Cùng với việc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở GDCK Hà Nội lấy ý kiến các thành viên thị trường cho Đề án hoàn thiện và phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam để trình Bộ Tài chính ban hành, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cũng đang lấy ý kiến rộng rãi góp ý cho Dự thảo Thông tư quy định tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua trái phiếu doanh nghiệp.
Với nhiều nội dung mới, Dự thảo Thông tư đã khắc phục được “khoảng trống” lớn hiện hành là chưa có quy định về việc mua trái phiếu doanh nghiệp giữa tổ chức tín dụng nước ngoài với cá nhân, tổ chức không phải là tổ chức tín dụng nước ngoài trên thị trường thứ cấp. Điểm mới này được kỳ vọng sẽ góp phần hỗ trợ cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển chuyên nghiệp, minh bạch hơn.
Tuy nhiên, một số ý kiến nhìn nhận, tại Dự thảo vẫn có những nội dung có nguy cơ gây “bó” cho hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các ngân hàng, vốn đang là nhà đầu tư chủ lực trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
Cụ thể, liên quan đến nguyên tắc mua trái phiếu doanh nghiệp, tại Khoản 5, Điều 3 của Dự thảo quy định: các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được vay vốn của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khác để mua trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết… Đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc sửa đổi nội dung này theo hướng cho phép mua trái phiếu ở một hạn mức hợp lý trong tổng hạn mức mà ngân hàng nước ngoài được phép mua trái phiếu doanh nghiệp, để vừa hỗ trợ họ đa dạng tài sản đầu tư, vừa giúp cho các doanh nghiệp gia tăng cơ hội huy động vốn qua kênh trái phiếu.
Dự thảo Thông tư đưa ra nhiều điều kiện mà các ngân hàng phải đáp ứng nếu muốn đầu tư trái phiếu doanh nghiệp. Trong đó, đáng chú ý là điều kiện: trong giấy phép thành lập và hoạt động của NHNN cấp cho ngân hàng nước ngoài có ghi nội dung mua trái phiếu doanh nghiệp… Có ý kiến đề nghị nên loại bỏ nội dung này ra khỏi Dự thảo, bởi không cẩn thận lại thêm giấy phép con với các ngân hàng. Nên điều chỉnh theo hướng đã là tổ chức tín dụng được NHNN cấp phép hoạt động, thì đuơng nhiên được đầu tư trái phiếu doanh nghiệp.
Dự thảo quy định: tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có trách nhiệm thẩm định, kiểm tra các điều kiện phát hành trái phiếu của doanh nghiệp, tình hình tài chính của doanh nghiệp… để xem xét quyết định mua trái phiếu doanh nghiệp. Quy định này được nhìn nhận là “thừa”, vì với tính chất chuyên nghiệp của các ngân hàng nước ngoài trong hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, cũng như để giảm thiểu rủi ro cho hoạt động đầu tư vào loại tài sản này, đương nhiên họ sẽ phải “soi” kỹ mọi mặt về doanh nghiệp phát hành trước khi đưa ra quyết định có mua trái phiếu hay không.
Các thành viên thị trường kỳ vọng, những điểm chưa hợp lý trên sẽ được Ban soạn thảo sửa đổi theo hướng gia tăng sự thông thoáng cho các ngân hàng nước ngoài trong tham gia thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Qua đó, cải thiện thanh khoản cho thị trường thứ cấp, từ đó tác động tích cực đến hoạt động trên thị trường sơ cấp, nhằm rộng cửa cho doanh nghiệp huy động vốn qua kênh trái phiếu vốn đang hẹp.
