Giá đường leo thang
Theo báo cáo thị trường đường từ Hiệp hội Mía đường Việt Nam, giá cả hai mặt hàng đường kính trắng và đường tinh luyện tại thị trường Việt Nam bắt đầu tăng mạnh trong khoảng từ giữa tháng 9/2020.
Cụ thể, giá đường kính trắng của thị trường Hà Nội và TP.HCM đã lần lượt tăng từ 12.500 - 12.900 đồng/kg ở tuần đầu tháng 10/2020 lên 13.500 - 13.800 đồng/kg trong khoảng giữa tháng 12/2020.
Giá đường trong nước đã tăng khoảng 30% trong quý cuối năm 2020 so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi giá đường thế giới cũng tăng khoảng 10% nếu so sánh với cùng kỳ.
Một trong những lý do đường Việt tăng giá là phản ứng điều chỉnh theo đà tăng của thị trường đường thế giới - vốn bị ảnh hưởng bởi nỗi e ngại khi dịch bệnh chưa được kiểm soát.
Trong khoảng 3 tháng cuối năm 2020, báo cáo thị trường đường từ VSSA thống kê cho thấy chỉ số giá đường trắng ISO tăng trung bình khoảng 20 USD/tấn, từ 363,28 USD/tấn lên 389,4 USD/tấn trong tháng 10 (tương đương tăng từ 8,3 triệu đồng lên tới xấp xỉ 9 triệu đồng/tấn).
Đà tăng này không dừng lại chỉ số giá đường trắng ISO tiếp tục tăng lên hơn 400 USD/tấn (tương đương 9,2 triệu đồng/tấn) vào khoảng tháng 11.
Ghi nhận của tổ chức đường quốc tế (International Sugar Organization - ISO) cho biết, giá đường thô trên thế giới trong tháng 10 có thời điểm tăng lên 0,33 USD USD/kg.
Tương tự đường trắng, đà tăng của đường thô không dừng lại khi trung bình giá đường thế giới tháng 11 đạt 0,31 USD/kg và giữ nguyên mốc này trong tháng 12.
Theo thống kê từ trang web giao dịch hàng hoá tradingeconomics.com, giá đường thô trên sàn giao dịch quốc tế (The Intercontinential Exchange - ICE) chuẩn của thị trường chỉ trong tuần đầu tiên của năm 2021 đã tăng từ 0,34 USD/kg lên 0,36 USD/kg.
Dù sau đó có một đợt giảm nhưng vùng giá của đường thô trong hai tuần đầu tháng 1 đang là vùng giá cao nhất so với thời điểm các tháng cuối năm 2020. Giá đường thô ngày hôm nay (14.1) theo tradingeconomics.com đang ở mức 0,35 USD/kg.
 |
Giá đường thô trên ICE đang ở vùng cao nhất kể từ tháng 11/2020, chỉ trong hai tuần, giá đã tiến lên kỷ lục mới của quý IV/2020. Trong phiên giao dịch ngày 6/1/2021, giá đường có lúc lên tới 16.25 cent/lbs (tương ứng 0,36 USD/kg). Nguồn: Tradingeconomics.com. |
Điều quan trọng hơn, xu hướng tăng giá của đường trên thế giới lẫn Việt Nam dự kiến sẽ còn tiếp tục kéo dài trong năm 2021 vì những yếu tố biến động về nguồn cung, điều kiện thời tiết lẫn dịch bệnh.
Thâm hụt đường thế giới có xu hướng tiếp diễn
Báo cáo ngành đường năm 2021 của Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) thống kê trong niên độ 2019/2020, sản xuất đường toàn cầu đã giảm 7,7% và sản lượng tiêu thụ giảm thấp hơn, đạt 1,2%. Mức sản lượng đường hiện tại của thế giới là 171,1 triệu tấn, thấp hơn 3,4 triệu tấn so với ước tính trước đây.
Theo các nhà phân tích, xu hướng tăng giá đường trên thế giới đến từ tình hình lây nhiễm COVID-19 tăng vọt trong tháng 10/2020 trên quy mô toàn cầu.
