch và Đầu tư là đơn vị thường trực. “Kết quả năm đầu tiên này sẽ được công bố đầu tháng 5 tới. Đây sẽ là cơ sở quan trọng để tất cả các đơn vị trong bộ máy chính quyền của Hải Phòng có sự nhìn nhận lại mình, từ đó phải điều chỉnh kịp thời, nâng chất lượng thực thi, nhằm thực hiện mục tiêu phát triển chung của Thành phố”, ông Long chia sẻ.

Đáng lưu ý, UBND TP. Hải Phòng đã duy trì các cuộc đối thoại doanh nghiệp định kỳ hằng tháng, hằng quý. Tại những cuộc đối thoại này, cùng với việc trả lời các kiến nghị của doanh nghiệp, lãnh đạo UBND Thành phố còn công khai kết quả, thời hạn giải quyết kiến nghị của doanh nghiệp của các sở, ngành và huyện. Đây chính là căn cứ để thực hiện đánh giá thi đua, khen thưởng hàng năm đối với các sở, ngành, địa phương.

Có thể thấy, PCI đã giúp chất lượng thực thi của khối chính quyền các địa phương thay đổi mang tính thực chất. Đơn cử, tại Sở Kế hoạch và Đầu tư Hải Phòng, bộ phận một cửa tiếp nhận hồ sơ đăng ký kinh doanh rất vắng bóng người đến làm thủ tục. Điều này không phải vì lượng đăng ký thành lập doanh nghiệp giảm đi, mà là do từ ngày 1/1/2021, toàn bộ thủ tục đăng ký kinh doanh đã được thực hiện trực tuyến.

“Thời gian trung bình xử lý hồ sơ đăng ký thành lập hay đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp là 1,75 ngày làm việc, rút ngắn hơn nhiều so với quy định là 3 ngày làm việc như trước kia. Chúng tôi đang phấn đấu rút ngắn xuống còn 1,5 ngày”, ông Long cho biết.

Nhu cầu cải cách đến từ động lực phát triển

“Phải thẳng thắn thừa nhận rằng, có một giai đoạn dài Hải Phòng đã không chịu bứt phá. Một trong những lý do là Hải Phòng may mắn có được nhiều tiềm năng, lợi thế. Tuy nhiên, chúng lại chưa được phát huy, khai thác xứng tầm. Hải Phòng phải thay đổi để có sự phát triển vượt bậc, phải trở thành đầu tàu phát triển kinh tế - xã hội của miền Bắc”, ông Lê Văn Thành, Phó thủ tướng Chính phủ, Bí thư Thành ủy Hải Phòng đã từng đánh giá như vậy.

Dòng vốn tư nhân cũng đã được xác định là động lực quan trọng để Hải Phòng tạo ra những đột phát về hạ tầng, dành nguồn lực cho đầu tư phát triển. Bởi vậy, việc cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực điều hành nền kinh tế, cải thiện chỉ số PCI để gia tăng niềm tin với nhà đầu tư là điều rất cần thiết.

Chính vì đã cải thiện tốt những điều này, mà giai đoạn 2015-2020, Hải Phòng tạo được dấu ấn của mình. GRDP bình quân 5 năm tăng 14,02%, gấp hai lần giai đoạn 2010 - 2015 và gấp 2,1 lần tốc độ tăng chung của cả nước. GRDP bình quân đầu người năm 2020 ước đạt 5.863 USD - gấp 1,95 lần bình quân chung cả nước. Tổng thu ngân sách nhà nước đạt 408.000 tỷ đồng, trong đó thu nội địa 5 năm đạt 120.000 tỷ đồng, gấp 2,65 lần giai đoạn 2010 - 2015.

Việc huy động các nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển đạt mức cao nhất từ trước tới nay, đạt 564.000 tỷ đồng. Cơ cấu vốn đầu tư chuyển mạnh theo hướng xã hội hóa. Trong đó, vốn khu vực ngoài nhà nước và vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt 532.150 tỷ đồng, gấp 6,14 lần so với nhiệm kỳ trước. Vốn đăng ký FDI đạt 9,41 tỷ USD, gấp 1,23 lần nhiệm kỳ trước.

Như ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI đã nhận định, “Hải Phòng đã lấy lại được đẳng cấp và phong độ của mình trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, lấy lại đẳng cấp của sự tiên phong. Hải Phòng đang đi đầu trong việc hút dòng vốn FDI của cả nước, là một cực tăng trưởng mạnh mẽ của Tam giác Phát triển kinh tế phía Bắc”.

Đặt mục tiêu cho giai đoạn 2021-2025, Hải Phòng đã đề ra các con số khá cao. Trong đó, tăng trưởng GRDP đạt bình quân tối thiểu 14,5%/năm, tỷ trọng GRDP của Hải Phòng năm 2025 chiếm 6,4% GDP cả nước, 23,7% GDP Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ; GRDP bình quân đầu người năm 2025 đạt 11.800 USD/người; thu ngân sách nhà nước trên địa bàn đến năm 2025 đạt 145.000 tỷ đồng, trong đó thu nội địa đạt 65.000 tỷ đồng; tổng vốn đầu tư toàn xã hội giai đoạn 2021-2025 đạt 1.200 ngàn tỷ đồng; thu hút 12,5-15,0 tỷ USD vốn FDI...

Yêu cầu cao như vậy đòi hỏi Hải Phòng phải có một nền tảng thực sự tốt. Trong đó, vai trò của người đứng đầu rất quan trọng. Chẳng vậy mà, nhiệm kỳ 2020-2025, Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng thống nhất về chủ trương tăng cường cán bộ trẻ giữ chức vụ lãnh đạo cấp huyện, cấp xã; sắp xếp, bố trí, luân chuyển cán bộ giữa các địa phương, cơ quan, đơn vị; từng bước xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ cho những nhiệm kỳ tiếp theo, tạo nguồn cán bộ lãnh đạo các cấp đáp ứng yêu cầu trước mắt và lâu dài...