Biệt thự Pháp cổ trên đỉnh Mẫu Sơn. Ảnh: Vietnamnet.
Các khúc cua liên tục trên đường lên đỉnh Mẫu Sơn. Ảnh: VnExpress.
Với phượt thủ, con đường khúc khuỷu dài khoảng 16 km với những khúc cua lắt léo lên đỉnh Mẫu Sơn là một trải nghiệm thú vị. Con đường này sẽ dẫn bạn qua những đồi hoa mênh mông sắc thắm, khung trời bao la, đám mây chờn vờn bên vạt núi xám tĩnh lặng, thung lũng mênh mông, vực sâu thăm thẳm, những người dân tộc ngồi tranh thủ bán vài ba thức quà vùng cao…
Tất cả đều là hiện thân của sự kỳ vĩ, tráng lệ và nguyên sơ nơi núi thiêng Mẫu Sơn.
Những biệt thự Pháp cổ phủ kín rêu, cũ kỹ màu thời gian ít nổi tiếng hơn, nhưng lại là nét duyên thầm điểm tô cho vẻ hoang sơ, bí ẩn và có chút kiêu hãnh của núi rừng Mẫu Sơn.
Theo trí nhớ của bậc lão niên, khi mới xây dựng, những ngôi biệt thự bằng đá của Pháp không cao lớn sừng sững nhưng mang vẻ vững chãi, nguy nga hơn nhiều so với những ngôi nhà đất lè tè của dân tộc Dao sinh sống quanh đó. Một vài ngôi biệt thự trong số này đã bị tiêu huỷ trong thời kỳ tiêu thổ kháng chiến, ngày nay chỉ còn nền móng trơ trọi. Số còn lại dần xuống cấp do độ ẩm cao của Mẫu Sơn rồi cũng bị bỏ hoang và trở thành phế tích.
Vẻ hoang tàn của vết tích biệt thự Pháp cổ. Ảnh: Thanhnien.
Dọc đường lên núi Mẫu Sơn, bạn có thể bắt gặp những nền biệt thự trơ khấc, hoặc còn nguyên vẹn, vững chãi sau hơn trăm năm trơ cùng trời đất như muốn thách thức thời gian về sự vững vàng vẻ đẹp của nghệ thuật kiến trúc độc đáo.
Ngôi biệt thự còn nguyên vẹn nhất, mang đậm kiến trúc Pháp, được thiết kế một tầng, liền một khối là biệt thự 9 gian. Hiện tại, Ban Quản lý Khu du lịch Mẫu Sơn đang sử dụng biệt thự này làm nơi làm việc. Trong số hơn 40 biệt thự người Pháp để lại, hiện nay Mẫu Sơn chỉ còn khoảng 10 ngôi biệt thự có kiến trúc khá hoàn chỉnh, nhưng lại bị hoang hoá, “bỏ mặc” xuống cấp.
Mẫu Sơn một ngày mù sương. Ảnh: Zing.
Nhiều lão niên ở Mẫu Sơn đều rất tiếc nuối khi những biệt thự Pháp cổ ngày một bị hoang hoá, bỏ không, còn cơ quan chức năng chưa có biện pháp trùng tu, bảo tồn. Nhưng mặt khác, khung cảnh rêu mốc, hoang tàn của công trình kiến trúc có từ thời Pháp thuộc khiến không gian Mẫu Sơn thêm huyền bí, thâm trầm.
Ngày nay du lịch Mẫu Sơn vẫn chưa phát triển như Sa Pa, Tam Đảo dù sở hữu nhiều thế mạnh về ngành công nghiệp không khói này. Do đó, Mẫu Sơn còn được ví như “công chúa ngủ trong rừng”.
Vẻ âm u, trầm lắng của những ngôi biệt thự Pháp cổ bị bỏ hoang. Ảnh: VnExpress.
Ông Nguyễn Hải Đăng, Trưởng ban Quản lý Khu du lịch Mẫu Sơn cho biết, thời gian tới, trong quy hoạch phát triển khu du lịch, những ngôi biệt thự cổ này sẽ được ưu tiên trùng tu, cải tạo theo nguyên tắc giữ nguyên hiện trạng gốc.
Chắc chắn, khi được trùng tu, bảo tồn, những biệt thự Pháp cổ sẽ phát lộ ra nét duyên ngầm, khiến Mẫu Sơn trở thành điểm đến lý tưởng và hoàn hảo để nghỉ ngơi, thư giãn.
