Thị trường chứng khoán Việt Nam được xem là kênh đầu tư “hot”, thu hút dòng tiền từ rất nhiều nhà đầu tư cá nhân. Làn sóng nhà đầu tư F0 dồn dập tham gia thị trường vào quý I và quý II/2021 tạo ra sự bùng nổ với liên tiếp các kỷ lục thanh khoản được tạo lập.
Lý giải cho hiện tượng người dân “đổ xô” vào đầu tư chứng khoán đến từ việc các kênh đầu tư khác hiện đang trở nên kém hiệu quả, khiến cho dòng tiền đầu tư vào các sản phẩm tài chính gia tăng, đặc biệt trong bối cảnh giãn cách xã hội như hiện nay.
Bên cạnh đó, không ít người kỳ vọng mình có thể tích lũy tài sản thông qua việc đầu tư vào thị trường cổ phiếu.
Mục tiêu của các nhà đầu tư này không phải là số lãi “khủng” trong chớp mắt, mà tài sản của họ sẽ gia tăng đều đặn nhờ chiến lược tích lũy cổ phiếu qua mỗi tháng hoặc mỗi năm.
Không khó để hiểu được tâm lý này của các nhà đầu tư khi lãi suất gửi tiết kiệm ngân hàng ngày càng hạ thấp, còn kênh đầu tư khác như bất động sản lại cần vốn lớn và tiềm tàng nhiều rủi ro.
Chiến lược tích lũy cổ phiếu
Hải Thanh, 29 tuổi, giáo viên tiểu học tại Hà Nội đã chuyển từ hình thức gửi tiền tiết kiệm sang tích lũy cổ phiếu từ tháng 1 năm nay. Ban đầu, Thanh được một người bạn có kinh nghiệm đầu tư “phím hàng” một mã cổ phiếu “khỏe” trên thị trường, cô đầu tư 1/3 số tiền rút từ sổ tiết kiệm để thử sức.
Sau 2 tháng, giá cổ phiếu Thanh nắm giữ tăng 36%. Điều này khiến Thanh quyết định nghiêm túc đầu tư vào chứng khoán. Kể từ đó, mỗi tháng thay vì gửi tiết kiệm, Thanh sẽ trích một phần lương của mình để mua gia tăng cổ phiếu mình đang nắm giữ hoặc mua mới khi thấy có mã thích hợp.
Chiến lược tích lũy cổ phiếu này cũng được nhiều người lựa chọn ngay cả khi họ đã gia nhập thị trường chứng khoán được một thời gian.
Với số vốn ban đầu là 20 triệu đồng, Huy Hoàng (nhân viên văn phòng) đã gia tăng đáng kể tài sản của mình sau 2 năm tích lũy cổ phiếu VCB. Hoàng đặt ra mục tiêu mỗi tháng mua thêm 300 cổ phiếu, không bán ra ngay cả khi thị trường có chuyển biến xấu.
 |
| Nhà đầu tư cá nhân ngày càng quan tâm tới việc mua cổ phiếu để tích sản. |
“Tôi chưa có kế hoạch cụ thể cho việc bán ra, ngân hàng là đầu tàu của nền kinh tế nên tôi tin tưởng vào chiến lược tích lũy của mình. Dù khi thị trường đi xuống, tôi sẽ cân nhắc bán các mã cổ phiếu khác, ngoại trừ VCB”, Hoàng chia sẻ.
Tuy nhiên, không phải nhà đầu tư nào cũng đủ khả năng tài chính để tích lũy cổ phiếu hàng tháng như Thanh và Hoàng.
Thông thường, những cổ phiếu có thị giá cao thường duy trì được tốc độ tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận cao và ổn định qua nhiều năm, được các chuyên gia và giới đầu tư đánh giá cao, phù hợp với tiêu chí tích sản của nhà đầu tư như MWG, MSN hay SAB… đều có mức giá trên 130.000 đồng/cổ phiếu, hoặc thấp hơn như VCB hay REE… cũng đã có giá khá cao từ 60.000 đồng/cổ phiếu.
Nhà đầu tư phải cân nhắc kỹ vì những cổ phiếu họ nhắm đến chỉ có thể giao dịch với lô 100, số tiền bỏ ra để đầu tư vào những cổ phiếu này là không nhỏ. Với tình hình dịch bệnh kéo dài như hiện nay, thu nhập chính của nhiều nhà đầu tư bị ảnh hưởng, vì thế họ khó lòng giữ được kỷ luật, thực hiện được mục tiêu tích lũy cổ phiếu hàng tháng, khiến kế hoạch tích sản có thể “phá sản” trong chớp mắt.
