Chiều 24/10, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể trình bày trước Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi về dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1.
Theo đó, quy mô đầu tư giai đoạn 1 của dự án là đầu tư xây dựng 1 đường cất hạ cánh; 1 nhà ga hành khách với công suất 25 triệu hành khách/năm; nhà ga hàng hóa 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm và các hạng mục phụ trợ. Tổng mức đầu tư theo phương án kiến nghị là 111.689 tỷ đồng, tương đương 4,779 tỷ USD. Thời gian thực hiện của dự án là từ 2020 đến 2025.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, mục tiêu của dự án là xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành đạt cấp 4F, là Cảng hàng không quốc tế cửa ngõ lớn và quan trọng của quốc gia, hướng tới trở thành một trong những trung tâm trung chuyển hàng không quốc tế của khu vực ở giai đoạn 2, giai đoạn 3 của Dự án.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể.
Đáng chú ý trong Báo cáo này là đề xuất Giao cho Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) trực tiếp đầu tư các công trình trụ sở cơ quan quản lý nhà nước, các công trình thiết yếu của cảng hàng không…, giao Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) trực tiếp đầu tư các công trình phục vụ quản lý bay.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, để xác định hình thức đầu tư phù hợp cho mỗi loại công trình tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành, theo Luật hàng không dân dụng Việt Nam và thông lệ quốc tế, các công trình được phân thành 4 nhóm hạng mục chính và được đề xuất hình thức đầu tư, huy động vốn như sau:
Do đây là dự án xây dựng cảng hàng không mới nên theo quy định của Luật Đấu thầu, phải thực hiện đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư thực hiện Dự án. Do đó, việc giao ACV đầu tư, khai thác Cảng cần phải được Quốc hội thông qua. Trường hợp tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư sẽ mất thêm thời gian khoảng 1,5-2 năm.
“Ngoài ACV, khó có đơn vị nào đủ điều kiện về năng lực, kinh nghiệm, đáp ứng các yêu cầu về quốc phòng an ninh và lợi ích quốc gia đối với một cảng hàng không quốc tế cửa ngõ, quan trọng quốc gia như Cảng hàng không quốc tế Long Thành”, ông Thể nói.
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đề xuất Quốc hội chấp thuận chủ trương bổ sung hai tuyến đường bộ dài 3,8 và 3,5 km vào Dự án để đầu tư theo quy mô phân kỳ đầu tư. Do 2 tuyến đường bộ này trực tiếp phục vụ khai thác sân bay Long Thành, đồng thời Tuyến số 01 sẽ là đường công vụ chính để thi công Dự án nên rất cần bố trí vốn kịp thời để triển khai (trường hợp sử dụng vốn đầu tư công thì sẽ chậm thêm khoảng 1,5 năm nữa).
Do vậy, Chính phủ trình Quốc hội xem xét, chấp thuận chủ trương bổ sung hai tuyến này vào Dự án và giao ACV trực tiếp đầu tư.
Trình bày Báo cáo thẩm tra vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Nghị quyết 94 của Quốc hội cho phép Dự án được sử dụng nhiều nguồn vốn khác nhau, tuy nhiên, báo cáo nghiên cứu khả thi chưa có đánh giá tác động cụ thể của từng loại nguồn vốn mà mới tập trung vào phương án sử dụng vốn của doanh nghiệp nhà nước (VATM) và doanh nghiệp do Nhà nước chi phối (ACV) thực hiện. Trong tổng số 4,194 tỷ USD vốn của ACV đầu tư vào dự án, dự kiến ACV phải đi vay khoảng 2,628 tỷ USD.
Ông Thanh phân tích, theo quy định tại Điều 41 của Luật Quản lý nợ công thì Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành thuộc đối tượng được bảo lãnh Chính phủ; nếu được Chính phủ bảo lãnh thì khoản vay này sẽ được tính vào nợ công.
Mặt khác, ACV là doanh nghiệp do Nhà nước chi phối, nên dù huy động vốn dưới hình thức nào thì Nhà nước vẫn có trách nhiệm trong việc xử lý khi có rủi ro đối với phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp, do đó, kể cả việc Chính phủ không cấp bảo lãnh đối với khoản vay này thì cũng cần có sự giám sát chặt chẽ của cơ quan có thẩm quyền đối với hoạt động vay, sử dụng vốn vay của ACV.
Ông Thanh cũng lưu ý, cần cân nhắc về khả năng huy động vốn của ACV vì phải đồng thời thực hiện đầu tư mở rộng Cảng hàng không Tân Sơn Nhất cũng như các cảng hàng không khác trên cả nước.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh. (Ảnh: Quochoi.vn)
Bên cạnh đó, ông Thanh cũng bày tỏ băn khoăn về tiến độ hoàn thành đúng thời hạn của dự án. Sau khi báo cáo nghiên cứu khả thi được phê duyệt, tiếp tục phải lập, phê duyệt thiết kế kỹ thuật dự án, sau đó mới khởi công, thời gian cần thiết để hoàn thành còn khá dài.
Mặt khác, tính đến tháng 8/2019, việc giải ngân mới chỉ đạt 1,07% (khoảng 123 tỷ đồng) mức vốn được giao (dự kiến đến hết năm 2019 chỉ đạt 15,75%). Do vậy, nhiều ý kiến cho rằng tiến độ thu hồi đất khó bảo đảm. Nếu điều này xảy ra sẽ ảnh hưởng lớn đến tiến độ giai đoạn 1 của Dự án, ông Thanh nói.
