Hợp đồng điện tử: Cuộc cách mạng trong giao dịch địa ốc

Những ưu điểm của Smart Contract

Nghe có vẻ xa lạ, nhưng trên thực tế, hợp đồng điện tử là một ứng dụng được coi là tương lai cho ngành bất động sản. Smart Contract là một thuật ngữ mô tả một bộ giao thức đặc biệt có khả năng tự động thực hiện các điều khoản, các thoả thuận giữa các bên trong hợp đồng (ở trường hợp này là các hệ thống máy tính) nhờ sự hỗ trợ của công nghệ Blockchain.

Công nghệ Blockchain được chú ý tới nhờ sự ra đời của Bitcoin - loại tiền điện tử (crypto currency) đầu tiên và sau đó tạo ra cơn sốt trên toàn thế giới. Tuy nhiên, trên thực tế, Blockchain không phải Bitcoin, mà là công nghệ đứng đằng sau nó để xây dựng lên Bitcoin. Bên cạnh tiền điện tử, Blockchain đã và đang được ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, đặc biệt là tài chính.

Trong số các ứng dụng, hợp đồng điện tử có thể được coi là ứng dụng được sử dụng nhiều nhất của công nghệ Blockchain. Nói đến hợp đồng, có lẽ bạn sẽ hình dung ra quá trình thương lượng, đàm phán. Ngoài hai bên tham gia, còn cần các bên thứ ba như công chứng, tư pháp, ngân hàng để đảm bảo quá trình thực hiện, hay những rủi ro xảy ra khi một bên đổi ý không thực hiện hoặc thực hiện hợp đồng không đầy đủ và đặc biệt khi tranh chấp xảy ra sẽ kéo theo vô số các vấn đề phát sinh khác.

Nhưng sự ra đời của Blockchain và cụ thể hóa với hợp đồng thông minh đã đánh bay những rắc rối phức tạp ấy. Là sản phẩm của công nghệ Blockchain, hợp đồng thông minh cũng áp dụng những nguyên lý cơ bản trong Blockchain: một số thành phần trong chuỗi giá trị của hợp đồng (đối tượng giao dịch, tài sản và các điều khoản) sẽ được mã hóa, sau đó chuyển vào một block trong chuỗi, gửi đến tất cả các máy tính trong hệ thống mà không cần một bên thứ ba nào làm trung gian, và các thông tin hệ thống đã nhận sẽ không thể bị thay đổi.

Cách dễ hiểu nhất để mô tả Smart Contract là hình dung công nghệ này như một máy bán nước tự động. Thường thì người làm hợp đồng phải tìm đến luật sư hay công chứng, trả tiền cho họ và chờ đợi để lấy giấy tờ tài liệu. Với hợp đồng thông minh, bạn chỉ cần thả một bitcoin vào máy bán hàng tự động (nền tảng Blockchain) và bất cứ thứ gì bạn yêu cầu sẽ được thả trực tiếp vào tài khoản của bạn. Hơn nữa, hợp đồng thông minh không chỉ xác minh những quy định và nghĩa vụ giống như hợp đồng truyền thống mà nó còn tự động thực thi những điều trên.

Đóng vai trò như một cuốn sổ cái lưu trữ toàn bộ thông tin giao dịch và lưu lại trên tất cả thiết bị tham gia vào hệ thống, blockchain tạo ra cơ chế bảo mật tuyệt đối. Không ai có thể thay đổi, chỉnh sửa hay xóa bỏ dữ liệu đã nhập vào hệ thống.

Điều này mở ra cơ hội cho những giao dịch ngang hàng và xuyên biên giới giữa bên mua và bên bán mà không cần sự hiện diện của tổ chức trung gian như các hãng phát hành thẻ tín dụng, công ty chứng khoán, ngân hàng... Giao dịch có thể được thực hiện tức thời, chính xác, bảo mật và không thể chỉnh sửa thông tin, từ đó hạn chế rủi ro gian lận, thao túng giao dịch.