Thông tin từ VSSA, dưới ảnh hưởng của dịch Covid-19, thời gian quay vòng trung bình của một container đã vọt lên 100 ngày, so với mức 60 ngày trước đây, dẫn tới việc thiếu container rỗng đóng hàng xuất khẩu ở trên toàn cầu, gây gián đoạn chuỗi cung ứng hàng hóa.
Một yếu tố khác là sự chần chừ của chính phủ Ấn Độ trong việc áp dụng các biện pháp trợ giá xuất khẩu đường (năm thứ 3 liên tiếp) cũng là yếu tố hỗ trợ giá tăng.
Báo cáo ra mắt tháng 11/2020 của Tổ chức đường quốc tế (ISO) đã tăng mức thâm hụt dự báo từ 0,7 triệu tấn hồi tháng 8 lên hơn 3,5 triệu tấn đường cho niên vụ 2020-2021.
Lý do chính là sản lượng sản xuất ước tính ở các nước thuộc khu vực Liên minh châu Âu cũng như Brazil - quốc gia hiện đang cung cấp khoảng 49% đường cho toàn thế giới - sẽ suy giảm.
Trong khi đó, ước tính lượng đường tiêu thụ thế giới sẽ tăng lên 174,6 triệu tấn khi nhu cầu một số quốc gia tăng trở lại sau dịch COVID-19. Một khi sản lượng sụt giảm và nhu cầu tiêu thụ tăng cao, đường thế giới sẽ tiếp tục có xu hướng tăng giá trong năm 2021.
Trên thị trường đường thô, giá đường thô kỳ hạn tháng 3/2021 trên sàn ICE tăng 2,4% lên 15,84 US cent/lb, trong tuần trước đó giá đường tăng lên 16,33 US cent/lb (tương đương 0,35 USD/kg) - cao nhất trong 3,5 năm.
Đồng thời, giá đường trắng giao cùng kỳ hạn trên sàn London tăng 10,2 USD tương đương 2,4% lên 446,2 USD/tấn. Các nhà phân tích cho biết sản lượng đường tại Thái Lan và EU giảm sẽ khiến nguồn cung thắt chặt và hỗ trợ đà tăng của giá đường.
Giá đường Việt chịu sức ép từ nhiều phía
Riêng tại thị trường Việt Nam, giá đường nội địa không chỉ đang chịu ảnh hưởng bởi đà tăng giá của đường trên thế giới mà còn chịu áp lực của diễn biến thời tiết không thuận lợi khiến các vùng nguyên liệu của ngành đường bị ảnh hưởng, dẫn đến tiến độ thu hoạch, chế biến chậm lại.
 |
Các yếu tố trên thế giới: giá đường tăng, giảm sản lượng, tăng nhu cầu tiêu thụ, lẫn những khó khăn từ thị trường nội địa dự kiến sẽ tiếp tục đẩy giá đường ở Việt Nam tiếp tục tăng cao trong thời gian sắp tới |
Giá hiện tại trên thị trường cũng đang chịu ảnh hưởng của cuộc điều tra chống bán phá giá đối với các sản phẩm mía đường nhập khẩu. Tuy vậy giá đường Việt Nam trong hai tháng cuối năm 2020 vẫn ở mức thấp nhất trong khu vực ASEAN, đồng nghĩa với việc giá đường còn nhiều không gian để tiếp tục tăng giá lên tiệm cận mức trung bình của khu vực.
Dự báo từ VCBS cho thấy, tình trạng thiếu nguyên liệu sẽ khiến cho ngành mía đường gặp khó khăn trong thời điểm chuẩn bị cho mùa vụ ép 2020-2021. Cùng với xu hướng tăng giá của đường thế giới và các tin tức về áp thuế chống bán phá giá, giá đường kính trắng và đường tinh luyện tại Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng tăng giá, thậm chí theo cấp số nhân.
Các nhà phân tích tính toán trong tình trạng thị trường thế giới và nội địa chưa ổn định như hiện tại, giá đường Việt có thể tăng từ 13.000 - 14.000 đồng/kg lên tới gần 16.000 đồng/kg, thậm chí lên cao hơn vì ảnh hưởng bởi các yếu tố tăng giá mạnh mẽ của đường thế giới, cộng thêm dự báo thâm hụt sản lượng đường trong niên vụ 2020/2021 tại những quốc gia đứng đầu bảng về sản lượng và xuất khẩu đường.
