Trong mùa đại hội năm nay, đại hội cổ đông của CTCP Nhựa Bình Minh (BMP) và Sabeco rất được giới đầu tư quan tâm. Bởi lẽ, sau khi Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) thực hiện thoái toàn bộ vốn, hai doanh nghiệp này đã có ông chủ mới.
Nội dung miễn nhiệm, bầu cử Hội đồng quản trị đều xuất hiện tại Đại hội cổ đông, Đại hội cổ đông bất thường của cả hai doanh nghiệp này. Tuy nhiên, không khí đại hội tại hai doanh nghiệp có phần trái ngược nhau.
Danh sách cổ đông đăng ký tham dự Đại hội cổ đông thường niên của BMP lên tới hơn 5.000 người, cao gấp 5 lần so với năm trước. Công tác kiểm tra tư cách cổ đông, phát thẻ biểu quyết, phiếu bầu cử của BMP kéo dài hơn dự kiến cả tiếng đồng hồ.
Ngược lại, tại Sabeco, theo thông báo của Ban Kiểm tra tư cách cổ đông, số lượng cổ đông tham dự là 107 (trong đó ủy quyền là 50 cổ đông), đại diện cho hơn 615,6 triệu cổ phần, tương ứng hơn 96% tổng số phiếu có quyền biểu quyết.
Trong cơ cấu cổ đông của Sabeco, cổ đông lớn Công ty TNHH Vietnam Beverage (VietBev) hiện sở hữu tới 53,59% vốn; Bộ Công thương sở hữu 36%; còn lại là các cổ đông nhỏ lẻ khác sở hữu 90,4 triệu cổ phiếu, tương ứng 10,41% vốn. Cơ cấu cổ đông khá cô đặc, nhưng nếu tính toán con số tuyệt đối, các cổ đông nhỏ lẻ khác đang nắm hơn 90,4 triệu cổ phiếu – là con số không hề nhỏ.
Đã không có bất kỳ một câu hỏi nào được đặt ra cho Ban chủ tọa, kể cả nội dung liên quan đến khoản cổ tức 2.495 tỷ đồng bị truy thu vào ngân sách nhà nước (từ năm 2016 về trước của doanh nghiệp này), chiếm tới 89,59% lợi nhuận chưa phân phối còn lại của Sabeco.
Đây là câu chuyện thu hút sự quan tâm của thị trường nhiều ngày qua. Cũng không có bất kỳ ý kiến nào từ phía cổ đông chất vấn Ban Lãnh đạo Sabeco về các thông tin trích lập dự phòng tổn thất đầu tư tài chính đối với 10 khoản đầu tư dài hạn là 444,7 tỷ đồng, bằng 77,8% giá trị đầu tư, thậm chí là vấn đề lương thưởng đối với Ban Lãnh đạo Công ty.
Đại hội đã diễn ra theo đúng nội dung chương trình dự kiến, gồm miễn nhiệm, bầu bổ sung Hội đồng quản trị, lựa chọn đơn vị kiểm toán. Quan sát tại Đại hội, chỉ có một cổ đông, sở hữu/đại diện sở hữu khoảng 32 triệu cổ phiếu đã “không có ý kiến” với việc bầu bổ sung thành viên Hội đồng quản trị.
Diễn biến này khá “lạ”. Bởi lẽ, việc có ông chủ mới thường kéo theo câu chuyện chiến lược mới, kế hoạch mới sẽ có tác động lớn đến doanh nghiệp, cũng như cổ phiếu của chính doanh nghiệp đó, nhưng câu chuyện chiến lược kinh doanh lại không được cổ đông nhỏ lẻ của Sabeco quan tâm tại Đại hội lần này.
Tại Đại hội cổ đông của Nhựa Bình Minh trước đó, có cổ đông - tự xưng là nhỏ lẻ, cũng đứng dậy phát biểu và đề xuất việc bổ sung vào Điều lệ quy định: Nếu có đổi tên công ty, hủy niêm yết phải được cổ đông thông qua với tỷ lệ tối thiểu 75%.
Đồng thời, cổ đông này yêu cầu cổ đông lớn Nawa Plastic (Thái Lan) phải chia sẻ chiến lược, hỗ trợ chi tiết đối với Nhựa Bình Minh trong thời gian tới. Đó là những đòi hỏi chính đáng, nằm trong quyền lợi của cổ đông - những người chủ nhỏ của doanh nghiệp.
Trong khi đó, ở Sabeco, chỉ có nội dung miễn nhiệm, bầu bổ sung Hội đồng quản trị theo ý nguyện của cổ đông Thaibev và phát biểu của cổ đông lớn về kế hoạch sẽ đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm Sabeco ra các thị trường mà Tập đoàn hiện diện.
Đối với các cổ đông khác, không thể đo lường được mức độ quan tâm của họ đối với tài sản, lợi nhuận của Công ty - cũng là tiền của mình. Kể cả kế hoạch kinh doanh cho năm 2018 cũng không được cổ đông đặt câu hỏi.
Các vấn đề mà Kiểm toán Nhà nước nêu ra đối với SAB, có thể, cần chờ thêm thời gian để các cơ quan thẩm quyền đưa ra ý kiến. Tuy nhiên, nếu ý kiến của các cơ quan thẩm quyền tương đồng với quan điểm của Ban Tổng giám đốc SAB công bố mới nhất, rằng Đại hội đồng cổ đông mới là cơ quan quyết định cao nhất của công ty cổ phần và có quyền quyết định mức cổ tức hàng năm của từng loại cổ phần thì Đại hội cổ đông thường niên 2018 của Sabeco tới đây có thể sẽ có nhiều kịch tính.
Bởi hiện nay, dù cổ đông lớn Thaibev sở hữu chi phối trên 51%, nhưng cổ đông Nhà nước vẫn đang sở hữu 36% vốn, một tỷ lệ có thể phủ quyết các tờ trình quan trọng như bầu thành viên hội đồng quản trị, chia cổ tức, phát hành cổ phiếu tăng vốn, kế hoạch kinh doanh...
Hiện Sabeco chưa công bố thời điểm tổ chức đại hội thường niên, câu chuyện của Đại hội bất thường chỉ dừng lại ở việc đưa 3 người Thái vào Hội đồng quản trị.
