Bước tiến mới trong thu nộp ngân sách
Theo Thông tư 51/2025/TT-BTC của Bộ Tài chính về thu nộp thuế đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu, từ ngày 7/8, doanh nghiệp được phép thu nộp thuế điện tử qua tổ chức trung gian thanh toán. Quy định mới này không chỉ giúp hoàn thiện cơ sở pháp lý, mà còn mở rộng thu nộp thuế điện tử qua tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán.
Cục Hải quan cho biết, việc ban hành Thông tư số 51/2025/TT-BTC quy định về giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh và phương tiện xuất cảnh, nhập cảnh là cơ sở pháp lý để mở rộng hơn nữa việc thu nộp thuế điện tử qua tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán.
Điều này đồng nghĩa với việc cho phép cơ quan Hải quan sử dụng thông tin nộp ngân sách nhà nước do tổ chức trung gian chuyển đến Cổng thanh toán điện tử Hải quan để hạch toán, trừ nợ và xác nhận hoàn thành nghĩa vụ thuế cho người nộp thuế.
Đánh giá về quy định mới này, TS. Nguyễn Hoàng Tuấn, Trưởng bộ môn Nghiệp vụ Hải quan, Khoa Thuế và Hải quan, Học viện Tài chính cho rằng, việc Bộ Tài chính ban hành quy định mở rộng thu nộp thuế qua tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy nhanh quá trình hiện đại quy trình thu nộp thuế, đem lại nhiều lợi ích hơn cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu.
Thứ nhất, tăng tính linh hoạt và đa dạng các kênh thanh toán thu nộp thuế, cho phép các doanh nghiệp có nhiều lựa chọn hơn về phương thức nộp thuế phù hợp với nhu cầu, khả năng và năng lực của đơn vị.
Thứ hai, với những lợi thế của các dịch vụ trung gian thanh toán so với các kênh thanh toán truyền thống như: cho phép doanh nghiệp thực hiện các giao dịch mọi nơi, mọi lúc một cách linh hoạt, đơn giản, dễ dàng với tốc độ nhanh, kết nối cùng lúc nhiều kênh thanh toán, dễ dàng tích hợp với các nền tảng di động, website… giúp doanh nghiệp có thể tối ưu hoá chi phí và chủ động hơn trong quản lý nguồn tiền giao dịch nộp thuế.
Với việc mở rộng hình thức thu nộp ngân sách nhà nước qua tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian, doanh nghiệp có thể nộp thuế qua tổ chức được cấp phép.
Thứ ba, vào những thời điểm cao điểm về giao dịch thì doanh nghiệp có thể dễ dàng chuyển qua các phương thức giao dịch khác nhau để giảm tải cho hệ thống thanh toán qua ngân hàng, đảm bảo cho hoạt động thanh toán không bị gián đoạn, đẩy nhanh quá trình thực hiện thông quan hàng hoá, giảm các chi phí phát sinh do chờ đợi nộp thuế.
Thứ tư, với việc công nhận về mặt pháp lý, việc thanh toán thu nộp thuế qua tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán cũng giúp cho các doanh nghiệp dễ dàng hơn trong việc xử lý các chứng từ thanh toán, đối chiếu nghĩa vụ nộp thuế với cơ quan hải quan đảm bảo có giá trị pháp lý, minh bạch và chính xác.
Nhiều doanh nghiệp xuất nhập khẩu cũng cho rằng, đây là bước tiến mới trong thu nộp ngân sách nhà nước, nhất là đối với hàng hóa xuất nhập khẩu. Ông Phạm Xuân Khỏa, Công ty CP Vận tải và Dịch vụ Hàng hải cho biết, trước đây nộp thuế chủ yếu chỉ thông qua ngân hàng thương mại, kho bạc nhà nước khiến doanh nghiệp bị nhiều hạn chế. Hiện nay thông tư này đã mở rộng hình thức thu nộp ngân sách nhà nước qua tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian, nên doanh nghiệp có thể nộp thuế qua tổ chức được cấp phép.
“Quy định mới này giúp doanh nghiệp tiết kiệm được thời gian, chi phí, có thể nộp thuế 24/7, tránh trễ hạn, giúp thông quan hàng hóa nhanh, tránh được tình trạng hàng hóa bị lưu kho, lưu bãi. Nhất là các doanh nghiệp ở khu vực không thuận tiện giao dịch với ngân hàng và kho bạc có thêm một kênh thanh toán an toàn”, ông Khỏa nói.
Cũng theo ông Khỏa, trong bối cảnh ngành logistic đang được số hóa và phát triển mạnh mẽ từ quy trình khai báo hải quan, nộp thuế xuất nhập khẩu và thông quan hàng hóa như hiện nay thì việc giảm tải cho hệ thống ngân hàng là rất cần thiết.
“Trước đây doanh nghiệp phải lập lệnh chi ngân sách chuyển ra ngân hàng, việc này dễ dẫn tới tình trạng sai sót và thuế không vào hệ thống kịp thời. Giờ nhờ có hệ thống dữ liệu được kết nối trực tiếp với hệ thống hải quan và kho bạc, giúp doanh nghiệp có thể tra cứu trực tiếp số tiền cần nộp, tăng sự minh bạch, chính xác, tránh sai sót”, ông Khỏa nói.
