Hàng hoá tại cảng Cát Lái (Ảnh: Lê Toàn).
Theo Trang tin điện tử Đảng bộ TP.HCM, Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn cho biết, sau 3 tuần thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16, sản lượng container xuất nhập tàu, sản lượng cotainer giao nhận bãi, số lượt xe ra, vào cảng giao nhận container liên tục giảm so với khi chưa giãn cách, kéo theo dung lượng tồn bãi cảng Cát Lái tăng cao.
Cụ thể, tổng tồn tại cảng Cát Lái đến thời điểm này là 106.717 teu, chiếm 86% dung lượng bãi.
Hiện, hàng nhập tồn 50.872 teu (1 teu = 1 container 20’, bình quân trọng lượng khoảng 15 tấn) chiếm 95% dung lượng thiết kế.
Đặc biệt, có 6.544 teu hàng tồn trên 90 ngày. Tân Cảng Cát Lái đã xin cơ chế chuyển đi lưu trữ ở các cơ sở khác nhưng chưa được cơ quan Hải quan đồng ý.
Dự kiến 2 tuần tới, tổng tồn bãi cảng này tăng khoảng 5% lên mức 115.000 teu chiếm khoảng 91% dung lượng thiết kế, trong đó sản lượng nhập tồn bãi sẽ tăng khoảng 5% lên mức 53.500 teu (chiếm 100% dung lượng thiết kế hàng nhập).
Các doanh nghiệp đang tạm ngưng hoạt động không thể lấy hàng đã nhập, dẫn đến tình trạng hàng hóa tồn đọng tại một số cảng biển.
Trước tình hình đó, ngày 26/7/2021, Cục Hải quan TP.HCM đã báo cáo Tổng cục Hải quan và đề xuất hàng hóa có “cảng đích” là Cát Lái thì được vận chuyển về các địa điểm thông quan trung gian trước khi làm thủ tục thông quan, được thực hiện bằng hình thức vận chuyển độc lập hoặc bằng biên bản bàn giao giấy giữa các Cục.
Tuy nhiên việc triển khai thực hiện có một số vướng mắc.
Cụ thể, theo quy định tại Điều 50 Thông tư số 38 được sửa đổi, bổ sung tại Thông tư số 39 ngày 20/4/2018 có quy định các trường hợp mở tờ khai vận chuyển kết hợp và trường hợp mở tờ khai vận chuyển độc lập.
Các địa điểm thông quan trung gian không thể hiện trên vận đơn nên không có cơ sở để vận chuyển hàng hóa chưa làm thủ tục hải quan từ cảng Cát Lái về các địa điểm trung gian theo đề nghị của doanh nghiệp.
Do đó, Cục Hải quan TP.HCM đề xuất Tổng cục Hải quan kiến nghị cơ quan có thẩm quyền cho phép Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn được vận chuyển hàng tồn đọng quá 90 ngày từ cảng Cát Lái về cảng Tân Cảng Hiệp Phước để lưu giữ và chờ làm thủ tục để giảm tải cho cảng Cát Lái.
Đồng thời, đơn vị này kiến nghị cho Tân Cảng Sài Gòn thuê các cảng thuộc địa bàn của TP.HCM (cảng SP-ITC, cảng VICT, cảng Lotus, cảng Tân Thuận,...) để lưu giữ hàng hóa nhằm giảm tải cho cảng Cát Lái.
Ngoài ra, đơn vị này đề xuất có thể lưu giữ tạm thời hàng hóa nhập khẩu tại cảng dỡ hàng là Cảng Cái Mép để chờ làm thủ tục vận chuyển độc lập về “cảng đích” là Cát Lái mà không xử phạt vi phạm hành chính quá thời hạn làm thủ tục hải quan khi doanh nghiệp đãng ký tờ khai.