Chuẩn bị áp dụng IFRS tại doanh nghiệp

Khi chuyển đổi từ Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) sang Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS), các bước cần thực hiện trong kỳ báo cáo đầu tiên là gì?

Trước khi thực hiện chuyển đổi báo cáo tài chính, các doanh nghiệp cần xác định được tầm nhìn, chiến lược về IFRS và đánh giá ảnh hưởng tổng thể của IFRS lên báo cáo tài chính. Từ đó, xây dựng đội ngũ cho dự án chuyển đổi IFRS, xác định phương pháp và lộ trình chuyển đổi, đơn vị tư vấn, ngân sách thực hiện... Doanh nghiệp nên tham khảo chuẩn mực “IFRS 1 - Áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế lần đầu tiên” do Ủy ban Chuẩn mực kế toán quốc tế (“IASB”) ban hành.

Quá trình chuyển đổi cụ thể từ VAS sang IFRS, trong khuôn khổ bài viết, chúng tôi xin đề cập tới 4 bước cơ bản như sau:

Xác định những khoản mục có khả năng có khác biệt giữa VAS và IFRS: Bước đầu tiên này được xem là việc khó khăn nhất, đòi hỏi lượng kiến thức nhất định cả về VAS và IFRS. Việc xem xét khác biệt giữa hai hệ thống chuẩn mực kế toán nên được thực hiện chi tiết ở cấp độ từng tài khoản hoặc nhóm tài khoản trên hệ thống kế toán.

Thu thập các thông tin số liệu cần thiết để điều chỉnh các khác biệt giữa VAS và IFRS: Sau khi xác định được những khoản mục có khả năng khác biệt giữa VAS và IFRS, doanh nghiệp cần tổng hợp giá trị đã ghi nhận liên quan đến tài khoản hoặc nhóm tài khoản đó từ ngày bắt đầu đến ngày kết thúc niên độ kế toán. Doanh nghiệp cần áp dụng hướng dẫn hạch toán trong các IFRS tương ứng và các quy định về hồi tố cần thiết liên quan đến các giao dịch, nhằm tính toán sự khác biệt và đưa ra các điều chỉnh phù hợp cho kỳ báo cáo đầu tiên theo IFRS.

Ðiều chỉnh các khác biệt và lập báo cáo tài chính theo IFRS: Từ danh sách các bút toán điều chỉnh, doanh nghiệp cần lựa chọn phương pháp ghi nhận các điều chỉnh vào hệ thống kế toán và số liệu trên báo cáo tài chính. Kế toán viên nên chuẩn bị một bảng tính tổng hợp để theo dõi số liệu trước điều chỉnh và sau điều chỉnh nhằm tạo thuận lợi cho quá trình ghi nhận, cũng như quá trình xem xét kiểm tra.

Kiểm tra số liệu báo cáo tài chính: Báo cáo tài chính cần được kiểm tra và phê duyệt bởi các cấp quản lý thích hợp với đầy đủ trình độ chuyên môn, đảm bảo tính chính xác và đầy đủ của thông tin tài chính được công bố.

Theo quy định, các đối tượng áp dụng IFRS có cần lập hai bộ báo cáo song song theo IFRS và VAS?

Khi áp dụng chính thức, nếu cơ quan quản lý đã chấp nhận báo cáo tài chính theo IFRS thì doanh nghiệp không cần lập báo cáo tài chính tương đương theo VAS nữa. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn cần lưu ý đưa ra các điều chỉnh cần thiết cho mục đích tính toán chi phí thuế và lập báo cáo thuế. Chúng tôi lưu ý là, ở hầu hết các quốc gia (kể cả các quốc gia phát triển) đều có sự khác nhau giữa chuẩn mực kế toán và chính sách thuế do mục tiêu của từng nhóm chính sách là khác nhau và không nhất thiết phải thống nhất giữa các chính sách này.

Ðội ngũ chuyên gia IFRS của PwC Việt Nam đã hỗ trợ tích cực cho Bộ Tài chính trong việc soạn thảo đề án áp dụng IFRS và đang trong quá trình hỗ trợ nhiều doanh nghiệp chuẩn bị cho sự chuyển đổi sang IFRS. Ðộc giả có thể tham khảo thêm thông tin tại: https://www.pwc.com/vn/vn/services/assurance/ifrs.html