Trong một dự báo nằm ngoài sự đồng thuận từ các nhà hoạch định chính sách và Phố Wall, Deutsche Bank đã đưa ra một cảnh báo nghiêm túc rằng việc tập trung vào kích cầu trong khi gạt bỏ lo ngại lạm phát sẽ là là một sai lầm nhưng không phải trong ngắn hạn, mà để lại hậu quả vào năm 2023 và xa hơn nữa.
Phân tích chỉ ra điểm nhấn vào Cục Dự trữ Liên bang (Fed) với quan điểm chịu đựng được lạm phát cao hơn để kinh tế phục hồi hoàn toàn. Deutsche Bank cho rằng ý định không thắt chặt chính sách của Fed cho đến khi lạm phát tăng liên tục sẽ có tác động nghiêm trọng.
“Hậu quả của sự chậm trễ sẽ là sự gián đoạn hoạt động kinh tế và tài chính nhiều hơn so với trường hợp mà Fed cuối cùng cũng hành động. Đổi lại, điều này có thể tạo ra một cuộc suy thoái đáng kể và gây ra một chuỗi khó khăn tài chính trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi”, nhà kinh tế trưởng của Deutsche Bank, David Folkerts-Landau cho biết.
Là một phần của cách tiếp cận đối với lạm phát, Fed sẽ không tăng lãi suất hoặc cắt giảm chương trình mua tài sản của mình cho đến khi thấy “tiến bộ đáng kể hơn nữa” đối với các mục tiêu bao trùm của mình. Nhiều quan chức ngân hàng trung ương cho biết kinh tế hiện tại đang không ở gần các mục tiêu đó.
Trong khi đó, các chỉ số như giá tiêu dùng và chỉ số giá chi tiêu cá nhân đều cao hơn mục tiêu lạm phát 2% của Fed. Các nhà hoạch định chính sách cho biết sự gia tăng lạm phát hiện tại chỉ là tạm thời và sẽ giảm bớt một khi sự gián đoạn nguồn cung và các tác động cơ bản từ những tháng đầu của cuộc khủng hoảng đại dịch Covid-19 giảm bớt.
Tuy nhiên, nhóm Deutsche Bank cho rằng các biện pháp kích thích tích cực và những thay đổi kinh tế cơ bản sẽ dẫn đến lạm phát mà Fed sẽ không chuẩn bị sẵn sàng để giải quyết.
“Có thể mất một năm nữa cho đến năm 2023 nhưng lạm phát sẽ bùng phát trở lại. Và trong khi các ưu tiên của Fed đang chuyển sang các mục tiêu xã hội, việc bỏ qua lạm phát khiến các nền kinh tế toàn cầu đang ngồi trên một quả bom hẹn giờ. Các tác động có thể tàn phá, đặc biệt là đối với những người dễ bị tổn thương nhất trong xã hội”, nhà kinh tế Folkerts-Landau đánh giá.
Hầu hết mọi người đều thấy lạm phát được chế ngự
Hầu hết ở Phố Wall đều đồng ý với quan điểm của Fed rằng áp lực lạm phát hiện tại chỉ là tạm thời và họ cho rằng Fed sẽ không sớm có bất kỳ thay đổi chính sách nào.
Jan Hatzius, nhà kinh tế trưởng tại Goldman Sachs cho biết có “những lý do mạnh mẽ” để ủng hộ quan điểm này. Một trong những lý do mà ông trích dẫn là khả năng chương trình trợ cấp thất nghiệp tăng cường hết hạn sẽ khiến người lao động quay trở lại công việc của họ trong những tháng tới, giảm bớt áp lực về tiền lương.
Về áp lực giá nói chung, nhà kinh tế Hatzius nói rằng phần lớn mức tăng giá đột biến hiện nay đang được thúc đẩy bởi “vai trò chưa từng có của các yếu tố ngoại lai” sẽ giảm xuống và đưa giá trở lại gần mức bình thường.
Tất cả những điều này cho thấy rằng các quan chức Fed có thể kiên định với kế hoạch của họ để thoát khỏi lập trường chính sách dễ dàng hiện tại. Nhưng đó sẽ là một sai lầm theo quan điểm của Deutsche Bank.
Quốc hội đã thông qua hơn 5 nghìn tỷ USD kích thích liên quan đến đại dịch cho đến nay và Fed đã tăng gần gấp đôi bảng cân đối kế toán của mình thông qua việc mua tài sản hàng tháng. Kích thích tiếp tục được đưa ra ngay cả khi nền kinh tế dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ khoảng 10% trong quý II và bức tranh việc làm đã tăng thêm trung bình 478.000 việc làm mỗi tháng vào năm 2021.
“Chưa bao giờ chúng ta thấy chính sách tài khóa và tiền tệ có sự phối hợp rộng rãi như vậy. Điều này sẽ tiếp tục khi sản lượng vượt quá tiềm năng. Đây là lý do tại sao lần này khác với lạm phát”, nhà kinh tế Deutsche Bank cho biết.
Nhóm Deutsche Bank cho biết thêm, lạm phát sắp tới có thể giống với giai đoạn những năm 1970, một thập kỷ mà lạm phát trung bình gần 7% và ở mức hai con số vào nhiều thời điểm khác nhau. Giá thực phẩm và năng lượng tăng vọt cùng với việc chấm dứt kiểm soát giá đã giúp đẩy lạm phát tăng vọt trong thời gian đó.
Chủ tịch Fed lúc đó là Paul Volcker đã dẫn đầu nỗ lực kiềm chế lạm phát, nhưng cần phải sử dụng các đợt tăng lãi suất và gây ra suy thoái. Deutsche Bank lo lắng rằng một kịch bản như vậy có thể xảy ra một lần nữa.
“Đã có nhiều nguồn tăng giá đang thâm nhập vào nền kinh tế Mỹ. Ngay cả khi tăng giá chỉ là tạm thời trên giấy, chúng có thể đưa vào kỳ vọng giống như những năm 1970. Rủi ro khi đó là ngay cả khi chúng chỉ xuất hiện trong vài tháng nhưng khó có thể bị kiềm chế, đặc biệt là với kích thích quá cao", ông cho biết.
Deutsche Bank cho biết, việc tăng lãi suất có thể "gây ra sự tàn phá trong một thế giới nợ nần chồng chất" với các cuộc khủng hoảng tài chính có thể xảy ra đặc biệt ở các nền kinh tế mới nổi vì đó là những khu vực mà tăng trưởng sẽ không thể vượt qua chi phí tài chính cao hơn.
