“Metaverse” mô tả phần mềm và phần cứng cho phép người dùng chơi hoặc làm việc trong không gian 3D ảo hoặc lấy thông tin từ internet và tích hợp nó với thế giới thực trong thời gian thực. Hiện tại, metaverse có thể được truy cập thông qua điện thoại thông minh, nhưng cuối cùng metaverse sẽ được trải nghiệm thông qua thực tế ảo (Virtual Reality - VR) tiên tiến hoặc tai nghe thực tế ảo tăng cường (Augmented Reality - AR).
Trong đó, VR là công nghệ đa phương tiện có chức năng mô phỏng, sao chép và chuyển đổi những đặc điểm của sự vật hiện tượng từ thế giới thực vào thế giới ảo sao cho tự nhiên, chân thật nhất nhằm giúp người sử dụng tương tác được với nó. AR là môi trường thế giới thực đã được cường điệu lên bằng hình ảnh được tạo ra từ cảm biến input máy tính như âm thanh, video, đồ họa hay dữ liệu GPS.
Các công ty công nghệ lớn đang đặt cược rằng các tiện ích đưa người dùng của họ vào thế giới nâng cao hoặc tưởng tượng sẽ mở ra thị trường phần mềm mới lớn nhất kể từ khi Apple giới thiệu điện thoại thông minh màn hình cảm ứng vào năm 2007.
Nếu metaverse thành công, thì có lẽ tất cả những người có điện thoại thông minh ngày nay cũng sẽ có một cặp kính máy tính hoặc tai nghe VR trong một vài năm tới.
“Các nền tảng công nghệ lớn được hưởng lợi từ sự gia tăng của các ứng dụng điện toán di động hiện đang hướng tới thực tế ảo tăng cường khi sự thay đổi nền tảng điện toán tiếp theo”, nhà phân tích Eric Sheridan của Goldman Sachs cho biết.
Ông cho biết, đây dường như là “sự thay đổi hợp lý tiếp theo trong các mô hình tiêu dùng” và sẽ tạo ra những nhà lãnh đạo mới trong ngành.
Các công ty đang đổ tiền vào để nghiên cứu, phát triển các nguyên mẫu và công nghệ nền tảng, đồng thời chuẩn bị cho một cuộc chiến thực tế ảo khi sản phẩm của họ tung ra thị trường.
Theo Crunchbase, các nhà đầu tư mạo hiểm đã đầu tư 10 tỷ USD vào các công ty khởi nghiệp về thế giới ảo vào năm 2021 và con số đó không tính ngân sách từ những công ty Big Tech. Mark Zuckerberg, CEO của Meta (Facebook) cho biết, công ty đã chi rất nhiều tiền cho VR và AR vào năm 2021, đến mức giảm 10 tỷ USD lợi nhuận của công ty.
Các nhà phân tích của Goldman Sachs ước tính rằng, khoảng 1.350 tỷ USD sẽ được đầu tư vào việc phát triển các công nghệ này trong những năm tới.
Dưới đây là vị trí của những tên tuổi lớn trong ngành công nghệ và những gì họ dự kiến sẽ phát hành vào năm nay:
Facebook (Meta)
 |
Thử nghiệm của Facebook đối với ứng dụng làm việc từ xa Horizon Workroom mới cho tai nghe thực tế ảo Oculus Quest 2. (Nguồn: Reuters) |
Facebook đang tập trung tất cả vào công nghệ metaverse. Trên thực tế, Facebook đã đổi tên thành Meta Platforms vào năm 2021để phản ánh trọng tâm mới của công ty.
Meta đang dẫn đầu so với các đối thủ Big Tech. Hiện Meta đang sản xuất và bán phần cứng VR, chiếm 75% thị trường vào năm 2021, theo IDC.
Vào Giáng sinh, ứng dụng phổ biến nhất trên App Store ở Mỹ là ứng dụng thực tế ảo Oculus cần sử dụng tai nghe Quest 2, một dấu hiệu không hoàn hảo nhưng có ý nghĩa cho thấy rất nhiều người đã tìm thấy thiết bị thực tế ảo.
