Chứng khoán cần gần dân hơn

TTCK là bệ phóng thành công của nhiều doanh nghiệp lớn

“Phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam nhằm tạo ra kênh huy động vốn trung và dài hạn cho phát triển kinh tế là một chủ trương lớn và nhất quán của Đảng và Nhà nước trong thời kỳ đổi mới. Sau 20 năm vận hành không ngừng nghỉ, TTCK Việt Nam đã khẳng định được đúng vai trò này”.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đánh giá như vậy khi phát biểu tại Lễ đánh cồng khai trương phiên giao dịch chứng khoán Xuân Kỷ Hợi năm 2019, do Bộ Tài chính tổ chức ngày 12/2 tại Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX).

Vốn hóa của thị trường cổ phiếu đã tăng mạnh mẽ từ mức 22,7% GDP năm 2006 lên mức 72% GDP trong năm 2018. Huy động vốn của khối doanh nghiệp tư nhân thông qua phát hành cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp tăng 70% trong năm 2017 và trên 30% trong năm 2018, đạt 86.000 tỷ đồng.

Qua đó đưa Việt Nam trở thành quốc gia có mức huy động vốn thành công nhất Đông Nam Á trong năm 2018. Thông qua TTCK, Chính phủ đã huy động được vốn với kỳ hạn 20-30 năm, chủ động tốt hơn nguồn vốn dài hạn cho đầu tư công và tái cơ cấu nợ công. TTCK Việt Nam đã trở thành bệ phóng cho thành công của nhiều doanh nghiệp lớn, hỗ trợ tốt cho công tác cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.

Quan trọng hơn là cùng với hệ thống tín dụng, TTCK đã tạo ra một cơ cấu thị trường vốn Việt Nam cân đối hơn, hiệu quả hơn, hỗ trợ cho sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam.

Bên cạnh ghi nhận những kết quả tích cực mà ngành Chứng khoán đạt được, Người đứng đầu Chính phủ cũng thẳng thẳn chỉ ra những hạn chế như: quy mô của thị trường còn nhỏ; tính minh bạch được cải thiện nhưng chưa cao; tính tuân thủ, kỷ cương còn hạn chế. Nhiều DN chậm lên sàn. Nhà đầu tư còn thiếu tính chuyên nghiệp, nên còn bị chi phối bởi tâm lý đám đông... 

Nếu chỉ có đầu tư lướt sóng thì TTCK không thể trở thành kênh huy động vốn hiệu quả

Thủ tướng đã nhận định như vậy và cho rằng, TTCK Việt Nam cần thực hiện nhiều giải pháp để phát triển đúng hướng, tăng cả lượng và chất, xứng đáng với vai trò là kênh dẫn vốn trung và dài hạn của nền kinh tế Việt Nam.

Theo Thủ tướng, năm 2019, nền kinh tế và TTCK thế giới sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Do đó phát triển TTCK bền vững để huy động nguồn vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế, nâng cao chất lượng tăng trưởng, tăng tính minh bạch cho nền kinh tế là rất quan trọng.

Trên bình diện vĩ mô, Thủ tướng cho biết, Chính phủ tiếp tục nỗ lực cải cách môi trường đầu tư, kinh doanh, coi kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng cho phát triển kinh tế. Với ngành chứng khoán, Thủ tướng mong muốn ngành chứng khoán đi đầu thực hiện phương châm điều hành của Chính phủ trong năm 2019, đó là: “Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, bứt phá, hiệu quả”. Ngành chứng khoán cần nhìn thẳng vào những hạn chế, yếu kém, từ đó có giải pháp làm tốt hơn để TTCK phát triển sôi động hơn, chất lượng lượng hơn, bền vững hơn.

Tại sự kiện, Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính phối hợp cùng các bộ, ban, ngành ở trung ương và địa phương và các thành viên của thị trường thực hiện thành công một số việc sau:

Thứ nhất, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về chứng khoán và TTCK, trong đó trọng tâm là sửa đổi Luật Chứng khoán để trình Quốc hội thông qua trong năm 2019. Luật Chứng khoán phải đồng bộ với Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, tạo môi trường tốt nhất, minh bạch nhất cho doanh nghiệp trong việc huy động vốn, đồng thời tạo điều kiện công bằng và bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư tham gia.

Thứ hai, xây dựng chiến lược tổng thể phát triển thị trường vốn, xác định mục tiêu, lộ trình phát triển thị trường vốn ngắn hạn và thị trường vốn trung và dài hạn nhằm phát triển cân đối giữa thị trường tín dụng và thị trường vốn, để từ đó tăng cường kết hợp nhuần nhuyễn giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, tín dụng phát triển đồng bộ các loại thị trường và các sản phẩm của TTCK nói riêng.

Bên cạnh các thị trường cổ phiếu và trái phiếu chính phủ đã tương đối phát triển, Bộ Tài chính tập trung phát triển hơn nữa cho TTCK phái sinh, đồng thời nhanh chóng hình thành thị trường giao dịch cho trái phiếu doanh nghiệp.

Thứ ba, tập trung tái cơ cấu toàn diện TTCK để phát triển hiệu quả hơn, năng động hơn. Về các Sở giao dịch chứng khoán, đề nghị Bộ Tài chính trên cơ sở Quyết định số 32/QĐ-TTg ngày 7/1/2019 khẩn trương trình lại Thủ tướng phê duyệt quyết định thành lập Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam và thực hiện theo đúng lộ trình để hình thành một TTCK Việt Nam thống nhất, chuyên nghiệp.

Thứ tư, Bộ Tài chính phối hợp các bộ, ngành trình Chính phủ điều chỉnh các cơ chế chính sách và giải pháp để thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước gắn với niêm yết/đăng ký giao dịch để vừa thúc đẩy quy mô của TTCK, vừa khuyến khích khu vực kinh tế tư nhân phát triển.

Thứ năm, Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành liên quan triển khai các giải pháp nâng hạng TTCK Việt Nam và thiết lập tổ chức định mức tín nhiệm của Việt Nam.

Thứ sáu, giao Bộ Tài chính tăng cường hợp tác quốc tế, đào tạo phát triển nguồn nhân lực, nhằm nâng cao hiệu quả giám sát xuyên biên giới…

Thứ bảy, Bộ Tài chính và UBCK xây dựng kế hoạch ứng dụng các thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 trong lĩnh vực tài chính… Coi đây là giải pháp đột phá cùng với phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của toàn ngành.

Thứ tám, tăng cường công tác thanh tra, giám sát, xử lý vi phạm, đảm bảo kỷ cương, kỷ luật thị trường, tạo dựng lòng tin cho công chúng đầu tư, giúp thị trường phát triển một cách ổn định và bền vững.

Tăng cường chế tài xử phạt nghiêm minh giao dịch nội gián, tháo túng giá để giữ và phát triển niềm tin thị trường. Niềm tin được gìn giữ và mở rộng sẽ giúp TTCK đến với nhiều tầng lớp nhân dân hơn, huy động những nguồn tiền nhàn rỗi cho đầu tư, phát triển DN, phát triển đất nước trong dài hạn.