Do tăng trưởng toàn cầu có thể đã đạt đến đỉnh điểm, các nhà kinh tế đã đứng về quan điểm của nhiều ngân hàng trung ương hàng đầu và cho rằng, sự gia tăng lạm phát gần đây sẽ chỉ là tạm thời, mặc dù dự báo lạm phát có thể đang cao hơn.
Nhưng, dù những nút thắt trong chuỗi cung ứng là mối đe dọa nghiêm trọng đối với sự phục hồi kinh tế toàn cầu và có rất ít dấu hiệu cho thấy tình trạng tắc nghẽn chuỗi cung ứng có thể cải thiện, một số thị trường chứng khoán vẫn đang giao dịch gần với mức cao kỷ lục ngay cả khi lãi suất hiện đang có xu hướng tăng.
Sau một thời gian dài lãi suất thấp kỷ lục và chính sách khẩn cấp mà các ngân hàng trung ương đưa ra để hỗ trợ thị trường, các nhà kinh tế cho rằng, ngân hàng trung ương có thể cảm thấy buộc phải phản ứng với tình trạng lạm phát tăng vọt hiện tại.
Các cuộc thăm dò của Reuters với hơn 500 nhà kinh tế từ khắp nơi trên thế giới kết luận rằng, 13 trong số 25 ngân hàng trung ương sẽ tăng lãi suất ít nhất một lần trước cuối năm 2022. Hiện tại, các ngân hàng trung ương của New Zealand, Nga và Brazil đã thực hiện tăng lãi suất.
Tuy nhiên, khoảng 1/4 trong số 171 nhà kinh tế cho biết, việc các ngân hàng trung ương cắt giảm kích thích quá nhanh là một trong những rủi ro lớn nhất đối với nền kinh tế toàn cầu.
Bên cạnh đó, một số nhà kinh tế cho rằng, sẽ có nhiều sự gián đoạn hoặc tắc nghẽn chuỗi cung ứng trong đại dịch Covid-19 dự kiến bước sang năm thứ ba - vào năm 2022, vẫn là mối đe dọa dù mức độ đã giảm đi nhiều, và đó là những rủi ro hàng đầu.
Jan Lambregts, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu thị trường và kinh tế toàn cầu tại Rabobank cho biết: "Nhiều ngân hàng trung ương lớn hiện đang thận trọng tìm kiếm lối thoát sau khi thực hiện chính sách tiền tệ cực kỳ lỏng lẻo”.
"Lạm phát do chi phí dường như đã tác động đến quyết định của các ngân hàng trung ương, những người cho rằng họ hiện có tầm nhìn chính trị xã hội rộng hơn. Do đó, sai lầm có thể chứng tỏ là rất tốn kém về mặt duy trì sự độc lập trong chính sách của họ”, ông cho biết.
Theo cuộc khảo sát, các nhà kinh tế dự báo, tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ đạt 4,5% trong năm 2022 từ mức tăng trưởng 5,9% trong năm nay và tăng trưởng được dự báo sẽ chậm lại khoảng tốc độ đó vào năm 2023, ở mức 3,5%.
Janet Henry, nhà kinh tế trưởng của HSBC cho biết: "Đợt bùng nổ hoạt động ban đầu liên quan đến việc mở cửa trở lại đã kết thúc và động lực tăng trưởng đang nhanh chóng mất đi. Bất chấp những bất ổn, nhiều ngân hàng trung ương muốn đưa kỷ nguyên của chính sách tiền tệ siêu lỏng lẻo kết thúc”.
Hầu hết các ngân hàng trung ương đang để mắt đến việc tìm lối thoát sau chính sách tiền tệ nới lỏng, nhưng vẫn có một số ngoại lệ lớn đáng chú ý.
Ngân hàng trung ương Anh, Ngân hàng trung ương Canada dự kiến sẽ tăng lãi suất trong năm tới và Ngân hàng Trung ương Châu Âu được dự đoán sẽ tăng lãi suất vào năm 2024, nhưng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản hiện chưa có quyết định gì liên quan đến lãi suất.
Dự báo lạm phát tiếp tục tăng mạnh
Các nhà kinh tế đã nâng dự báo triển vọng lạm phát trong năm 2021 của 18 trong số 21 nền kinh tế phát triển từ 0,1% đến 0,7% và của 15 trong số 27 nền kinh tế mới nổi lên từ 0,1% đến 1,8%.
Bên cạnh đó, khoảng 2/3 số nhà kinh tế cho biết, sự gia tăng lạm phát toàn cầu gần đây khó có thể kéo dài trong 2 - 3 năm tới.
Các nhà kinh tế khác cho biết, khả năng lạm phát sẽ tiếp tục tăng cao và trong số đó có hơn 60% cho rằng, có nguy cơ cao lạm phát tăng sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng của thế giới.
Neil Shearing, nhà kinh tế trưởng tại Capital Economics cho biết: "Có khả năng lạm phát sẽ giảm trở lại ở mọi nền kinh tế lớn trong năm tới. Nhưng có bằng chứng cho thấy, áp lực lạm phát tiềm ẩn đang hình thành".
"Tôi không cho rằng đây là giai đoạn lạm phát kiểu những năm 1970, nhưng khi xem xét tất cả các chỉ số trên thị trường lao động và thị trường sản phẩm, chúng đều chỉ ra sự tăng giá và tỷ lệ lạm phát cơ bản cao hơn”, ông cho biết.
"Trong khi các nền kinh tế châu Á đang phát triển (ngoại trừ Trung Quốc) bị ảnh hưởng một cách không cân xứng bởi biến thể delta, họ đã cho thấy một số dấu hiệu tích cực trong quá trình kinh tế hồi phục khi các trường hợp Covid-19 giảm xuống. Tuy nhiên, các nền kinh tế có mức độ tiêm chủng thấp vẫn dễ bị tổn thương", Lloyd Chan, nhà kinh tế cấp cao tại Oxford Economics cho biết.
