Theo lý giải của một số công ty tài chính, chính quy định giới hạn huy động vốn từ cá nhân, đồng thời hạn chế việc vay vốn trung, dài hạn tại các tổ chức tín dụng đã khiến lãi suất cho vay của các công ty tài chính luôn cao hơn so với các ngân hàng. Cụ thể, theo Thông tư 21/2012 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), hiện các tổ chức tín dụng phi ngân hàng chỉ có thể vay vốn từ các ngân hàng trong nước với kỳ hạn dài nhất là 1 năm.
Trong khi đó, các công ty tài chính tiêu dùng vẫn có các khoản vay trung hạn, có thể đến 3 năm. Để bổ sung nguồn vốn trung hạn của mình, các công ty tài chính buộc phải vay vốn từ các tổ chức tín dụng nước ngoài, lãi suất tuy thấp hơn các khoản vay trong nước, nhưng nếu bao gồm chi phí hoán đổi tiền tệ, phòng ngừa rủi ro tỷ giá thì chi phí vốn tổng thể rất cao.
Phó tổng giám đốc một công ty tài chính cho biết, dù có ngân hàng mẹ đứng phía sau song nguồn vốn đầu vào luôn phải vay lại từ các ngân hàng thương mại khác, với lãi suất không thấp hơn mặt bằng chung của thị trường.
Thêm vào đó, theo vị này, việc NHNN siết chặt hơn các tỷ lệ an toàn vốn của các định chế tài chính phi ngân hàng (Thông tư 06/2016/TT-NHNN quy định kể từ 1/7/2016, các tổ chức tín dụng phi ngân hàng buộc phải giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn từ 200% xuống còn 100% và sẽ giảm tiếp xuống 90% vào đầu năm 2017 và 80% vào đầu năm 2018) đòi hỏi các công ty tài chính cần huy động nhiều hơn nguồn vốn trung và dài hạn.
Theo quy định Thông tư 21, các công ty tài chính sẽ phải tăng cường phát hành giấy tờ có giá, trong đó có trái phiếu và chứng chỉ tiền gửi - kênh huy động vốn trung dài hạn hữu hiệu - để đáp ứng nhu cầu vốn trung và dài hạn. Tuy nhiên, khi tất cả công ty tài chính đều trông chờ vào kênh huy động vốn này, lượng cung chứng chỉ tiền gửi sẽ vượt cầu trên thị trường này, dẫn đến cạnh tranh vốn gay gắt hơn giữa các công ty tài chính.
Thông tin từ NHNN Chi nhánh TP. HCM cho biết, năm 2015, các công ty tài chính đã huy động tổng cộng 14.000 tỷ đồng thông qua phát hành chứng chỉ tiền gửi. 6 tháng đầu năm nay, số lượng vốn mà các công ty tài chính huy động thông qua kênh này đã lên đến 23.000 tỷ đồng, cao hơn 64% so với mức huy động của cả năm 2015.
Theo một số công ty tài chính, việc xem xét thay đổi Thông tư 21 là cần thiết để các tổ chức tín dụng, đặc biệt là các công ty tài chính có thể đa dạng hóa kênh huy động vốn của mình, bớt lệ thuộc vào các nguồn vốn từ nước ngoài. Các ngân hàng trong nước đổi lại sẽ có thêm một số khách hàng mới góp phần cho tăng trưởng tín dụng cho toàn hệ thống.
Ông Nguyễn Thanh Phúc, Giám đốc Trung tâm Nguồn vốn kiêm Giám đốc Trung tâm Huy động nguồn vốn của FE Credit cho rằng, quy định của Luật Các tổ chức tín dụng giới hạn việc huy động vốn từ cá nhân đối với các công ty tài chính là một bất lợi cho việc huy động của Công ty so với các tổ chức tín dụng là ngân hàng.
“Để đáp ứng nguồn vốn phục vụ cho nhu cầu kinh doanh, FE Credit đã phải đẩy mạnh việc vay vốn từ các tổ chức tín dụng quốc tế, phát hành chứng chỉ tiền gửi nhận tiền gửi có kỳ hạn từ các tổ chức tín dụng và sắp tới là phát hành trái phiếu, nhằm đa dạng hóa các kênh đem lại nguồn vốn”, ông Phúc nói.
Còn theo ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc NHNN TP. HCM, để giúp công ty tài chính tiêu dùng thuận lợi hơn trong việc vay vốn trung dài hạn từ ngân hàng, NHNN cần phân định rạch ròi trong quản lý công ty tài chính của các ngành và công ty tài chính tiêu dùng. Đồng thời, ông Minh cho biết sẽ kiến nghị lên NHNN để có những giải pháp tháo gỡ khó khăn trong huy động vốn trung, dài hạn của các công ty tài chính tiêu dùng.
Theo các chuyên gia tài chính, cần tạo điều kiện huy động vốn cho các công ty tài chính tiêu dùng qua ngân hàng, nhất là với nguồn vốn trung, dài hạn, bởi lẽ nhu cầu vay tiêu dùng của khách hàng cá nhân thường trên 1 năm. Có như vậy, lãi suất vay tiêu dùng từng bước được cạnh tranh giảm dần khi công ty tài chính tiết kiệm được chi phí đầu vào.
