Từ kỳ vọng đến hiện thực
Câu chuyện nâng hạng là một động lực mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam. Việc Việt Nam chính thức được FTSE Russell xếp vào nhóm thị trường mới nổi từ tháng 9/2026 được kỳ vọng sẽ thu hút khoảng 1,6 tỷ USD dòng vốn thụ động từ các quỹ ETF, chưa kể lượng vốn lớn hơn nhiều từ các quỹ chủ động.
Cột mốc này không chỉ phản ánh tiềm năng thu hút dòng vốn, mà còn đánh dấu vị thế mới của Việt Nam trên bản đồ đầu tư toàn cầu.
Tuy nhiên, thị trường không bùng nổ mạnh như kỳ vọng sau thông tin chính thức được nâng hạng. Điều này được giới chuyên gia cho là dễ hiểu, bởi kỳ vọng lớn đã phản ánh sớm vào giá cổ phiếu, trong khi dòng vốn mới vẫn đang trong giai đoạn chuẩn bị. Diễn biến “tin ra là bán” là cần thiết để thị trường cân bằng, tạo cơ hội cho giai đoạn đầu tư mới, tập trung vào những cổ phiếu vừa hưởng lợi từ nâng hạng, vừa có nền tảng tăng trưởng nội tại bền vững.
Dấu mốc trưởng thành của thị trường
Tại sự kiện Investor Day mới đây, ông Lê Anh Tuấn, Tổng giám đốc Dragon Capital cho rằng, việc Việt Nam được nâng hạng là thành quả xứng đáng sau hơn một thập kỷ nỗ lực không ngừng của các cơ quan quản lý. Đây không chỉ là bước tiến mang tính kỹ thuật, mà còn là dấu mốc khẳng định sự trưởng thành toàn diện của thị trường.
Đích đến tiếp theo là được MSCI công nhận là thị trường mới nổi - “con cá lớn nhất” trong phân loại toàn cầu. Ông Tuấn nhấn mạnh, hành trình này sẽ giúp thị trường Việt Nam phát triển cả về chiều sâu lẫn quy mô và cấu trúc.
Về ngắn hạn, ông Tuấn cho rằng, những biến động của thị trường - dù tăng hay giảm - đều là điều bình thường, như những ổ gà trên con đường dài, trong khi xu hướng và nội lực dài hạn đang ngày càng vững chắc. Dự báo, với việc tiến tới đáp ứng tiêu chuẩn thị trường mới nổi của MSCI (MSCI Emerging Market) cùng nền tảng kinh tế mạnh, trong 3-5 năm tới, thị trường chứng khoán sẽ có xu hướng tăng trưởng mạnh mẽ.
Dòng tiền xoay trục
Nhìn lại đà tăng vừa qua, VN-Index chủ yếu được dẫn dắt bởi nhóm vốn hóa lớn thuộc các ngành ngân hàng, bất động sản và chứng khoán. Công ty Chứng khoán VNDIRECT nhận định, trong giai đoạn cuối năm, dòng tiền có thể dịch chuyển sang các nhóm cổ phiếu chưa tăng mạnh, vẫn duy trì định giá hấp dẫn và có câu chuyện tăng trưởng rõ nét cho cả năm nay lẫn năm tới.
Các nhóm ngành được kỳ vọng bao gồm đầu tư công (hạ tầng, vật liệu xây dựng), năng lượng (dầu khí, điện) và bán lẻ. Trong khi đó, các nhóm bất động sản, ngân hàng và chứng khoán - dù vẫn còn dư địa - sẽ có sự phân hóa mạnh hơn, phụ thuộc vào mức định giá và triển vọng trung hạn của từng doanh nghiệp.
Ông Nguyễn Minh Hạnh, Giám đốc Trung tâm Phân tích, Công ty Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (SHS Research) cho biết, cấu trúc chỉ số FTSE Emerging Markets thiên về nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn, có tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng (free float) cao và room ngoại còn nhiều. Do đó, chiến lược đầu tư tối ưu là ưu tiên các mã vượt xa tiêu chuẩn.
Chuyên gia SHS khuyến nghị, nhà đầu tư nên tập trung vào Top 12 cổ phiếu tiềm năng, đồng thời phân tích thêm câu chuyện ngành và doanh nghiệp gồm các mã VIC, VHM, MSN, VNM, HPG, SSI, VND, VCI, GEX, SHB, FPT, VJC.
