Cụ thể, năm 2017, Công ty B. và CTCP Thủy điện Nậm Chiến đã ký kết thỏa thuận khung hợp đồng về việc mua bán cổ phần trong đợt chào bán cổ phần riêng lẻ của Thủy điện Nậm Chiến. Theo đó, bên mua đặt mua hơn 49,8 triệu cổ phần với giá giao dịch là 14.300 đồng/cổ phiếu. Tổng giá trị giao dịch là hơn 713 tỷ đồng.
Bên mua đã chuyển 61 tỷ đồng đặt cọc để đảm bảo quyền mua. Bên phát hành tiến hành các thủ tục xin ý kiến của Tổng công ty Sông Ðà, Bộ Xây dựng về giao dịch phát hành cổ phần riêng lẻ.
Tháng 11/2017, Bộ Xây dựng có văn bản gửi Tổng công ty Sông Ðà với nội dung chấp nhận chủ trương để Tổng công ty Sông Ðà chỉ đạo người đại diện phần vốn tại Công ty Nậm Chiến biểu quyết thông qua phương án phát hành tăng vốn từ 951,25 tỷ đồng lên 1.450 tỷ đồng bằng hình thức chào bán cổ phần riêng lẻ, giá chào bán không thấp hơn 14.850 đồng/cổ phiếu.
Công ty B. và CTCP Thủy điện Nậm Chiến tiếp tục đàm phán, thương thảo về việc điều chỉnh giá mua cổ phần và phương thức thanh toán. Ðến tháng 5/2018, hai bên thông qua được dự thảo hợp đồng, ký tắt chỉ còn chờ Thủy điện Nậm Chiến chuẩn bị các điều kiện nội bộ để chính thức ký hợp đồng.
Ðến tháng 6/2018, Bộ Xây dựng có văn bản số 22/BXD-QLDN yêu cầu rà soát, xây dựng và báo cáo lại về phương án tăng vốn, làm rõ việc lựa chọn hình thức chào bán cổ phần đảm bảo tính tuân thủ pháp luật, công khai, minh bạch và hiệu quả để trình Bộ xem xét cho ý kiến.
Sau một thời gian, hai bên không ký được hợp đồng mua bán cổ phần. CTCP Thủy điện Nậm Chiến nêu lý do Bộ Xây dựng chưa có văn bản thông qua phương án phát hành tăng vốn điều lệ theo phương án phát hành riêng lẻ nên chưa đủ điều kiện để ký hợp đồng.
Ðến tháng 3/2019, Công ty B. có văn bản số 73/19/TB-BPC yêu cầu Thủy điện Nậm Chiến hoàn trả khoản đặt cọc 61 tỷ đồng và phải chịu khoản phạt bằng số tiền đặt cọc.
Ngày 26/4/2019, hai bên họp và ký biên bản với các nội dung cơ bản: thống nhất chấm dứt giao dịch mua, bán cổ phần trong đợt chào bán riêng lẻ nói trên, Thủy điện Nậm Chiến đồng ý hoàn trả tiền cọc 61 tỷ đồng nhưng cho rằng đây là trường hợp bất khả kháng nên không chịu trả khoản phạt cọc.
Sau đó, CTCP Thủy điện Nậm Chiến đã trả lại khoản cọc 61 tỷ đồng nhưng Công ty B. cho rằng Thủy điện Nậm Chiến vi phạm thỏa thuận, không thuộc trường hợp bất khả kháng nên phải có nghĩa vụ trả phạt cọc và trả lãi chậm thanh toán.
Ðến tháng 7/2019, Công ty B. khởi kiện ra Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC).
Phán quyết trọng tài quyết định không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của Công ty B. và công ty này phải chịu phí trọng tài là 1,2 tỷ đồng. Không chấp nhận, Công ty B. có đơn yêu cầu hủy phán quyết trọng tài.
Tại phiên tòa xem xét đơn yêu cầu hủy phán quyết trọng tài, Tòa án cho rằng, hai bên có thỏa thuận trọng tài giải quyết tranh chấp, các phiên họp của Hội đồng Trọng tài các đương sự đều có mặt, không phản đối, do đó việc hội đồng trọng tài giải quyết vụ việc là đúng thẩm quyền.
Quá trình giải quyết vụ kiện, Công ty B. có văn bản số 147/2019/PVC-CV gửi VIAC và Hội đồng Trọng tài đề nghị thu thập những tài liệu, chứng cứ là các văn bản mà CTCP Thủy điện Nậm Chiến và Tổng công ty Sông Ðà xin phép Bộ Xây dựng thực hiện việc mua cổ phần mà Bộ Xây dựng đang nắm giữ.
Việc này nhằm xem xét Thủy điện Nậm Chiến đã thực hiện các công việc xin phép đúng trình tự hay không. Nguyên đơn cho rằng, các văn bản này của Công ty Nậm Chiến và Tổng công ty Sông Ðà đưa ra Hội đồng Trọng tài không biết có gửi cho Bộ Xây dựng chưa, Bộ Xây dựng trả lời như thế nào!?
Tuy nhiên, Hội đồng Trọng tài không thu thập tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu của đương sự với lý do nguyên đơn không nêu cụ thể những tài liệu, chứng cứ nào là chưa thỏa đáng.
Hội đồng Trọng tài cũng không thu thập báo cáo tài chính của Thủy điện Nậm Chiến để xem xét việc sử dụng số tiền cọc 61 tỷ đồng.
Từ việc thu thập chứng cứ chưa đầy đủ, Tòa án cho rằng, phán quyết trọng tài chưa đảm bảo vô tư, khách quan. Ðồng thời, phán quyết cũng không nêu căn cứ, điều luật, văn bản pháp luật cụ thể mà chỉ diễn giải lập luận rồi bác yêu cầu của nguyên đơn.
Từ nhận định trên, Tòa án cho rằng, phán quyết trọng tài trái với những nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam và chấp nhận yêu cầu hủy phán quyết.
Ðược biết, CTCP Thủy điện Nậm Chiến tiền thân là Ban quản lý Dự án Thuỷ điện Nậm Chiến của Tổng công ty Sông Ðà, triển khai dự án thuỷ điện công suất 200 MW tại huyện Mường La, Sơn La.
Tại thời điểm phát hành cổ phiếu riêng lẻ này, vốn điều lệ của Thuỷ điện Nậm Chiến là 951,25 tỷ đồng, trong đó Tổng công ty Sông Ðà là cổ đông lớn nhất, chiếm 46%; Tổng công ty Ðiện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power) sở hữu 24%, EVNNPC nắm 5%, Ngân hàng Ðại chúng Việt Nam (PVCombank) nắm 3%, còn lại 21% là các cổ đông khác sở hữu.