Chính vì thế, theo các chuyên gia, một trong những lĩnh vực hưởng lợi nhiều nhất từ Blockchain là bất động sản. Trước hết, Blockchain ghi nhận thông tin liên quan đến một chuỗi giao dịch và phân bổ trên một mạng lưới các thiết bị. Đồng thời, Blockchain tạo ra các bản sao lưu sổ cái lưu trữ và chia sẻ trong mạng lưới. Do đó, các thông tin giao dịch bất động sản đều sẽ được ghi nhận lại đầy đủ và an toàn, cập nhật nhanh chóng và khó thay đổi.

Thứ hai, yếu tố then chốt của Blockchain là cập nhật thông tin chuẩn xác về người tham gia, thời gian, địa điểm, giá trị... trên các thiết bị tham gia hệ thống giao dịch, từ đó việc triển khai thanh toán, mua bán sẽ không cần tới tổ chức trung gian để xác nhận danh tính và các thông tin liên quan. Điều này góp phần giảm rủi ro giá cả bất động sản không minh bạch, điển hình như bị "thổi giá".

Kế đến, trong trường hợp cần xác minh quyền sở hữu và xác nhận giao dịch bất động sản, công tác kiểm tra cũng sẽ được thực hiện nhanh chóng bởi toàn bộ thông tin đều được công khai trên chuỗi khối.

Blockchain còn mở ra một thị trường giao dịch khác dựa trên token - một dạng đơn vị tính toán tương tự như tiền mã hóa. Thay vì trước đây, nhà đầu tư tham gia dự án thông qua việc mua một hoặc nhiều sản phẩm như căn hộ, nhà phố, biệt thự, thì nay sản phẩm còn có thể chia nhỏ thành số lượng token nhất định. Từ đó sản phẩm sẽ trở thành một "dự án con" với tính thanh khoản cao hơn, khả năng xoay dòng vốn nhanh hơn và giao dịch dễ dàng, nhanh chóng hơn.

Sau khi được "token hóa", các nhà phát triển bất động sản còn hưởng một quyền lợi khác từ blockchain, đó là huy động vốn nhanh chóng thông qua ICO (phát hành token). Hình thức gọi vốn này còn khá mới mẻ với đa số các quốc gia bởi thiếu hành lang pháp lý.

Cần thời gian để hoàn chỉnh thêm

Trên thực tế, hợp đồng thông minh đã được ứng dụng khá sôi nổi trên cả thị trường tài chính nói chung hay trong nội bộ ngân hàng và giữa các ngân hàng, các định chế tài chính nói riêng, nhưng thường được sử dụng tích hợp cùng các ứng dụng khác. Rất nhiều giao dịch trái phiếu, cổ phiếu, tài sản thông minh, gọi vốn… hiện cũng đã đang áp dụng một phần hợp đồng thông minh.

Với lĩnh vực bất động sản cũng vậy, nhưng sẽ còn cần nhiều thời gian để hợp đồng thông minh được phát triển hoàn thiện, giải quyết những hạn chế, hay đơn giản là để kết hợp với các ứng dụng và các loại hình công nghệ khác một cách ưu việt nhất.

Nếu chỉ xét một tính năng hợp đồng thông minh đơn thuần, người ta vẫn còn e dè về một số hạn chế của nó, như hạn chế trong chi phí thực hiện, vì mỗi hợp đồng sẽ cần một lập trình riêng và phải cực kỳ hoàn chỉnh. Bởi khi đã vào hệ thống sẽ không thể thay đổi được nữa, hay khung pháp lý hiện vẫn chưa rõ ràng thậm chí hợp đồng thông minh còn có phần mâu thuẫn với cơ chế và cách thức quản lý hợp đồng ở nhiều quốc gia hiện nay…

Tuy nhiên, với những tính năng ưu việt của mình, tương lai đối với việc áp dụng hợp đồng thông minh vào bất động sản là hoàn toàn khả thi.