Không ít lãnh đạo doanh nghiệp nói rằng, chỉ quan tâm và có trách nhiệm với hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp, còn giá cổ phiếu là do thị trường quyết định. Tuy nhiên, lần đầu tiên, một định chế tài chính đã công khai gắn việc chi trả thù lao hội đồng quản trị (HĐQT), lương thưởng lãnh đạo doanh nghiệp với giá cổ phiếu.
Thực tế, thù lao HĐQT là một nội dung được lấy ý kiến biểu quyết của cổ đông hàng năm, có những cuộc họp đại hội đồng cổ đông từng xảy ra tranh luận nảy lửa về vấn đề này.
Đơn cử, tại đại hội của Vinaconex từng có cổ đông đề nghị phải xem xét lại việc gắn lương thưởng, thù lao HĐQT với tăng trưởng doanh thu. Theo cổ đông, phải xét trên lợi nhuận mới hợp lý vì nếu doanh nghiệp có doanh thu lớn nhưng không có lợi nhuận hoặc lợi nhuận thấp, cổ đông cũng chẳng có lợi ích gì.
Với những doanh nghiệp quy mô lớn, thù lao HĐQT là khoản tiền không nhỏ. Đơn cử, thù lao cho 9 thành viên HĐQT Vinamilk năm 2017 là 20 tỷ đồng. Tất nhiên, tùy vị trí và cống hiến, mỗi thành viên HĐQT sẽ có những mức thù lao khác nhau. Ở FPT chẳng hạn, HĐQT có 7 thành viên, có thành viên thù lao chỉ 20 triệu đồng/tháng, song cũng có thành viên thù lao vài trăm triệu đồng/tháng.
Mới đây, trong Sổ tay hướng dẫn biểu quyết dành cho người đại diện, Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) đã đề cập rất kỹ nội dung này. Đáng chú ý, định chế tài chính này đề cao tính thị trường trong việc ra quyết định.
Cụ thể, SCIC hướng dẫn người đại diện vốn biểu quyết không tán thành kế hoạch trả thù lao cho thành viên HĐQT và thành viên Ban kiểm soát trong các trường hợp: công ty kinh doanh bị thua lỗ, ví dụ hiệu quả kinh doanh, hiệu quả vốn, hoặc giá cổ phiếu của công ty đã bị giảm nhiều năm liên tục, giá cổ phiếu đang giảm mạnh hoặc hiệu quả kinh doanh đang bị xấu đi; ban lãnh đạo đi ngược lại lợi ích cổ đông hoặc tỷ lệ gia tăng thù lao lớn so với giá trị gia tăng mang lại cho công ty; công ty gây ra những tác động xấu cho xã hội.
Ngoài ra, biểu quyết không tán thành khi việc chi trả thù lao và thưởng dựa trên kết quả kinh doanh năm được thực hiện trước khi kết thúc năm tài chính.
Căn cứ hướng biểu quyết trên là ban điều hành của công ty có trách nhiệm nâng cao giá trị của công ty thông qua tăng lợi nhuận và giá trị cổ đông. Đại hội đồng cổ đông quyết định tổng mức thù lao của HĐQT nhưng nếu hiệu suất của công ty không đạt trong nhiều năm, hoặc nếu ban điều hành đi ngược lại lợi ích của cổ đông, thì bất kỳ kế hoạch thù lao và tiền thưởng dựa trên hiệu suất cho các thành viên HĐQT đều không được chấp nhận.
Thù lao bao gồm thưởng và phân bổ cổ tức sẽ được thanh toán dựa trên kết quả tài chính thực hiện của năm và kết quả giữa kỳ sau khi quyết toán kết quả tài chính năm được thông qua. Việc trả thù lao và tiền thưởng cho các thành viên HĐQT và thành viên Ban kiểm soát dựa trên hiệu quả kinh doanh của công ty sẽ không được thực hiện trước khi báo cáo tài chính năm đó được thông qua.
