Vốn tiêu dùng vào bất động sản tăng trưởng 59%
Báo cáo của Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia vừa công bố cho thấy, tính đến cuối tháng 11/2017, tổng tín dụng vào nền kinh tế ước tăng 2,8% so với tháng trước đó và tăng 15,3% so với đầu năm (cùng kỳ 2016 tăng 15,6% so với đầu năm).
Xét về cơ cấu tín dụng theo ngành nghề kinh tế, 11 tháng qua, tỷ trọng tín dụng vào hoạt động kinh doanh bất động sản và xây dựng chiếm khoảng 15,5%, giảm nhẹ so với cùng kỳ 2016 (ở mức 17,1%). Trong đó, cho vay kinh doanh bất động sản chiếm khoảng 5,8% (năm 2016 là 7%), cho vay hoạt động xây dựng chiếm khoảng 9,7% (năm 2016 là 10,1%).
Đáng chú ý, tín dụng tiêu dùng vào lĩnh vực bất động sản-xây dựng đã tăng mạnh từ đầu năm đến nay. Theo Báo cáo, tổng dư nợ cho vay tiêu dùng ước tăng khoảng 59% so với cuối năm 2016, trong đó cho vay phục vụ nhu cầu mua nhà để ở; thuê, thuê mua nhà ở; xây dựng, sửa chữa nhà ở; nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để xây nhà ở… chiếm tỷ trọng 52,9% (cuối năm 2016 là 49,5%); cho vay mua trang thiết bị gia đình chiếm 15,3%; cho vay mua phương tiện đi lại chiếm 8,3%...
Theo báo cáo mới nhất của Bộ Xây dựng, trong năm 2016 và 9 tháng đầu năm 2017, giá nhà ở nhìn chung không có nhiều biến động. Tại Hà Nội và TP.HCM, giá nhà ở trong khu vực nội đô tăng nhẹ khoảng 3-5% so với năm 2015 (cá biệt, có dự án tăng đến 10%), tập trung tại một số dự án căn hộ trung-cao cấp có vị trí thuận lợi, hạ tầng đồng bộ, chủ đầu tư uy tín, chính sách bán hàng và khuyến mại hấp dẫn…
Về số lượng giao dịch thành công, theo báo cáo của một số sàn giao dịch bất động sản, trong 9 tháng đầu năm 2017, Hà Nội có khoảng 10.550 giao dịch thành công (giảm 7,5% so với cùng kỳ 2016), TP.HCM có khoảng 11.320 giao dịch thành công (tăng 3,4% so với cùng kỳ 2016).
Có nên siết lại?
Hiện tại, Việt Nam có gần 96 triệu dân, trong đó cơ cấu dân số trẻ với độ tuổi từ 15-64 chiếm tới 70%, thu nhập bình quân vào khoảng 2.200 USD/người/năm (năm 2016). Theo giới quan sát, dù khả năng tích lũy chưa cao, nhưng theo đà phát triển của nền kinh tế, nhu cầu mua nhà, sửa chữa nhà của người dân trong độ tuổi này đang tăng rất nhanh.
Nhiều chuyên gia cho rằng, việc dòng vốn tiêu dùng chảy mạnh vào lĩnh vực bất động sản-xây dựng là phù hợp với bối cảnh hiện tại, khi mà các định chế tài chính như quỹ tái thế chấp bất động sản, quỹ tiết kiệm nhà ở… còn khá xa lạ đối với người dân Việt Nam.
Trao đổi với Báo Đầu tư Chứng khoán, lãnh đạo Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) nhìn nhận, tín dụng cho những khách hàng có nhu cầu sửa chữa, cải tạo nhà ở, mua nhà lần đầu… nên được xem như một sự đóng góp cho an sinh xã hội, thúc đẩy sản xuất-kinh doanh, chứ không hoàn toàn là đầu tư, kinh doanh bất động sản.
“Ở tầm vĩ mô, tín dụng tiêu dùng vừa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo công ăn việc làm, vừa góp phần giảm nợ xấu thiết thực nhất, đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết 42/2017 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu mà Chính phủ đang rốt ráo chỉ đạo. Ở tầm vi mô, hình thức tín dụng này không chỉ giải quyết nhu cầu nhà ở thực của người dân, mà quan trọng hơn còn là động lực thúc đẩy đầu tư trong nước. Do đó, những khoản vay này cần được khuyến khích”, vị lãnh đạo này nói.
Đồng tình với quan điểm trên, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế cho rằng, không nên siết tín dụng bất động sản, đặc biệt là hoạt động cho vay mua nhà đối với khách hàng cá nhân, bởi đây là nhu cầu tất yếu, xuất phát từ cung - cầu thị trường. Dù vậy, theo ông Lực, vẫn phải kiểm soát rủi ro đối với hoạt động này.
“Để kiểm soát rủi ro khi cho vay mua nhà, các ngân hàng cần có chính sách cho vay đa dạng theo từng phân khúc khách hàng như khách hàng mua nhà/căn hộ thuộc dự án, nhà ở riêng lẻ… nhằm đảm bảo cho vay đúng nhu cầu thực, phù hợp với nguồn thu nhập, cũng như khả năng trả nợ của khách hàng.
