17 mã dự kiến được margin
Đến hẹn lại lên, định kỳ vào tháng đầu mỗi quý, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) và TP.HCM (HOSE) sẽ rà soát và bổ sung những cổ phiếu vào danh mục được phép ký quỹ.
Trong đợt rà soát quý III/2018 vào đầu tháng 7 tới, có 17 cổ phếu niêm yết được kỳ vọng sẽ được đưa vào danh mục ký quỹ, đem lại cú huých cho thanh khoản và thị giá. Đây phần lớn là nhóm cổ phiếu đủ điều kiện niêm yết 6 tháng và thoát khỏi tình trạng bị cảnh báo sau khi công bố báo cáo tài chính (BCTC) năm 2017 kiểm toán trong quý II/2018. Trong đó, có nhiều cổ phiếu được thị trường chú ý và đánh giá cao về nền tảng cơ bản như CIA, AST, HDG, HDB…
Sau khi chào bán cổ phần lần đầu ra công chúng ngày 12/7/2017, cổ phiếu CIA của Công ty cổ phần Dịch vụ sân bay quốc tế Cam Ranh đã niêm yết trên HNX từ ngày 29/11/2017. Tính đến ngày 29/5/2018, thời gian niêm yết đủ 6 tháng, với việc không bị vướng các vấn đề về kiểm soát, lỗ lũy kế…, CIA gần như chắc chắn sẽ được đưa vào danh mục cho phép margin trong kỳ rà soát tháng 7 tới.
Là doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ phục vụ hành khách như nhà hàng, ăn uống; phòng khách hạng thương gia; bán hàng lưu niệm và quà tặng, hàng miễn thuế cho khách xuất cảnh tại sân bay quốc tế Cam Ranh, vào thời điểm niêm yết, CIA được đánh giá cao về triển vọng tăng trưởng nhờ tốc độ tăng nhanh của nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa qua đường hàng không nói chung và sân bay Cam Ranh (Khánh Hòa) nói riêng theo đà phát triển của du lịch địa phương.
Tuy nhiên, việc công bố thông tin không thuê được mặt bằng tại nhà ga quốc tế Canh Ranh trong tháng 3/2018 đã gây ảnh hưởng lớn đến triển vọng của Công ty, khi doanh thu từ bán hàng miễn thuế luôn chiếm trên 60% tổng doanh thu hàng năm, khiến thị giá cổ phiếu CIA mất hơn 40% trong tháng 3/2018.
Bởi vậy, việc đưa vào danh mục ký quỹ kỳ vọng sẽ là cú huých cho CIA trong bối cảnh thị giá và thanh khoản đang tăng trở lại từ đầu tháng 6/2018, sau khi Công ty cổ phần Dịch vụ sân bay (ASG Corp) đăng ký mua 2,47 triệu cổ phiếu CIA nhằm nâng tỷ lệ sở hữu lên chi phối.
Một doanh nghiệp khác cũng được thị trường kỳ vọng việc đưa vào danh mục ký quỹ sẽ tăng sức hấp dẫn cho nhà đầu tư sau giai đoạn giảm mạnh từ đầu tháng 4 đến nay là HDB của Ngân hàng thương mại cổ phần Phát triển nhà TP.HCM. Niêm yết ngày 5/1/2018, HDB sẽ đủ điều kiện này kể từ 5/7/2018.
Hiện tại, kết quả được phép ký quỹ hay không của HDB đang phụ thuộc rất lớn vào thời điểm công bố danh mục của HOSE. Nếu danh mục ký quỹ công bố trước ngày 5/7, HDB sẽ tiếp tục không được ký quỹ và phải chờ đến kỳ rà soát quý IV/2018 diễn ra vào tháng 10 hoặc chủ động làm công văn đề nghị Sở xem xét, tương tự trường hợp của VRE hay PME trong quý vừa qua.
Cùng việc margin, với vị thế là cổ phiếu có vốn hóa đứng thứ 20 trong chỉ số VN-Index, HDB nhiều khả năng sớm được thêm vào danh mục VN30, qua đó tăng sức hút với các quỹ đầu tư.
Khác với CIA hay HDB, cổ phiếu FDC của Công ty cổ phần Ngoại thương và Phát triển đầu tư TP.HCM và DTA của Công ty cổ phần Đệ tam, sau khi công bố BCTC kiểm toán năm 2017, đã được đưa ra khỏi diện cảnh báo do khắc phục được tình trạng lỗ lũy kế. Bên cạnh đó, HDG của Công ty cổ phần Hà Đô cũng đã đủ điều kiện được ký quỹ bởi lợi nhuận sau thuế cổ đông công ty mẹ âm trên BCTC bán niên 2017 soát xét nhưng đến BCTC cả năm đã dương trở lại.
