Phát biểu tại Hội nghị Thủ tướng với doanh nghiệp, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng cho biết điều bất cập hiện nay là tín dụng trung dài hạn vẫn chiếm 53-55%, trong khi vốn huy động trung dài hạn chỉ chiếm 13-15%.
Đây là rủi ro rất lớn cho hoạt động ngân hàng khi mất cân đối về tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn.
Thống đốc cho rằng, theo lộ trình, tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn tối đa trong năm 2017 là 50% và đầu năm 2018 sẽ là 40%, vì lẽ ra cung ứng vốn trung dài hạn phải thực hiện qua kênh chứng khoán, nhưng do đặc thù của Việt Nam nên nguồn vốn này hiện chủ yếu vẫn huy động qua kênh ngân hàng.
"Do đó, thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ đánh giá diễn biến chính sách tiền tệ để xem xét điều chỉnh lại tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn phù hợp hơn với thực tế nhằm giảm bớt áp lực cho các ngân hàng thương mại", ông Lê Minh Hưng nói.
Tại hội nghị, Thống đốc Hưng cũng cho hay, trong năm 2016 dù đối mặt với nhiều áp lực như vốn phát hành trái phiếu ở mức cao và lạm phát gia tăng..., nhưng ngành ngân hàng vẫn cố gắng hạ lãi suất (cuối năm 2016 giảm 0,2 - 0,3% lãi suất) nên mặt bằng lãi suất diễn biến ổn định từ cuối năm ngoái đến nay và chỉ bằng 40% mặt bằng lãi suất năm 2011.
Lý giải việc lãi suất thấp ở một số quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc... ông Hưng cho hay là do những nước này môi trường vĩ mô ổn định, lạm phát thấp duy trì trong nhiều năm; doanh nghiệp có khả năng hoạch định sản xuất kinh doanh cao; vốn sản xuất kinh doanh không quá phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng.
Trong khi tình hình của Việt Nam là nước đang phát triển nên nhu cầu vốn cho phát triển rất lớn, nền kinh tế ổn định nhưng lạm phát chưa ổn định... đã ảnh hưởng tới mặt bằng lãi suất cho vay với các ngân hàng.
So với các nước trong khu vực ASEAN thì Việt Nam ở mức 6- 11% một năm, ngoại tệ 3-4% một năm là mức tương đối hợp lý so với bối cảnh tương quan Việt Nam và khu vực.
"Thời gian tới Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục chỉ đạo điều hành lãi suất vĩ mô ổn định, chỉ đạo các ngân hàng tiếp tục giảm lãi suất cho vay, chú trọng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp...", Thống đốc nói.
Theo Thống đốc, hoạt động tín dụng thời gian gần đây đạt được kết quả tích cực khi năm qua tăng trưởng tín dụng là 18,25%. Năm nay thì tính đến cuối tháng 4, tín dụng đã tăng 5,76% - mức tăng khá cao so với những năm trước, trong đó tín dụng VND tăng 5,8%, và tín dụng ngoại tệ tăng 4,6%.
"Hiện nay, nhu cầu vốn của nền kinh tế rất lớn nhưng các nguồn lực chưa được khai thông vì phần lớn vốn vẫn còn nằm trong nợ xấu", ông Hưng chia sẻ và cho biết, Chính phủ đang trình Thường vụ Quốc hội Nghị quyết về xử lý nợ xấu, và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của các tổ chức tín dụng, nếu được thông qua sớm sẽ tạo cơ chế xử lý đồng bộ, thống nhất... giải phóng được lượng lớn tài sản thế chấp, có điều kiện giảm lãi suất cho vay của các doanh nghiệp.
Về điều hành tỷ giá, ông Hưng cho rằng, thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước tương đối thận trọng trong điều hành. Năm 2016 và những tháng đầu năm nay điều hành tỷ giá cũng gặp nhiều khó khăn sau sự kiện Brexit, chính sách của Tổng thống Mỹ, Cục dự trữ Liên bang Mỹ - Fed tăng lãi suất, xu hướng đồng USD tăng mạnh trên thế giới cùng với các yếu tố bất lợi trong nước… nhưng với cách thức điều hành tỷ giá trung tâm và đồng bộ các công cụ khác đã giúp ổn định thị trường ngoại hối.
Tỷ giá tăng bình quân 1,1-1,2% trong năm 2016. Thị trường ngoại hối khá ổn định, góp phần ổn định vĩ mô, hỗ trợ các doanh nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài. Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước mua được lượng ngoại hối lớn nhất từ trước đến nay, giúp tăng uy tín quốc gia.
