Tăng trưởng kinh tế không như kỳ vọng khiến vấn đề việc làm bắt đầu trở thành gánh nặng
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, với kết quả 9 tháng và xu hướng 3 tháng còn lại của năm 2013, nền kinh tế cơ bản thực hiện được mục tiêu tổng quát năm 2013 là tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, lạm phát thấp hơn, tăng trưởng cao hơn năm 2012 và bảo đảm an sinh xã hội, phúc lợi xã hội. Dự kiến, có 12/15 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch, 3 chỉ tiêu nhiều khả năng không đạt gồm: tốc độ tăng trưởng GDP, tỷ lệ vốn đầu tư phát triển toàn xã hội so với GDP và tạo việc làm.
Nhiều ý kiến cho rằng, 3 chỉ tiêu này đều là những chỉ tiêu vô cùng quan trọng, có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế giai đoạn sau.
“Lạm phát thấp, nhập khẩu giảm, nhập siêu không đáng kể không phải là tín hiệu phục hồi vững chắc của nền kinh tế”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu nói.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 3 năm 2011 - 2013 dự kiến ở mức 5,6%/năm, thấp nhất trong 13 năm trở lại đây, thấp xa so với chỉ tiêu tăng trưởng bình quân theo kế hoạch (6,5 - 7%). Trong khi tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt
Đáng chú ý, sản xuất nông nghiệp được đánh giá là trụ đỡ trong lúc nền kinh tế khó khăn, nhưng tốc độ tăng trưởng đang có xu hướng giảm dần từ 3,3% giai đoạn 2006 - 2010, dự báo chỉ còn 2,81% trong năm 2013. Tình trạng sụt giảm cả về giá và sản lượng tiêu thụ có tác động tiêu cực đến đời sống người dân và tổng cầu của nền kinh tế. Giá lương thực năm 2012 giảm 5%, năm 2013 ước giảm 3% và sản lượng tiêu thụ năm 2012 và 9 tháng đầu năm 2013 giảm chủ yếu ở các sản phẩm lúa, gạo, cá tra, cà phê...
Về thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, tuy còn nhiều ý kiến khác nhau về mặt được, mặt chưa được, nhưng cơ bản Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận định, kể từ khi có Kết luận Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần 3 khóa XI, triển khai tái cơ cấu nền kinh tế đã đạt một số kết quả quan trọng, góp phần làm cơ cấu kinh tế chuyển hướng tích cực hơn; tuy nhiên, kết quả đạt được vẫn còn hạn chế, chưa bám sát tinh thần Nghị quyết của Quốc hội là năm 2012 chuẩn bị các điều kiện để từ năm 2013 đến năm 2015 tạo được chuyển biến mạnh mẽ, cơ bản, có hiệu quả rõ rệt.
Với những hạn chế, khó khăn của 3 năm 2011 - 2013, nhất là khó khăn về cân đối thu chi ngân sách nhà nước và vốn đầu tư phát triển, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2014 sẽ không cao, chỉ có khu vực có vốn đầu tư nước ngoài là có khả năng tăng trưởng cao. Việc huy động và hiệu quả sử dụng các nguồn lực cho phát triển còn hạn chế. Lạm phát năm 2014 sẽ đối mặt với nhiều áp lực hơn nếu điều chỉnh tăng đầu tư công, tăng dư nợ tín dụng, tiền lương, giá điện, than và dịch vụ công. Tạo việc làm mới, bảo đảm không tăng thất nghiệp cũng là những vấn đề “nổi cộm”.
Về phía Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Chủ nhiệm Nguyễn Văn Giàu cho biết, một số ý kiến nhận định nguyên nhân dẫn tới tình trạng trì trệ của nền kinh tế hiện nay là do điều hành chính sách trong 3 năm qua quá thiên về ổn định vĩ mô, kiềm chế lạm phát và thắt chặt quá mức các nguồn lực cho tăng trưởng. Tăng trưởng chậm lại, DN giải thể, ngừng hoạt động, thu ngân sách khó khăn là kết quả tất yếu, vì tổng cầu bị thu hẹp một cách đột ngột và cơ học. Do đó, cần có sự thay đổi định hướng chính sách, trong khi đầu tư tư nhân sụt giảm mạnh thì phải tăng tỷ trọng đầu tư từ nguồn vốn nhà nước để sớm phục hồi tổng cầu, giúp nền kinh tế tăng trưởng cao trở lại; khi đầu tư tư nhân phục hồi sẽ giảm đầu tư công.
Đại biểu Phùng Quốc Hiển, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội cũng cho rằng, việc giảm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng trong thời gian vừa qua là quá đột ngột và đã để lại nhiều hệ lụy cho nền kinh tế. Siết tín dụng đột ngột trong bối cảnh 70% số lượng DN trong nền kinh tế phụ thuộc vào vốn vay, khiến nhiều DN lâm vào tình trạng khó khăn, đến khi tín dụng nới lỏng thì lại không còn có khả năng hấp thụ.
Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đề xuất, chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2014 khoảng 5,5% là hợp lý, tránh tạo áp lực lạm phát, bảo đảm giữ được việc làm; tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng khoảng 6%; tổng vốn đầu tư toàn xã hội chiếm khoảng 30 - 31% GDP; tăng trưởng tín dụng ở mức 14 - 15%; đầu tư từ ngân sách tăng ít nhất 10%.