Cú huých cho giá và thanh khoản
Theo Quyết định 87/QĐ-UBCKNN, để được giao dịch ký quỹ, chứng khoán phải niêm yết trên HNX hoặc HOSE và đáp ứng các điều kiện như: Thời gian niêm yết tối thiểu 6 tháng, không bị hạn chế, đình chỉ giao dịch, không bị cảnh báo, kiểm soát đặc biệt, hủy niêm yết.
BCTC kiểm toán năm/bán niên phải được tổ chức kiểm toán chấp nhận toàn phần và không vi phạm thời hạn công bố. Kết quả kinh doanh trên BCTC kiểm toán năm/bán niên gần nhất không có lỗ lũy kế, không vi phạm pháp luật thuế theo kết luận của cơ quan thuế (trong một số trường hợp).
Hiện nay, trong khi việc cổ phiếu bị rơi vào danh mục không được phép ký quỹ sẽ được công bố trong vòng 2 ngày khi doanh nghiệp vi phạm một trong những tiêu chí thì việc rà soát và đưa vào danh mục được margin chỉ được thực hiện định kỳ vào tháng đầu hàng quý và một số trường hợp ngoại lệ do tổ chức niêm yết đề nghị khi thỏa mãn các tiêu chí. Do vậy, nếu chưa đủ điều kiện qua kỳ rà soát, nhà đầu tư sẽ mất thêm nhiều thời gian chờ đợi.
Tuy vậy, việc được sở giao dịch chứng khoán cho phép ký quỹ mới là bước rà soát sơ bộ. Thực tế, dựa trên danh mục ký quỹ của sở giao dịch chứng khoán, mỗi công ty chứng khoán sẽ xem xét lại để quyết định cho vay hay không, tỷ lệ cho vay từng mã như thế nào trên cơ sở đánh giá nền tảng cơ bản, thanh khoản từng mã và chính sách quản trị rủi ro của từng công ty chứng khoán.
click xem ảnh lớn
Bên cạnh đó, việc cho vay của mỗi công ty chứng khoán hiện còn chịu sự kiểm soát về hạn mức trên vốn chủ sở hữu (VCSH) như tổng dư nợ cho vay không vượt quá 200% VCSH, hạn mức cho 1 khách hàng vay không quá 3% VCSH, tổng dư nợ cho vay ký quỹ với một loại chứng khoán không quá 10% VCSH hay tổng số chứng khoán công ty chứng khoán cho vay không quá 5% số chứng khoán của tổ chức niêm yết.
Bởi vậy, không phải cổ phiếu nào được sở giao dịch chứng khoán cho phép cũng được các công ty chứng khoán cho margin, tỷ lệ cụ thể hoàn toàn khác nhau giữa các công ty. Không hiếm cổ phiếu dù được phép giao dịch ký quỹ nhưng công ty chứng khoán không mặn mà cấp margin hoặc nhiều cổ phiếu rất tốt, công ty chứng khoán dù muốn cũng không thể cho vay thêm do hết hạn mức.
Chẳng hạn với BTW của Công ty cổ phần Cấp nước Bến Thành hay CAG của Công ty cổ phần Cảng An Giang, dù đã đủ điều kiện mục cho vay trong đợt rà soát tới, nhưng rất khó để các công ty chứng khoán mạnh tay cấp margin khi thanh khoản hầu như không đáng kể, liên tục không có giao dịch. Đây là ngưỡng cản lớn bởi dù doanh nghiệp tốt, công ty chứng khoán cũng phải phòng ngừa rủi ro bởi trong trường hợp call margin không biết bán cho ai.
Ngược lại, trong trường hợp của HDB, với kết quả kinh doanh lạc quan (lợi nhuận trước thuế quý I/2018 gấp gần 3 lần cùng kỳ năm 2017), thanh khoản bình quân trên 1 triệu đơn vị/phiên,khi được ký quỹ, dự báo tỷ lệ các công ty chứng khoán cho vay với HDB có thể lên mức tối đa (50%), tương tự cổ phiếu các ngân hàng đang niêm yết như VCB, CTG, BID, VPB…
Trong bối cảnh dòng tiền vào thị trường suy giảm so với những tháng đầu năm, việc được phép ký quỹ kỳ vọng sẽ hỗ trợ thanh khoản và thị giá cổ phiếu. Tuy vậy, cùng với chờ đợi danh mục ký quỹ mới, tháng 7 cũng là mùa công bố kết quả kinh doanh quý II/2018 và BCTC bán niên soát xét, nhà đầu tư cũng cần theo dõi và thận trọng với những mã có rủi ro bị loại margin do vi phạm điều kiện ký quỹ như lợi nhuận sau thuế âm, chậm công bố BCTC kiểm toán hay BCTC không được kiểm toán chấp nhận toàn phần…
