Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, có 18 bị can, trong đó 13 bị can nguyên là cán bộ của Agribank, bị truy tố về các tội danh vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động các tổ chức tín dụng; lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Khoản thiệt hại nghìn tỷ nói trên có liên quan đến một nhóm các pháp nhân, trong đó hạt nhân là Công ty Liên doanh Lifepro Việt Nam. Tiền thân của Lifepro Việt Nam là CTCP Enzo Việt (thành lập năm 2007), do một nhóm cổ đông người nước ngoài sáng lập, gồm Yang Hong (quốc tịch Trung Quốc) là Chủ tịch HĐQT, đại diện pháp luật; Ahmed El Fehdi (quốc tịch Canada), cổ đông; Boubker El Fehdi (quốc tịch Canada) Tổng giám đốc; Driss Bou Chama (quốc tịch Canada), Giám đốc Công nghiệp và Manuela Polga (quốc tịch Italia). Công ty Enzo Việt có dự án xây dựng Nhà máy Dệt nhuộm may công nghiệp tại Gia Viễn (tỉnh Ninh Bình) với tổng vốn đầu tư hơn 32 triệu USD, sản xuất vải dệt và quần áo.
Quá trình thực hiện dự án, Enzo Việt đã nhiều lần vay vốn tại Agribank và đã trả nợ gốc và lãi. Năm 2011, Công ty Enzo Việt được chuyển đổi thành Công ty Liên doanh Lifepro và dự án Nhà máy Dệt nhuộm may được đổi tên thành Dự án Luxfashion, Yang Hong là Chủ tịch HĐQT và người đại diện theo pháp luật Công ty. Liên doanh Lifepro tiếp tục đề nghị vay vốn tại Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội và thực tế đã được giải ngân nhiều lần với tổng số tiền quy đổi lên tới hơn 2.177 tỷ đồng.
Khi vay vốn, các đối tượng đã có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội thông qua việc tạo lập hồ sơ giả vay vốn để mua máy móc, thiết bị, nguyên liệu và chuyển nhượng 6 thương hiệu thời trang. Các đối tượng còn thực hiện hành vi lừa đảo chiếm tiền vay của một số đối tác Việt Nam. Riêng đối với việc chuyển nhượng thương hiệu, Agribank đã giải ngân 50 triệu USD cho Lifepro nhưng kết quả điều tra xác định, những thương hiệu này không có thật hoặc không thuộc sở hữu của bên chuyển nhượng, số tiền bị chủ đầu tư chuyển ra nước ngoài để chiếm đoạt.
Cơ quan điều tra xác định, tổng cộng thiệt hại của Agribank thông qua việc cho vay đối với nhóm các công ty liên quan đến Lifepro là 2.755 tỷ đồng. Đáng chú ý, sau khi gây án, các đối tượng đã bỏ trốn ra nước ngoài trước khi vụ án bị phát hiện. Cơ quan cảnh sát điều tra - Bộ Công an đang thực hiện lệnh truy nã quốc tế đối với các đối tượng trên.
Để xảy ra vụ án gây hậu quả nghiêm trọng này, cơ quan tố tụng xác định một số cá nhân nguyên là cán bộ ngân hàng, doanh nghiệp và hải quan đã có các hành vi phạm tội. Cụ thể, từ tháng 8/2008 đến tháng 8/2012, Phạm Thị Bích Lương, cựu Giám đốc Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội, đã ký các đề nghị HĐQT Agribank nâng quyền phán quyết cho vay, ký hợp đồng thế chấp, phê duyệt cho vay các khoản mà Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội cho vay đối với các đơn vị: Công ty Liên doanh Lifepro Việt Nam, CTCP Vietmade, CTCP Lifepro Việt Nam.
Tuy nhiên, trong việc nâng quyền phán quyết, Lương lập hồ sơ cho vay hoàn toàn không có căn cứ, không thẩm định thực tế, mà chỉ dựa vào thông tin do doanh nghiệp cung cấp, cố tình bỏ qua các điều kiện về giải ngân của Agribank như tài sản đảm bảo, giá trị tiền cho vay…, từ đó dẫn đến việc Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội bị thiệt hại hơn 2.755 tỷ đồng.
Theo các nghị quyết HĐQT Agribank, nguồn vốn cho vay đối với dự án của Công ty Liên doanh Lifepro là do Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội thu xếp từ nguồn vốn vay tài trợ thương mại hoặc từ nguồn vốn huy động. Tuy nhiên, trong quá trình điều hành, bị can Phạm Thanh Tân, cựu Tổng giám đốc Agribank, đã ký cho Agribank chi nhánh Nam Hà Nội vay ngoài kế hoạch 75 triệu USD từ Hội sở, trái với Nghị quyết của HĐQT Agribank. Trong quá trình giải quyết cho vay này, Phạm Thị Bích Lương và Chử Thị Kim Hiền (cựu Phó giám đốc Agribank chi nhánh Nam Hà Nội) khai đã nhận từ đối tác nước ngoài số tiền 898.000 USD để chi phí, trong đó, bị can Phạm Thanh Tân nhận 310.000 USD (bị can Tân thừa nhận khoản tiền này).
Các bị can từng là lãnh đạo Agribank như: Phạm Thanh Tân, Hoàng Tuấn Anh, cựu Ủy viên HĐQT; Đỗ Quang Vinh, cựu Trưởng ban tín dụng doanh nghiệp; Kiều Trọng Tuyển, cựu Phó tổng giám đốc… còn bị cáo buộc đã thiếu trách nhiệm, gây hậu quả nghiêm trọng khi đã ký duyệt nâng quyền phán quyết cho vay tại Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội thiếu căn cứ, không kiểm tra kỹ các hồ sơ thẩm định do cấp dưới trình, không chỉ đạo kiểm tra giám sát trong quá trình vay vốn…
Được biết, cơ quan điều tra xác định, tổng cộng tài sản đảm bảo, thu hồi và có cơ sở xác định được giá trị là 621 tỷ đồng. Các bị can và người liên quan trong vụ án đã nộp lại số tiền được hưởng lợi là hơn 7,8 tỷ đồng.
