Tháng 12 hàng năm vẫn luôn là tháng phản ánh hai bộ mặt trái ngược thể hiện diễn biến giao dịch trái chiều. Nửa đầu tháng điều chỉnh tạo đáy trước khi quay lên để bước vào một pha tăng điểm mới. Năm nay có lẽ sẽ khó có thể giống như mọi năm khi nào khả năng điều chỉnh của TTCK có thể diễn ra dài hơn.
Việc chuỗi phiên giảm điểm liên tiếp giảm điểm dưới khu vực hỗ trợ 1.680 - 1.700 điểm đã khiến nhiều nhà đầu tư đã nghĩ đến tín hiệu xấu hơn về khả năng VN-Index có thể giảm về các vùng hỗ trợ sâu hơn cụ thể là khu vực 1.580 - 1.620 điểm. Đây có lẽ là điều mà các nhà đầu tư khó có thể hình dung được bởi vì chỉ cách đây vài tháng, kịch bản TTCK vượt đỉnh 1.790 - 1.800 điểm để hướng lên các mốc điểm cao hơn là điều mà nhiều nhận định lạc quan đều nhắc tới.
Kịch bản kinh tế vĩ mô đã xoay chiều khi những tín hiệu đáng lo ngại đã xuất hiện. Lãi suất OMO tăng, nhu cầu tín dụng trên thị trường 2 nóng lên. Lãi suất liên ngân hàng có những lúc vượt lên mốc 7% …, một số tin tức dự đoán về khả năng Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất điều hành ngay trong tháng 12 có thể khiến giới đầu tư e ngại về diễn biến thuận lợi của thị trường trong năm 2026 tới.
Nếu điều này diễn ra, tâm lý nhà đầu tư sẽ trở thành trở ngại - dòng tiền tham gia vào thị trường, triển vọng kinh tế vĩ mô giai đoạn sắp tới, nhu cầu tín dụng, triển vọng thu nhập các doanh nghiệp niêm yết sẽ có những thách thức mới, biến động thị trường chứng khoán sẽ khó lường hơn. Giấc mơ VN-Index vượt đỉnh 1.800 điểm có thể xa vời hơn, thị trường cũng cần thêm thời gian để thanh khoản lớn quay lại.
Tuần qua, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng đã tuyên bố cắt giảm lãi suất 0,25% phù hợp với nhiều dự đoán của giới chuyên gia. TTCK Mỹ cũng đã quay trở lại khu vực đỉnh cũ, đánh dấu 1 năm thành công của cả 3 chỉ số: DJ, Nasdaq, S&P 500. Nhiều chỉ số chứng khoán thế giới như Trung Quốc, Nhật Bản, Kospi200 tăng vượt đỉnh lịch sử trong năm mà đa số các ngân hàng trung ương thực hiện chính sách nới lỏng. Tuy nhiên, giai đoạn “tươi đẹp” đang chuẩn bị sang trang mới với những dự báo triển vọng thách thức hơn trong năm 2026.
Fed sau đợt điều chỉnh lãi suất lần thứ 3 cũng như cuối cùng trong năm đã thận trọng tuyên bố về khả năng chỉ còn 1 đợt điều chỉnh lãi suất khi nhận định lạm phát cao vẫn còn “đáng lo ngại”. Đây cũng có thể là tín hiệu của đảo chiều chính sách không chỉ là của Fed, mà của nhiều ngân hàng trung ương sau giai đoạn nới lỏng để kích thích tăng trưởng. Điều chắc chắn là không phải lộ trình thay đổi chính sách nào cũng dễ đoán và các quan chức chính sách vẫn cần theo dõi sát các dữ liệu, trạng thái nền kinh tế, thị trường việc làm, tỷ lệ thất nghiệp, chỉ số tiêu dùng trước khi đi đến những quyết định mang tính then chốt - những tác động của nó lên bức tranh kinh tế vĩ mô, thị trường chứng khoán.
Cho dù bối cảnh kinh tế toàn cầu 2026 có thể ít có những biến động quá lớn, ngoại trừ một vài sự kiện “thiên nga đen” có thể tiềm ẩn đến từ các xung đột khu vực, rủi ro địa chính trị hoặc vẫn là chính sách “khó đoán” từ chính quyền Donald Trump 2.0, nhà đầu tư toàn cầu vẫn có lý do về sự thận trọng, bất kể dù đó là kênh đầu tư nào từ cổ phiếu, trái phiếu, phái sinh, ngoại tệ, tiền số. TTCK Việt Nam cũng có những lý do mà các nhà đầu tư cũng cần thận trọng hơn khi mà sau 1 năm TTCK có những pha “tăng tốc” vượt đỉnh lịch sử nhiều năm vượt qua mốc 1.500 điểm để tiến sát mốc 1.800 điểm thì cũng sẽ giai đoạn điều chỉnh tích lũy biên độ lớn quanh mốc 1.600 +/- 20 điểm cũng có thể tính đến ở 2 tuần cuối cùng tháng 12 nếu nhìn ở góc độ ngắn hạn.
Áp lực từ nỗi lo tăng lãi suất điều hành, dòng tiền giải ngân giai đoạn cuối năm, hoạt động chốt NAV và đặc biệt kỳ review các quỹ ETFs trong các tuần tới cũng sẽ khiến thị trường có những biến động mạnh bất ngờ. Sự thận trọng sẽ không bao giờ thừa từ việc quản lý danh mục, tỷ trọng các cổ phiếu nắm giữ cũng như việc sử dụng đòn bẩy. Tất nhiên, vẫn sẽ có những cơ hội đầu tư với số lượng ít hơn cho những nhà đầu tư có tầm nhìn dài. Những nhà đầu tư có kinh nghiệm sẽ luôn tìm ra các cơ hội và chắc chắn là giai đoạn này sẽ thích hợp cho việc nắm giữ hơn là việc giao dịch ngắn hạn - đang trở nên thách thức cho chính các nhà đầu tư ưa thích lướt sóng.