Meta chưa công bố doanh số bán hàng cho tai nghe Quest 2. Nhưng Qualcomm, công ty sản xuất con chip trung tâm của tai nghe Quest 2 ước tính rằng công ty đã xuất xưởng 10 triệu chiếc vào tháng 11. Đó không phải là những con số trên điện thoại thông minh, nhưng chúng rất quan trọng và được thúc đẩy bởi các chiến dịch quảng cáo truyền hình lớn làm nổi bật phần cứng.
Meta đang có kế hoạch phát hành một tai nghe thực tế ảo khác trong năm nay có tên gọi là Project Cambria. Theo Facebook, thiết bị này sẽ có phần cứng giúp thực tế hỗn hợp (Merged Reality - MR) tốt hơn hoặc sử dụng camera bên ngoài tai nghe VR để truyền tải thế giới thực vào người xem. Meta cho biết thiết bị này cũng sẽ bao gồm theo dõi khuôn mặt và mắt, điều này sẽ giúp thiết bị phản hồi nhanh hơn với các lệnh của người dùng.
Trong đó, MR là một thế giới hòa trộn giữa thực tại và thế giới ảo mà trong đó các chủ thể thực và kỹ thuật số đều tồn tại và tương tác với nhau theo thời gian thực.
Sự đột phá ban đầu của Meta vào thị trường đã giúp công ty có cái nhìn sớm về những gì người dùng muốn khởi động phần mềm trên tai nghe của họ. Trong tháng này, Meta đã ra mắt một nền tảng xã hội có tên là Horizon Worlds mà mọi người có thể tham dự các chương trình hài kịch và đêm chiếu phim bên trong thế giới ảo của Facebook.
Meta đã mua lại một số công ty sản xuất các ứng dụng phổ biến cho tai nghe Oculus, đáng chú ý nhất là Supernatural. Chiến lược này có thể bị giám sát liên quan tới chống độc quyền. Ủy ban Thương mại Liên bang đã mở một cuộc điều tra sâu về thương vụ mua lại này.
Apple
 |
Thực tế ảo tăng cường (AR). (Nguồn: Apple) |
Apple chưa bao giờ xác nhận rằng đang đẩy mạnh phát triển trên một chiếc tai nghe, nhưng Nhóm Phát triển Công nghệ của Apple đã đẩy mạnh phát triển nhiều phương pháp tiếp cận trong nhiều năm.
Apple đã và đang đặt nền móng cho một danh mục sản phẩm mới. Những chiếc iPhone mới hơn của Apple được trang bị cảm biến Lidar để có thể đo khoảng cách của một đối tượng. Các iPhone và iPad gần đây được cài đặt phần mềm có tên ARkit, cho phép các nhà phát triển tạo ứng dụng sử dụng các cảm biến của iPhone để lập bản đồ và xác định vị trí chính xác.
Những khối công nghệ này đang tạo ra nền tảng cho một sản phẩm hoàn toàn mới, dự kiến là tai nghe cao cấp do Apple sản xuất kết hợp giữa thực tế ảo và thực tế tăng cường, được cho là có thể ra mắt vào năm 2022.
Không giống như Meta, Apple không thảo luận về các sản phẩm phần cứng mới cho đến khi chúng sẵn sàng được tiết lộ. Khi Apple phát hành tai nghe, nó có khả năng làm rung chuyển toàn bộ thị trường và cung cấp một cách tiếp cận mới cho nhiều đối thủ, giống như iPhone đã làm cho điện thoại thông minh và Apple Watch đã làm cho đồng hồ thông minh.
Các đối thủ cạnh tranh của Apple sẽ theo dõi chặt chẽ để xem CEO Tim Cook của Apple giới thiệu những lợi thế lớn nhất cho tai nghe của họ.
Các nhà đầu tư và các nhà phân tích thị trường đang bắt đầu tự hỏi liệu doanh số bán tai nghe hoặc các thiết bị dựa trên thực tế khác trong tương lai có đẩy cổ phiếu của Apple lên cao hơn nữa hay không nếu Apple phát hành danh mục sản phẩm mới lớn đầu tiên sau 7 năm.
Các nhà phân tích của Citi đã viết vào tháng 12: “Vốn hoá thị trường hiện tại của Apple không phản ánh việc ra mắt danh mục sản phẩm mới. Điều này sẽ thay đổi với sự ra mắt của tai nghe AR hoặc VR mới vào năm 2022”.
