Thị trường bảo hiểm chung nhịp đập với nền kinh tế
Hội nghị Tổng giám đốc (CEO) các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ lần thứ 22 tổ chức mới đây đã ghi nhận nhiều định hướng và giải pháp từ cơ quan quản lý cũng như doanh nghiệp, mở ra cơ hội cạnh tranh và mở rộng thị phần trong bối cảnh thị trường bảo hiểm diễn biến tích cực hơn.
Chia sẻ tại hội nghị, ông Lê Tấn Cận - Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2025, tăng trưởng GDP đạt 7,52% so với cùng kỳ năm trước, cũng là mức tăng cao nhất của 6 tháng đầu năm từ năm 2021 đến năm 2025. Thu ngân sách đã vượt qua 1,3 triệu tỷ đồng. Thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đạt 21,5 tỷ USD, trong đó vốn đã thực hiện đạt gần 12 tỷ USD, tăng 8,1% so với cùng kỳ giai đoạn 2021-2025.
Cùng với những tín hiệu tích cực của nền kinh tế, thị trường bảo hiểm cũng đạt được những kết quả đáng ghi nhận trong 6 tháng đầu năm 2025, khi các chỉ tiêu về tổng tài sản, doanh thu phí bảo hiểm, chi phí chi trả bảo hiểm và đầu tư trở lại nền kinh tế… đều tăng trưởng. Đây là những chỉ tiêu rất quan trọng, chứng minh thị trường bảo hiểm có sự phát triển bền vững, ổn định.
Cụ thể, số liệu tổng hợp của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV) cho thấy, kết thúc nửa đầu năm 2025, doanh thu toàn thị trường bảo hiểm phi nhân thọ ước đạt hơn 42.600 tỷ đồng, tăng 9,1% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ bồi thường bảo hiểm gốc giữ ở mức 30,9% cho thấy thị trường đang phát triển ổn định, bất chấp một số biến động ở từng nghiệp vụ. Tổng số tiền bồi thường bảo hiểm gốc 6 tháng đạt khoảng 13.190 tỷ đồng, chưa bao gồm dự phòng bồi thường…
Trong cơ cấu doanh thu, các nghiệp vụ bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm xe cơ giới và bảo hiểm tài sản - kỹ thuật tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn. Cụ thể, bảo hiểm sức khỏe (gồm bảo hiểm tai nạn con người và chăm sóc sức khỏe) đạt doanh thu 15.229 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 34,9% trong tổng doanh thu toàn thị trường và tăng 11,8% so với cùng kỳ năm trước; bảo hiểm xe cơ giới doanh thu đạt 10.107 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 22,9% và tăng 13,2%; bảo hiểm tài sản - kỹ thuật doanh thu đạt 11.606 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 28,7% và tăng 3,5%; bảo hiểm tàu (bao gồm bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu và bảo hiểm P&I) doanh thu đạt 1.927 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 4,5% và tăng 8,7%; bảo hiểm hàng hóa vận chuyển doanh thu đạt 1.652 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 4,1% và tăng 4,3%…
Liên quan đến bảo hiểm xe cơ giới, theo IAV, các doanh nghiệp bảo hiểm đã khai thác bảo hiểm xe điện nhiều năm, nhưng hiện nay, phí và điều khoản bảo hiểm dòng xe này vẫn tương tự như xe truyền thống, trong khi tổn thất của xe điện tăng lên từng năm. Vì vậy, các doanh nghiệp bảo hiểm cần tăng cường chia sẻ dữ liệu kinh doanh (số liệu về doanh thu và bồi thường) đối với ô tô điện để có thể tham chiếu làm cơ sở điều chỉnh phí bảo hiểm đối với xe điện cho phù hợp nhằm đảm bảo công bằng với khách hàng và đảm bảo hiệu quả kinh doanh. Được biết, hiện tại, thị trường bảo hiểm Việt Nam đang áp dụng phí với xe ô tô điện tương đương như xe truyền thống, trong khi đã phát sinh những tổn thất nhẹ nhưng chi phí sửa chữa rất lớn (chỉ móp nhẹ vỏ pin, chi phí thay thế đã gần 100 triệu đồng).
Đáng chú ý, các doanh nghiệp bảo hiểm đề xuất cơ quan chức năng xem xét tăng hoa hồng cho đại lý bảo hiểm vì hiện tại, giá tiêu dùng hầu hết mặt hàng đều tăng, trong khi đại lý bảo hiểm gặp nhiều khó khăn trong quá trình tiếp cận khách hàng, đặc biệt là những đại lý phải đi vào vùng sâu, vùng xa. Theo các doanh nghiệp bảo hiểm, cần điều chỉnh tăng tỷ lệ hoa hồng để hỗ trợ các đại lý bảo hiểm, riêng với bảo hiểm xe máy nên xem xét nâng tỷ lệ hoa hồng tối thiểu lên 50%.