Trong đó, FPT đủ chuẩn thêm mới theo quy tắc của FTSE; GEX và VJC cũng được đánh giá cao nhờ thanh khoản tốt và room ngoại còn dư - phù hợp bộ lọc “kỹ thuật chỉ số”.
Theo ước tính của Maybank Investment Bank (MSVN), có khoảng 15 cổ phiếu tiềm năng chỉ còn thiếu một vài tiêu chí. Trong đó, nhóm chưa đạt điều kiện về vốn hóa (cần tối thiểu 95.000 tỷ đồng) gồm SSI, BSR, VJC và SHB; nhóm vướng mắc có thể khắc phục sớm gồm HVN (do hạn chế giao dịch vì chậm công bố báo cáo tài chính 2022) và VPL (chưa đủ thanh khoản 12 tháng).
Nhóm vướng tỷ lệ sở hữu nước ngoài và tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng là nhóm đông nhất, bao gồm vướng FOL thấp có 6 ngân hàng lớn (CTG, TCB, VPB, MBB, ACB, HDB) và 1 cổ phiếu bán lẻ (MWG); vướng free float dưới 5% có BID và GVR.
Chu kỳ tăng mới đang hình thành
Nâng hạng không chỉ là sự ghi nhận về kỹ thuật, mà là lời khẳng định về uy tín thể chế và bản lĩnh của thị trường Việt Nam
Lê Anh Tuấn, Tổng giám đốc Dragon Capital
Diễn biến thị trường Việt Nam đang có nhiều điểm tương đồng với các chu kỳ tăng trước (2016-2018 và 2020-2022), khi VN-Index từng ghi nhận mức tăng lũy kế hơn 130%. Sự kết hợp giữa nền tảng vĩ mô ổn định, thanh khoản cải thiện và niềm tin nhà đầu tư được củng cố cho thấy, năm 2025 không phải là đỉnh chu kỳ, mà là nền tảng cho một giai đoạn tăng trưởng mới kéo dài.
Sau nâng hạng, theo Trung tâm Phân tích và Tư vấn đầu tư, Công ty Chứng khoán SSI (SSI Research), câu chuyện của Việt Nam trong năm 2026 sẽ là “giao thoa giữa động lực và bản lĩnh” - khi nền kinh tế bước vào giai đoạn đầu của kế hoạch 5 năm mới, với cải cách thể chế, linh hoạt tài khóa và hiện đại hóa thị trường. Nâng hạng không chỉ là sự ghi nhận, mà còn là lời khẳng định về uy tín thể chế và độ tin cậy chính sách của Việt Nam.
Chặng đường phía trước còn nhiều thách thức, nhưng hướng đi đã rõ ràng: từ cải cách đến đột phá. Sự trỗi dậy của Việt Nam giờ đây không còn là kỳ vọng, mà là một tiến trình đang diễn ra.
Dù thị trường đã tăng mạnh trong năm 2025, định giá vẫn ở mức hấp dẫn. VN-Index hiện giao dịch ở mức P/E dự phóng 2025 và 2026 lần lượt là 13,9 lần và 12 lần, thấp hơn mức trung bình 10 năm (14 lần) và dưới ngưỡng 15-16 lần trong các giai đoạn hưng phấn trước đây.
So với khu vực, Việt Nam vẫn nổi bật nhờ tốc độ tăng trưởng cao kết hợp với mức định giá hợp lý, cho thấy thị trường vẫn đang ở giai đoạn đầu của chu kỳ tăng mới.
“Chúng tôi duy trì mục tiêu cho VN-Index ở mức 1.800 điểm trong năm 2026”, ông Phạm Lưu Hưng, Giám đốc SSI Research chia sẻ.
Dòng tiền được kỳ vọng sẽ xoay trục từ nhóm phục hồi sang nhóm có chất lượng tăng trưởng bền vững. Ngành ngân hàng tiếp tục giữ vai trò cốt lõi, với lợi nhuận kỳ vọng tăng hơn 17%. Nhóm hàng tiêu dùng có thể phục hồi nhờ thu nhập khả dụng tăng và chính sách hỗ trợ. Vật liệu xây dựng hưởng lợi từ giải ngân đầu tư công kỷ lục, trong khi công nghệ thông tin mang lại cơ hội chọn lọc sau giai đoạn điều chỉnh định giá. Các ngành phân bón, hóa chất vẫn duy trì biên lợi nhuận ổn định, được hỗ trợ bởi chính sách thuận lợi.
