Ở nhóm tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ: bị cáo Nguyễn Hữu Khiêm (SN 1967, nguyên Chủ tịch UBND xã Xuân Đỉnh) bị xử phạt 8 năm tù; Nguyễn Thị Xuân Hương (SN 1979, cựu cán bộ địa chính xã) lĩnh án 7 năm tù và Nguyễn Thị Gấm (SN 1962, cựu chủ nhiệm hợp tác xã) lĩnh án 6 năm tù.
5 bị cáo bị truy tố tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng gồm Nguyễn Minh Công (SN 1959, nguyên cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Từ Liêm), Lục Văn Cường (SN 1963, nguyên Phó trưởng phòng giải phóng mặt bằng – Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố), Nguyễn Tuấn Anh (SN 1978, cựu cán bộ phòng giải phóng mặt bằng - Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố), Hoàng Minh Đức (SN 1980, cựu cán bộ ban bồi thường giải phóng mặt bằng huỵen Từ Liêm) và Vũ Qúy Dương (SN 1967, cựu Phó trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Từ Liêm) nhận án từ 24-36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.
HĐXX nhận định, bị cáo Khiêm, Hương, Gấm biết việc điều chuyển đất nông nghiệp để được bồi thường là trái pháp luật. Tuy nhiên, từ tháng 6-11/2011, bị cáo Khiêm vẫn chỉ đạo và cùng Hương, Gấm ký xác nhận vào đơn xin điều chuyển đất, biên bản điều tra xác minh, phiếu xác nhận nguồn gốc đất cho 29 hộ với tổng diện tích là 5.344m2 cho các hộ khác. Hậu quả là các hộ nhận đất được nhận tiền bồi thường sai quy định là 20,9 tỷ đồng.
Ngoài ra, các bị cáo còn ký xác nhận cho 11 hộ gia đình kê khai 4.929 m2 đất mương, đường giao thông là đất nông nghiệp, gây thiệt hại số tiền 5,9 tỷ đồng.
Cáo trạng xác định các bị cáo gây thiệt hại cho nhà nước số tiền 26,9 tỷ đồng. Hiện nay mới thu hồi được 576 triệu đồng, còn 26,3 tỷ đồng chưa thu hồi được.
Đặc biệt, HĐXX tuyên tiếp tục duy trì các quyết định của UBND huyện Từ Liêm về việc thu hồi các quyết định bồi thường đất trong vụ án này. Đồng thời buộc các hộ gia đình phải bồi thường số tiền 26 tỷ đồng cho chủ đầu tư dự án là Công ty THT.
Phán quyết của tòa án khiến các hộ dân bức xúc. Trước đó, VKSND xác định các bị cáo Khiêm, Hương và Gấm phải liên đới bồi thường số tiền trên cho nhà nước, đại diện là Quỹ phát triển nhà đất Hà Nội.
Ai thiệt hại
Luật sư Đỗ Anh Thắng – bào chữa cho bị cáo Khiêm cũng đặt vấn đề về vai trò, trách nhiệm cá nhân những thành viên hội đồng bồi thường, nguyên Chủ tịch UBND huyện Từ Liêm là những người đã ký vào các quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường hỗ trợ. Mặt khác, chưa làm rõ đối tượng thiệt hại là ai, là Công ty THT hay Nhà nước, và bị thiệt hại bao nhiêu.
Luật sư cũng cho rằng, một phần nguyên nhân vụ án do cơ chế giải quyết còn bất cập, chưa kịp thời, chưa thống nhất.
Cụ thể, khi cơ quan điều tra có công văn hỏi, UBND huyện Từ Liêm trả lời tại công văn số 783/BCĐ-NV1. Theo đó, từ năm 1996-2001, do chính sách bồi thường hỗ trợ khi thu hồi đất theo Nghị định 69/2009/NĐ-CP về hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp bằng 1,5 -5 lần giá đất nên các hộ thừa đất không trả ruộng cho ủy ban xã để ủy ban xã cân đối cho các hộ thiếu ruộng.
Trong quá trình giải phóng mặt bằng các xã trên địa bàn huyện Từ Liêm và xã Xuân Đỉnh đều vận dụng quan điểm chỉ đạo của Điều 12 Nghị định 64/CP: “Chính quyền cấp xã hướng dẫn và chỉ đạo nông dân tự thương lượng điều chỉnh đất cho nhau. Người thừa đất chuyển cho người thiếu đất theo phương án giao đất thông qua đơn của các hộ cùng đề nghị lên UB xã làm căn cứ để thực hiện Bồi thường giải phóng mặt bằng theo quy định…”.
Tại Văn bản này, UBND huyện khẳng định, việc cho nhận ruộng như trên là đảm bảo sự công bằng, hợp lý, minh bạch, đúng quy trình. Ngoài ra, do năm 2008 có trận lụt dẫn đến mất bờ vùng, bờ thửa nên UB thành phố đã cho phép hỗ trợ 50.000 đồng/m2.
Ban chỉ đạo giải phóng mặt bằng khẳng định, việc UBND huyện Từ Liêm phê duyệt phương án bồi thường cho các hộ về bản chất là phù hợp với thực tế, có sai sót là chưa có báo cáo để được UBND thành phố chấp thuận chủ trương.
Dự án Tây Hà Nội là dự án 100% vốn nước ngoài gồm 5 công ty xây dựng Hàn Quốc thành lập Công ty TNHH Phát triển TH để đầu tư phát triển khu đô thị trên diện tích 207,66 ha).
