Thông tin từ Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước - NHNN) cho biết, tính đến ngày 20/1/2016, tín dụng nền kinh tế giảm 0,21% so với cuối năm 2015 (cuối năm 2015, tăng trưởng tín dụng đạt 17,29%). Tuy nhiên, theo tìm hiểu của ĐTCK, trước khi kỳ nghỉ Tết Nguyên đán 2016 bắt đầu, tín dụng đã đạt khoảng 1,1%. Báo cáo kinh tế vĩ mô tháng 1/2016 vừa công bố của Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia nhận định, tín dụng tăng khá, cơ cấu tín dụng chuyển động theo hướng tích cực.
Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế, đây là con số đáng mừng so với nhiều năm trước, khi những tháng đầu năm tín dụng luôn âm và để có được kết quả trên, một trong những nguyên nhân chủ chốt là nền kinh tế khởi sắc.
Nhiều tổ chức trong nước và quốc tế dự báo, kinh tế năm 2016 sẽ tăng trưởng tốt hơn năm qua khi mà nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới sẽ được ký kết và có hiệu lực. Đơn cử, theo báo cáo mới đây của Ngân hàng ANZ, trong khi nhiều nền kinh tế mới nổi lớn nhất thế giới, kể cả Nga, Brazil và Trung Quốc đang có dấu hiệu tăng trưởng chậm lại, tăng trưởng kinh tế Việt Nam vẫn được dự đoán ổn định, đạt gần 7% trong năm 2016, đưa Việt Nam trở thành một trong những thị trường tăng trưởng nhanh nhất thế giới.
Gần đây nhất, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương dự báo, tăng trưởng kinh tế năm 2016 ước đạt 6,82%. Kinh tế khởi sắc kéo cầu tín dụng tăng. Căn cứ trên diễn biến nền kinh tế và bức tranh tín dụng năm 2015, NHNN đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2016 khoảng 18 - 20%.
Đặc biệt, sức ép từ hội nhập đã khiến cộng đồng DN vào guồng ngay từ những ngày đầu năm, giúp nền kinh tế tiếp tục chuyển biến tích cực. Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, sản xuất công nghiệp tháng 1 tăng 5,9% so với cùng kỳ năm trước. Các con số giải ngân vốn FDI, ODA cũng tăng mạnh so với cùng kỳ.
“Đây là hiện tượng thể hiện đúng bản chất của nền kinh tế thị trường. Khi các hiệp định thương mại được ký kết và đi vào hiện thực, các DN sẽ phải chịu áp lực lớn nên tâm lý “tháng Giêng là tháng ăn chơi” cũng không còn nặng như trước”, TS. Hiếu nói.
Đặc biệt, môi trường kinh doanh tiếp tục được cải thiện, bên cạnh các cơ hội mở ra khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA), Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) được ký kết là động lực chính khiến lượng DN thành lập mới tăng mạnh. Trong tháng 1/2016, cả nước có 8.320 DN thành lập mới, với số vốn đăng ký là 59,3 nghìn tỷ đồng, tăng 21,2% về số DN và tăng 87% về số vốn đăng ký so với cùng kỳ năm 2015. Đây chính là nguồn cầu khổng lồ khiến tín dụng tăng mạnh ngay từ những tháng đầu năm.
Bên cạnh đó, một lãnh đạo cao cấp ngân hàng thương mại cổ phần cho rằng, việc tín dụng tăng trưởng tích cực ngay từ những tháng đầu năm còn cho thấy, bức tranh tín dụng đã trở nên thực chất hơn chứ không còn tăng ảo như những năm trước.
“Trước đây, các ngân hàng thường đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng những tháng cuối năm, thậm chí không loại trừ việc tăng ảo mà nguyên chủ yếu bắt nguồn từ việc “chạy” chỉ tiêu tín dụng cho năm sau. Việc tăng trưởng kỹ thuật với mong muốn được NHNN giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cao đã tạo nên tín dụng ảo cũng đã khiến quý I đầu năm, tăng trưởng tín dụng luôn âm”, vị lãnh đạo trên cho biết.
Tuy nhiên, khi mà cả hệ thống đang phải nỗ lực xử lý gánh nặng nợ xấu tích lũy từ nhiều năm trước để lại, bức tranh tín dụng đã dần thể hiện đúng bản chất hơn và tăng trưởng tín dụng đã không còn là mục tiêu hàng đầu của các ngân hàng. Bản thân các ngân hàng cũng không dám sử dụng “tiểu xảo” để tăng dư nợ cho vay vào cuối năm bởi lo ngại nợ xấu và sự kiểm tra của NHNN.
Tại Công điện của Thủ tướng Chính phủ đôn đốc thực hiện nhiệm vụ sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Bính Thân 2016 đối với NHNN, bên cạnh điều hành lãi suất, tỷ giá phù hợp với mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, chính sách tiền tệ, ngoại hối, còn nhấn mạnh chỉ đạo hệ thống ngân hàng bảo đảm tăng trưởng tín dụng ngay từ đầu năm, phù hợp với định hướng tăng trưởng tín dụng cả năm 2016.