Doanh nghiệp cũng cần đổi mới
Mặc dù quy định mới này mang lại nhiều thuận lợi cho doanh nghiệp, song do đây là dịch vụ mới nên không phải doanh nghiệp nào cũng biết và tin tưởng tìm đến dịch vụ trung gian để nộp thuế. TS. Nguyễn Hoàng Tuấn cho rằng, để tạo niềm tin cho các doanh nghiệp, các tổ chức trung gian cung cấp dịch vụ cần chủ động phối hợp với cơ quan hải quan trong việc đẩy mạnh cung cấp thông tin truyền thông, giới thiệu những lợi ích, tính ưu việt và cung cấp các hoạt động đào tạo, hướng dẫn sử dụng dịch vụ trung gian thanh toán cho cộng đồng doanh nghiệp.
“Các tổ chức trung gian cung cấp dịch vụ cũng cần đầu tư xây dựng và nâng cấp hạ tầng thanh toán kết nối với cơ quan hải quan, kho bạc nhà nước để đảm bảo hệ thống thanh toán hoạt động thông suốt, chính xác, không bị gián đoạn, có các phương án xử lý các sự cố phát sinh kịp thời và nhanh chóng, tuân thủ chặt chẽ các quy định bảo mật, an toàn thông tin, giữ bí mật tuyệt đối về các thông tin và dữ liệu giao dịch liên quan của doanh nghiệp”, TS. Nguyễn Hoàng Tuấn nói.
Một giải pháp khác được TS. Nguyễn Hoàng Tuấn đưa ra là các tổ chức trung gian cung cấp dịch vụ cần có các dịch vụ hỗ trợ, giải đáp thắc mắc, giải quyết các thủ tục liên quan, cũng như xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình doanh nghiệp thực hiện các giao dịch nộp thuế qua dịch vụ trung gian một cách nhanh chóng, thuận tiện và kịp thời.
Đồng quan điểm này, ông Phạm Xuân Khỏa cũng cho rằng, ngoài sự chủ động tuyên truyền của cơ quan hải quan thì tổ chức trung gian cũng cần phải tạo niềm tin cho doanh nghiệp, hệ thống phải minh bạch, rõ ràng, công khai đầy đủ giấy phép quy trình, thuế, phí, nhất là vấn đề bảo mật về dữ liệu khách hàng. Đảm bảo hệ thống kỹ thuật cập nhật liên tục và kết nối thông suốt với dữ liệu của hải quan để tránh tình trạng nghẽn mạng, doanh nghiệp không nộp được thuế. Có kênh chăm sóc khách hàng thông suốt 24/7 để hướng dẫn khách hàng khi có nhu cầu.
Với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, ông Khỏa đưa ra lời khuyên cần chủ động tìm hiểu các văn bản pháp luật, hiểu rõ các bước thực hiện, cũng như thời gian xử lý dữ liệu chứng từ tránh sai sót.
“Sử dụng dịch vụ trung gian cần tìm hiểu dịch vụ đó đã được Bộ Tài chính, Cục Hải quan công bố đủ điều kiện chưa. Có liên kết được với Cổng thanh toán điện tử Hải quan hay không. Có thể bắt đầu các giao dịch với các chứng từ nhỏ để xem tốc độ xử lý dữ liệu có nhanh hay không, đạt yêu cầu hay chưa, từ đó thực hiện các giao dịch khác. Thường xuyên chủ động kiểm tra lưu trữ chứng từ nộp thuế điện tử để tiện đối chiếu sau này”, ông Khỏa nói.
Nên chọn tổ chức trung gian có uy tín
 |
| TS. Nguyễn Hoàng Tuấn, Trưởng bộ môn Nghiệp vụ Hải quan, Khoa Thuế và Hải quan, Học viện Tài chính |
Các doanh nghiệp cần tìm hiểu rõ nội dung của Thông tư 51/2025/TT-BTC và các tài liệu cung cấp hướng dẫn từ cơ quan hải quan, cử nhân viên tham gia vào các hội thảo, tập huấn, phổ biến, hướng dẫn các quy định do cơ quan hải quan phối hợp với các bên liên quan tổ chức để nắm và hiểu rõ quy trình thực hiện, các lợi ích và tính pháp lý của việc sử dụng dịch vụ trung gian thanh toán.
Doanh nghiệp cũng cần lựa chọn tổ chức trung gian thanh toán có uy tín, đã được cấp phép và kết nối chính thức với cơ quan hải quan theo danh sách cơ quan hải quan công bố trên cổng thông tin điện tử. Đồng thời với đó, doanh nghiệp cũng cần chuẩn hoá lại quy trình nghiệp vụ nội bộ có liên quan theo các quy định mới để đảm bảo tính bảo mật, an toàn, minh bạch, thuận tiện, dễ dàng trong đối chiếu, kiểm tra, báo cáo và giải trình giữa các bộ phận và các bên liên quan đến quá trình thực hiện nghĩa vụ thuế.