Giải pháp tích sản với cổ phiếu lô lẻ
Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, sàn giao dịch HNX cho phép nhà đầu tư mua từ 1-99 cổ phiếu/giao dịch, tuy nhiên, trên thực tế, nhiều cổ phiếu nhà đầu tư nhắm tới lại được niêm yết trên sàn HSX – nơi hiện đang tập trung hầu hết các cổ phiếu có chất lượng cao nhất với quy định giao dịch lô 100.
Đây là thế khó đối với nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là những người ít vốn muốn hiện thực hóa kế hoạch tích sản một cách định kỳ và đều đặn của mình thông qua thị trường chứng khoán.
Vấn đề này dường như đã sớm được giải quyết trên thị trường chứng khoán quốc tế, khi năm 2019, nền tảng đầu tư Robinhood của Mỹ cho ra mắt hình thức giao dịch cổ phiếu lô lẻ Fractional Share (hay còn gọi là cổ phiếu phân đoạn). Hình thức này cho phép nhà đầu tư mua cổ phiếu lẻ không chỉ từ 1-99 cổ phiếu/giao dịch, mà còn đáp ứng nhu cầu mua - bán ở mức lẻ tới nhiều chữ số thập phân.
 |
| Giao dịch Fractional Share mang cơ hội đầu tư đến với tất cả mọi người. |
Giao dịch Fractional Share được thực hiện thông qua các công ty môi giới lớn. Các công ty này sẽ “thu gom” các cổ phiếu lẻ của nhiều nhà đầu tư khác nhau cho đến khi đạt được số lượng cổ phiếu đủ để thực hiện giao dịch theo quy định hiện hành của pháp luật.
Đa số nhà đầu tư cá nhân sẽ khó lòng sở hữu được cổ phiếu AAPL (Apple) có thị giá 152 USD/cổ phiếu (khoảng 34 triệu đồng - tại thời điểm viết bài), tuy nhiên, nhờ giao dịch Fractional Share, bất cứ ai cũng có thể mua được AAPL chỉ với 1 USD (khoảng 23.000 đồng). Đó là “phép màu” của cổ phiếu lô lẻ.
Thay vì phải mua cổ phiếu theo mức quy định, nhà đầu tư có thể mua theo số vốn mình có, giúp tối ưu kế hoạch tích luỹ hoặc linh hoạt trong các chiến lược đầu tư mới. Nhà đầu tư cũng có thể dễ dàng đa dạng hoá danh mục đầu tư để giảm thiểu rủi ro thua lỗ - điều mà nhiều nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm vẫn còn e ngại chưa tham gia thị trường.
Hiện nay, giao dịch cổ phiếu lô lẻ được xem là xu hướng chung trên toàn cầu, bởi các thị trường chứng khoán quốc tế khuyến khích sự tham gia của các nhà đầu tư cá nhân, tạo cơ hội tiếp cận thị trường và nâng cao quản trị rủi ro.
Tại thị trường chứng khoán Nhật Bản, từ năm 2018, tất cả các doanh nghiệp niêm yết trên sàn Tokyo chỉ áp dụng duy nhất lô 100 cổ phiếu (trước đó, lô giao dịch cổ phiếu tối thiểu do công ty phát hành quyết định, thường là 1.000 cổ phiếu). Đến đầu năm 2021, Sở Giao dịch chứng khoán Tokyo (TSE) đã có kế hoạch giảm số lượng giao dịch tối thiểu xuống 1 cổ phiếu.
Năm 2015, Sở Giao dịch chứng khoán Singapore (SGX) cũng giảm lô giao dịch tối thiểu từ 1.000 xuống 100. Có thể thấy, việc giao dịch cổ phiếu với lô ngày càng thấp, trong đó có cả hình thức lô lẻ mang lại lợi ích cho tất cả các nhà đầu tư, giúp nhà đầu tư quản lý rủi ro tốt hơn nhờ phân bổ tài sản chính xác hơn, cũng như kiểm soát được các chiến lược của mình.
Tại Việt Nam, việc giao dịch cổ phiếu lô lẻ Fractional Share là một hướng đi mà các công ty chứng khoán sẽ sớm áp dụng, nhằm thúc đẩy làn sóng nhà đầu tư cá nhân trong nước tham gia thị trường chứng khoán. Dù mục tiêu là đầu tư hay tích sản, giao dịch cổ phiếu lô lẻ chính là một cánh cửa mới mở ra cơ hội cho tất cả mọi người.
