Chiều muộn ngày 14/3, Thanh tra Chính phủ đã công bố Kết luận thanh tra thương vụ Mobifone mua lại 95% cổ phần AVG.
Thanh tra Chính phủ thanh tra toàn diện việc chấp hành các quy định pháp luật trong quá trình thực hiện Dự án Mobifone mua lại 95% cổ phần Công ty cổ phần nghe nhìn Toàn cầu bao gồm các giai đoạn: đề xuất đầu tư, lập dự án đầu tư, việc trình, phê duyệt dự án đầu tư, việc thực hiện dự án và hiệu quả đầu tư.
Theo kết luận Mobifone thực hiện dự án theo hình thức đầu tư vốn ra ngoài doanh nghiệp, mua lại 95% cổ phần của các cổ đông AVG trong khi đang tiến hành cổ phần.
Thanh tra Chính phủ xác định Mobifone đã để xảy ra nhiều khuyết điểm, vi phạm trong thương vụ này.
Thực trạng tài chính hoạt động kinh doanh của AVG từ khi thành lập đến thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp để mua bán cổ phần là rất khó khăn.
Tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp 31/3/2015 là rất xấu, tổng tài sản là trên 3.260 tỷ đồng; nợ phải trả trên 1.266 tỷ đồng; giá trị còn lại của tài sản cố định là 208,589 tỷ đồng. Từ khi thành lập đến thời điểm thẩm định giá liên tục lỗ, số lỗ luỹ kế đến 31/3/2015 là 1.632,909 tỷ đồng (bằng 45% vốn điều lệ).
AVG sử dụng vốn cho kinh doanh dịch vụ truyền hình chủ yếu là vốn vay và vốn chiếm dụng; vốn đầu tư ra ngoài doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn (đến 31/3/2015 đầu tư ra ngoài doanh nghiệp 2.659,907 tỷ đồng, chiếm 73,3% vốn điều lệ).
Đáng chú ý là việc đầu tư ngoài lĩnh vực truyền hình để mua lại cổ phần tại Công ty cổ phần Giống tằm Mai Lĩnh và Công ty cổ phần An Viên B.P với số tiền 2.473,2 tỷ đồng (bình quân cao gấp 13 lần so với vốn đầu tư ban đầu của các cổ đông là 189,6 tỷ đồng, các cổ đông này đã thanh toán bù trừ với việc mua cổ phần do AVG phát hành để tăng vốn điều lệ, các cổ đông của 2 công ty này cũng là cổ đông của AVG).
Việc AVG đầu tư 2 khoản ngoài lĩnh vực truyền hình nêu trên tiềm ẩn rủi ro về tài chính, có dấu hiệu bất thường, nhưng Mobifone vẫn mua 2 khoản đầu tư này. Thanh tra Chính phủ cho rằng cần được tiếp tục làm rõ.
Khi báo cáo đề xuất đầu tư và lập Dự án đầu tư, Mobifone đã báo cáo không trung thực, không đầy đủ, đánh giá không đúng thực trạng tài chính rất xấu của AVG. Mobifone báo cáo như sau: “Từ năm 2012 đến năm 2014 thì doanh thu AVG tăng, lợi nhuận gộp đang tăng dần (dù đến nay vẫn đang lỗ kế hoạch), các chỉ số đều thể hiện sự tăng trưởng...”.
Theo Thanh tra Chính phủ, hành vi này đã vi phạm quy định tại Khoản 6 Điều 9 Luật số 69/2014/QH13 về hành vi bị cấm trong lĩnh vực đầu tư, quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp: “Cung cấp thông tin, báo cáo không trung thực, không chính xác, không đầy đủ, không kịp thời theo quy định của pháp luật”.
Trong việc lựa chọn tư vấn thẩm định giá trị AVG và tư vấn mua bán, sáp nhập doanh nghiệp, Mobifone đã có những khuyết điểm, vi phạm quy định của Luật Đấu thầu.
Cụ thể trong việc lựa chọn Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS), Mobifone đã chuyển File hồ sơ yêu cầu cho VCBS trước khi phát hành hồ sơ yêu cầu, vi phạm hành vi bị cấm của Luật Đấu thầu.
Lựa chọn Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư và Thẩm định giá AMAX (AMAX), Mobilfone chỉ căn cứ vào báo giá thấp nhất trong 3 đơn vị tư vấn, không thực hiện theo quy trình chỉ định thầu, vi phạm Nghị định số 63/2014.
Khi đàm phán giá mua cổ phần, Mobifone sử dụng kết quả thẩm định giá do AMAX xác định giá trị AVG là 16.565 tỷ đồng để đàm phám giá mua cổ phần mà không trừ các khoản nợ phải trả 1.134 tỷ đồng, riêng việc làm này gây thiệt hại 1.134 tỷ đồng.
Theo Thanh tra Chính phủ, kết quả thẩm định giá trị AVG không khách quan, không đảm bảo cơ sở pháp lý và độ tin cậy, vi phạm các tiêu chuẩn thẩm định giá... nhưng Mobifone vẫn nghiệm thu.
Sau khi loại trừ giá trị tài sản vô hình 13.448 tỷ đồng và loại trừ nợ phải trả 1.134 tỷ đồng thì giá trị vốn chủ sở hữu của AVG tại thời điểm 31/3/2015 chỉ là 1.983 tỷ đồng (chưa tính đến việc định giá lại giá trị thực của các khoản AVG đã đầu tư tài chính ra ngoài doanh nghiệp). So với giá mua 95% cổ phần AVG là 8.889,815 tỷ đồng cho thấy nguy cơ hiện hữu thiệt hại nghiêm trọng vốn của Nhà nước tại Mobifone khoảng 7.006 tỷ đồng.
Thanh tra Chính phủ nhận định đây là vụ việc rất nghiêm trọng. Cơ quan này kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao cơ quan điều tra có thẩm quyền của Bộ Công an tiếp nhận, hồ sơ tài liệu thanh tra để khởi tố, điều tra, xử lý.