Đối với các vấn đề về thuế, được biết, IAV cũng thay mặt các doanh nghiệp bảo hiểm có công văn gửi cơ quan thuế, nhưng đây là vấn đề liên quan đến chuyên ngành cần báo cáo cơ quan thuế hiểu hết được những vấn đề liên quan đến bảo hiểm để có thể giải đáp vướng mắc của các doanh nghiệp bảo hiểm…
Tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý bảo hiểm
Cùng với những tín hiệu tích cực của nền kinh tế, thị trường bảo hiểm cũng đạt được những kết quả đáng ghi nhận trong 6 tháng đầu năm 2025, khi các chỉ tiêu về tổng tài sản, doanh thu phí bảo hiểm, chi phí chi trả bảo hiểm và đầu tư trở lại nền kinh tế… đều tăng trưởng.
Cũng tại hội nghị, ông Phạm Văn Đức - Phó cục trưởng Cục Quản lý - Giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) đã thông tin về việc xây dựng các văn bản pháp luật, việc sửa đổi, bổ sung cũng như ban hành mới các nghị định, thông tư liên quan đến hoạt động kinh doanh bảo hiểm.
Ông Đức nhấn mạnh, các doanh nghiệp bảo hiểm cần tuân thủ việc tổng hợp báo cáo nghiệp vụ gửi Cục Quản lý - Giám sát bảo hiểm và IAV, thực hiện tốt các biện pháp quản trị rủi ro, kiểm soát nội bộ, hoạt động đầu tư…, đồng thời cho biết, từ nay đến cuối năm, Cục Quản lý - Giám sát bảo hiểm sẽ tiếp tục nghiên cứu, phát triển bảo hiểm nông nghiệp theo Nghị định 58/2018/NĐ-CP. Bộ Tài chính cũng đã thành lập ban soạn thảo, tổ biên tập (trong đó có đại diện nhiều doanh nghiệp như Bảo Minh, Bảo Việt, ABIC…) để xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 58/2018/NĐ-CP, thời hạn trình dự thảo lên Chính phủ dự kiến trong năm 2026.
Đối với vấn đề này, IAV đề nghị các doanh nghiệp bảo hiểm tiếp tục nghiên cứu, đóng góp ý kiến cho dự thảo, đồng thời đề xuất giải pháp phát triển bảo hiểm nông nghiệp, tăng cường nghiên cứu các sản phẩm bảo hiểm nông nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu của các tổ chức/cá nhân sản xuất nông nghiệp để phát huy vai trò của bảo hiểm thương mại đối với sự phát triển nền nông nghiệp nước nhà.
Liên quan tới việc sửa Luật Kinh doanh bảo hiểm, Cục Quản lý - Giám sát bảo hiểm đã tổng hợp các ý kiến gửi Bộ Tư pháp, nếu được chấp thuận sẽ đưa vào chương trình tháng 10/2025; đề nghị các doanh nghiệp bảo hiểm tiếp tục tham gia đóng góp ý kiến, đặc biệt chú ý việc đơn giản hóa các thủ tục hành chính, quy định về phân cấp, phân quyền…
Về kiến nghị tăng hoa hồng đại lý, theo Cục Quản lý - Giám sát bảo hiểm, việc này sẽ làm tăng chi phí của doanh nghiệp, dẫn đến giảm lợi nhuận… nên cần có đánh giá tổng thể để báo cáo với cơ quan cấp trên.
Về dữ liệu bảo hiểm xe cơ giới, IAV hiện đã có cơ sở dữ liệu về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Năm 2024, khoảng 75% thông tin đã được đưa lên hệ thống này, nên Cục Quản lý - Giám sát bảo hiểm đề nghị các doanh nghiệp cần công khai rộng rãi để có cơ sở dữ liệu dùng chung…
Thứ trưởng Lê Tấn Cận cũng cho biết, theo báo cáo của các doanh nghiệp bảo hiểm cũng như qua theo dõi tình hình thị trường, Bộ Tài chính đã yêu cầu Cục Quản lý - Giám sát bảo hiểm tiếp tục lắng nghe các kiến nghị của người dân, doanh nghiệp để từ đó tham mưu và có những định hướng mới trong việc xử lý dứt điểm các “điểm nghẽn” về thể chế, quy định pháp luật. Đặc biệt là giai đoạn tới sẽ sửa đổi Luật Kinh doanh bảo hiểm và các văn bản hướng dẫn… để khơi thông được nguồn lực, giúp cho thị trường bảo hiểm phát triển bền vững, an toàn.