Tuy nhiên, Apple sẽ không gọi nó là “metaverse”. “Tôi sẽ tránh xa các từ thông dụng. Chúng tôi chỉ gọi nó là thực tế tăng cường”, Tim Cook nói vào tháng 9.
Google đã khởi đầu cơn sốt tai nghe ở Thung lũng Silicon sau khi giới thiệu Google Glass vào năm 2013. Thử nghiệm mặc dù không được đón nhận nồng nhiệt, nhưng Google đã không bỏ cuộc. Cho đến ngày nay, Google bán tai nghe Glass cho các doanh nghiệp, nhưng chúng thường không được cung cấp cho người tiêu dùng.
 |
Hình ảnh sản xuất tai nghe Google Glass. (Nguồn: Alphabet) |
Giờ đây, có những dấu hiệu cho thấy Google đang nghiêm túc trở lại với thực tế ảo tăng cường (AR), mặc dù họ không có nhiều sản phẩm hoặc công nghệ được công bố rộng rãi như các đối thủ của mình. Kể từ lần đầu tiên Glass ra mắt, các tai nghe AR mới hơn đã được giới thiệu với màn hình tinh vi hơn, cảm biến tốt hơn và bộ vi xử lý mạnh mẽ hơn.
Vào năm 2020, Google đã mua lại North, một công ty khởi nghiệp chuyên sản xuất kính AR trọng lượng nhẹ, sản phẩm kế thừa tinh thần về mặt chức năng của Google Glass.
Theo một bài đăng được chia sẻ bởi giám đốc cấp cao Mark Lucovsky vào tháng 12, Google hiện có một nhóm mới tập trung vào các hệ điều hành cho AR. Trước khi gia nhập Google, Lucovsky đã làm việc tại Meta.
Theo danh sách việc làm, Google đang tuyển dụng rất nhiều cho nhóm này, đội đang làm việc trên “thiết bị AR sáng tạo” và đang thêm các sản phẩm “vào danh mục AR”.
Microsoft
 |
Quân đội Mỹ đeo kính tích hợp Integrated Visual Augmentation System (IVAS), một phiên bản sửa đổi của HoloLens 2 |
Microsoft là công ty Big Tech đầu tiên giới thiệu tai nghe AR đầy đủ tính năng HoloLens vào năm 2016. Nhưng sản phẩm hiện tại của họ vẫn còn phải mất một thời gian dài để trở thành là thiết bị mà người tiêu dùng sẽ đeo thường xuyên.
Thay vào đó, Microsoft đã tập trung vào doanh nghiệp hoặc bán tai nghe cho các doanh nghiệp có giá niêm yết 3.500 USD và muốn xem liệu công nghệ có làm cho nhân viên của mình làm việc hiệu quả hơn hay không.
Khách hàng nổi tiếng nhất của HoloLens là quân đội Mỹ. Microsoft đã giành được một thỏa thuận trị giá 22 tỷ USD vào đầu năm nay để bán 120.000 HoloLens tùy chỉnh cho chính phủ để binh lính có thể sử dụng chúng nhằm “tăng khả năng sát thương”. Tuy nhiên, vào đầu năm nay, quân đội Mỹ cho biết họ sẽ lùi thời gian bắt đầu thử nghiệm trên HoloLens đến năm 2022.
HoloLens cũng đã thu hút sự quan tâm của các công ty y tế, họ muốn xem liệu AR có thể giúp cải thiện các phòng phẫu thuật hoặc thậm chí giúp thực hiện phẫu thuật từ xa hay không.
Microsoft đang đầu tư mạnh mẽ vào các dịch vụ đám mây để trở thành yếu tố không thể thiếu cho thế giới ảo và dự kiến sẽ ra mắt công chúng vào năm 2022.
Vào tháng 3/2021, công ty đã công bố nền tảng Mesh cho phép các nhà sản xuất phần mềm tạo ra các ứng dụng cho phép các thiết bị khác nhau chia sẻ cùng một thực tế kỹ thuật số. Mesh hoạt động giống như một cuộc gọi điện video chỉ với hình ảnh ba chiều. Microsoft đã đặt nền móng cho sự thúc đẩy này vào năm 2017 khi mua lại AltspaceVR.
Các tính năng phần mềm metaverse này sẽ ra mắt vào năm 2022. Microsoft đang tích hợp Mesh vào ứng dụng hội nghị truyền hình Teams vào cuối năm nay.
