Những tưởng vàng là nơi trú ẩn an toàn và nhiều tiềm năng trong môi trường kinh doanh bất định, nhưng sự quay đầu của giá vàng sau hơn 1 tuần tăng nóng một lần nữa cho thấy, lý lẽ của đám đông không phải luôn luôn đúng, thể hiện bằng những khoản lỗ của đại đa số người mua theo đà tăng của giá vàng.
Trên TTCK, như chia sẻ của nhà môi giới Quang Dũng thuộc Công ty Chứng khoán FPT, nhiều nhà đầu tư than phiền do luôn rơi vào trạng thái mua đúng đỉnh, tức là mua trong xu hướng tăng của giá cổ phiếu với kỳ vọng giá sẽ còn tăng, nhưng thực tế không diễn ra như vậy.
Với những cổ phiếu giảm tạm thời thì khoản lỗ còn nhỏ, nhưng cũng có những cổ phiếu giảm mãi, gây mất vốn cho nhà đầu tư.
TTCK luôn có những diễn biến bất ngờ, không ai nói chắc về tương lai, nhưng thực tế đã cho thấy, mua theo đám đông rất khó đạt hiệu quả.
Trong một chu kỳ dài, chẳng hạn từ năm 2010 đến nay, chỉ số chứng khoán Việt Nam tăng gần 100%, tính bình quân lãi kép mỗi năm đạt 17%, nhưng trên sàn, ước tính có đến 95% nhà đầu tư thua lỗ.
Số người thua lỗ chiếm đa số có phải vì nền kinh tế khó khăn, các doanh nghiệp kinh doanh phập phù, hay vì chính sách phát triển TTCK chưa chuẩn?
Trong góc nhìn của nhà môi giới trên, nguyên nhân khách quan là có, nhưng nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc đa số nhà đầu tư thua lỗ là do quyết rót vốn theo tâm lý, không chủ động thẩm định cơ hội trên nền tảng hiểu biết của chính mình.
TTCK luôn phải đối diện với rất nhiều yếu tố bất định như diễn biến thị trường tại các nước lớn, biến động các kênh đầu tư liên quan (vàng, dầu, bất động sản), các chính sách vĩ mô trong nước và quốc tế, các yếu tố bất ngờ như thiên tai, dịch bệnh…
Những yếu tố này không nhà đầu tư nào cũng kiểm soát được. Ngay cả các chuyên gia, nếu có, cũng chỉ đưa ra những góc nhìn, những dự báo tham khảo.
Theo đó, thay vì dồn tâm sức theo dõi và quyết định đầu tư bám vào các diễn biến khách quan, bên ngoài, nhà đầu tư có thể chọn một cách khác, vững chãi hơn, là tìm kiếm những doanh nghiệp cụ thể, có những câu chuyện cụ thể, lượng hóa được hiệu quả tương lai 2-3 năm tới, nếu tốt nhất sẽ là gì, xấu nhất sẽ là gì để từ đó định hình được vùng giá đáng mua của cổ phiếu.
Với cách nhìn này thì cổ phiếu tốt không phải là những cổ phiếu đang tăng giá, mà là những cổ phiếu có định giá thấp, xét trong tương quan về hiệu quả tương lai 2-3 năm tới của doanh nghiệp. Thị trường càng khó khăn thì cơ hội chọn ra những hàng hóa được định giá thấp càng lớn.
Xét riêng trong VN30, nhiều cổ phiếu đang có định giá P/B quanh 1 lần như CTG (1,1), MBB (1), POW (1,3), EIB (0,8), KDH (0,7), REE (1), SSI (1), SBT (1,2), TCH (0,7)…
Ðây là một trong nhiều chỉ báo để nhà đầu tư tham khảo. Thực tế, để đánh giá về hiệu quả và tương lai của mỗi doanh nghiệp nhằm xác định ra vùng giá đáng đầu tư rất cần sự hiểu biết về ngành nghề cũng như những công cụ định giá hợp lý.
Với đại đa số nhà đầu tư cá nhân, việc hiểu doanh nghiệp và tự định ra được vùng giá cổ phiếu đáng đầu tư là một câu chuyện khó.
Tuy nhiên, không có con đường nào dễ dẫn đến thành công, nhất là trong đầu tư chứng khoán, nếu như không có sự hiểu biết về câu chuyện của doanh nghiệp và kiên định hành động theo lý trí của mình.
Ðể tránh cảm giác cứ mua là đúng đỉnh, nhà đầu tư cần thay đổi thói quen nhìn vào các loại chỉ số và các xu hướng biến động trên thị trường, để “quay vào trong” tìm kiếm cơ hội theo ngành, theo các doanh nghiệp cụ thể.
