Cuộc khảo sát do Phòng Thương mại Mỹ (Amcham) thực hiện cho thấy phần lớn công ty Mỹ tại đặc khu hành chính Hong Kong lo ngại về luật an ninh quốc gia mới được Trung Quốc thông qua gần đây.
Cuộc khảo sát do Amcham thực hiện từ ngày 6-9/7 đối với 183 công ty là thành viên của tổ chức này cho thấy, 36,6% số công ty được hỏi cho biết họ “khá” lo ngại, trong khi 51% nói rằng họ “cực kỳ lo ngại” về luật an ninh an ninh quốc gia mới.
Luật an ninh quốc gia mới được quốc hội Trung Quốc thông qua cuối tháng trước và có hiệu lực ngay từ 1/7. Mỹ và nhiều quốc gia phương Tây khác cho rằng đạo luật này làm suy yếu cơ chế "một quốc gia, hai chế độ" dành cho Hong Kong.
Luật an ninh quốc gia mới đã hình sự hóa 4 loại tội phạm gồm ly khai, lật đổ, khủng bố và thông đồng với nước ngoài hoặc các đối tượng bên ngoài để gây nguy hại cho an ninh quốc gia. Hình phạt cao nhất cho mỗi loại tội phạm là tù chung thân, tuy nhiên một số tội nhẹ hơn có thể chịu mức án tối đa 3 năm tù.
Các nghi phạm có thể bị dẫn độ sang Trung Quốc đại lục trong các trường hợp liên quan tới “các tình huống phức tạp” có sự can thiệp của các lực lượng nước ngoài, các trường hợp chính quyền địa phương không thể thực thi hiệu quả luật pháp, hoặc các trường hợp an ninh quốc gia bị “đe dọa thực tế và nghiêm trọng”.
Luật an ninh quốc gia mới lần đầu tiên cho phép các cơ quan tình báo Trung Quốc hoạt động công khai tại Hong Kong.
Luật này cũng trao cho lực lượng cảnh sát và đặc vụ Trung Quốc thẩm quyền rộng lớn hơn bên ngoài phạm vi của tòa án. Điều này khiến nhiều công ty Mỹ lo ngại.
Hơn 2/3 số công ty tham gia khảo sát của Amcham đã bày tỏ lo ngại về luật an ninh quốc gia từ cách đây 1 tháng, khi nội dung chi tiết của luật này vẫn chưa được công bố.
Khoảng 65% số công ty lo ngại về “sự mơ hồ về phạm vi và việc thi hành luật”. Gần 61% lo ngại về sự độc lập của hệ thống tư pháp của Hong Kong.
Khoảng một nửa số công ty tham gia khảo sát lo ngại về vị thế của Hong Kong với vai trò là trung tâm tài chính toàn cầu, cũng như nguy cơ xói mòn mức độ tự trị cao mà Hong Kong được cam kết từ cách đây 23 năm.
Những lo ngại khác của các công ty Mỹ tại Hong Kong gồm vấn đề an toàn dữ liệu, chảy máu chất xám hay các biện pháp trả đũa của các chính phủ nước ngoài. 46% số công ty cho rằng việc dẫn độ nghi phạm từ Hong Kong sang Trung Quốc đại lục, nơi các tòa án được chính quyền kiểm soát, là yếu tố “thay đổi cuộc chơi”.
Khoảng 49% số công ty cho rằng luật an ninh mới sẽ có tác động tiêu cực tới công việc kinh doanh của họ, trong khi chỉ 13% cho rằng luật này sẽ có tác dụng tích cực.
Khoảng 30% số công ty được hỏi cho biết họ đang cân nhắc chuyển vốn, tài sản hoặc hoạt động kinh doanh khỏi Hong Kong trong trung hạn hoặc dài hạn, trong khi 5% nói rằng họ sẽ làm điều này trong ngắn hạn.
Hơn một nửa số thành viên tham gia khảo sát cho biết họ cảm thấy bớt an toàn hơn khi sống và làm việc tại Hong Kong. Khoảng một nửa cho biết họ đang cân nhắc rời khỏi đặc khu hành chính này.
Trưởng đặc khu hành chính Hong Kong Carrie Lam tuần trước bác bỏ cáo buộc cho rằng luật an ninh quốc gia mới sẽ bóp nghẹt quyền tự do của người dân Hong Kong.
Bà Lam cũng cảnh báo những đối tượng cực đoan “đừng cố vi phạm luật hoặc vượt qua lằn ranh đỏ, vì hậu quả của việc vi phạm luật rất nghiêm trọng”.
