Nhiều doanh nghiệp xi măng không lo “nước lụt chết cả làng”

Ông Lê Văn Tới, Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) đánh giá, xi măng vẫn là mảng tiêu thụ khả quan trong nhóm ngành vật liệu xây dựng. Mức dư giữa tiêu thụ và công suất thiết kế ở mức độ cho phép.

Cụ thể, theo số liệu, hiện nay, tổng công suất thiết kế của ngành xi măng Việt Nam đạt trên 81 triệu tấn/năm, trong khi dự báo nhu cầu thiêu thụ năm 2016 khoảng 75 - 77 triệu tấn, tăng 4 - 7% so với năm 2015, trong đó tiêu thụ nội địa ở mức 59 - 60%, tăng khoảng 10% so với năm ngoái.

Như vậy, khó khăn chính của xi măng Việt Nam đến từ thị trường xuất khẩu. Thực tế, năm 2015, xuất khẩu xi măng giảm 17,3%, xuống 16,25 triệu tấn do chịu sự cạnh tranh gay gắt của xi măng giá rẻ Trung Quốc.

Hiện giá clinker của Trung Quốc bán ở thị trường xuất khẩu khoảng 31 USD/tấn, thấp hơn nhiều so với mức giá 34 - 35,5 USD/tấn của các doanh nghiệp Việt Nam. Nhiều nhà xuất khẩu trong nước cho biết, khó có thể giảm giá bán thêm nữa, vì như vậy sẽ phải chịu lỗ. Tuy nhiên, đại diện The Vissai cho biết, ở mức 32 USD/tấn clinker, doanh nghiệp này vẫn có lãi. Có thể đó cũng là lý do mà The Vissai tự tin đầu tư mở rộng sản xuất.

10 năm về trước, các dự án xi măng chủ yếu dùng vốn vay ngoại tệ là chính. Thời gian thực hiện kéo dài, khiến nhiều dự án đội vốn và có suất đầu tư cao, như Xi măng Hạ Long, Cẩm Phả, Thăng Long với suất đầu tư từ 2,4 - 2,6 triệu đồng/tấn sản phẩm. Các nhà máy này sau đó đều gặp nhiều khó khăn và buộc phải chuyển nhượng.

Thời điểm này, các nhà đầu tư xi măng đang ở một “vị thế” khác. VICEM hiện đang hoàn tất công đoạn cuối trong việc nhận Xi măng Hạ Long và Sông Thao, đồng thời vẫn có kế hoạch đầu tư thêm dây chuyền 2 tại Xi măng Hoàng Mai.

Tuy nhiên, trao đổi với Đầu tư Bất động sản, đại diện VICEM cho biết, việc đầu tư sẽ tính toán trên hiệu quả và không ngoại trừ khả năng mua lại các dự án khác thay cho việc đầu tư thêm dây chuyền mới.

Tại phía Nam, Xi măng FICO đã hoàn tất các thủ tục đầu tư dây chuyền 2 có công suất 1,4 triệu tấn/năm, dự kiến sẽ khởi công vào cuối năm 2016, tổng mức đầu tư vào khoảng 2.500 tỷ đồng, tương đương suất đầu tư khoảng 1,78 triệu đồng/tấn. Hiện FICO được đánh giá là một trong số ít các nhà máy xi măng đầu tư hiệu quả tại Việt Nam.

Cụ thể, năm 2015, FICO tiêu thụ 1,8 triệu tấn sản phẩm, vượt hơn 9% so với kế hoạch 1,65 triệu tấn và vượt xa so với công suất thiết kế hiện tại. Năm 2016, FICO dự kiến mức tiêu thụ đạt 1,9 triệu tấn.

Về nguồn vốn để đầu tư dây chuyền 2, ông Hoàng Cảnh Nguyễn, Tổng giám đốc Xi măng FICO cho biết: “Thủ tục đầu tư dây chuyền 2 gần như đã hoàn tất, chỉ đợi Đại hội đồng cổ đông thông qua phương án góp vốn. Các ngân hàng trong nước cũng sẵn sàng cho Xi măng FICO vay vốn”.

Đánh giá về việc mở rộng đầu tư của một số doanh nghiệp xi măng, ông Nguyễn Quang Cung, Chủ tịch Hiệp hội Xi măng Việt Nam cho biết, xi măng vẫn luôn trong tình trạng thừa Bắc, thiếu Nam. Có thêm dây chuyền tại phía Nam không có gì đáng ngại, nhưng ở phía Bắc hoặc miền Trung tăng công suất sẽ dội áp lực lên toàn ngành”.

Tuy nhiên, có thể thấy, các doanh nghiệp đầu tư xi măng hiện nay đã có những tính toán khá kỹ lưỡng và bài bản. Chỉ các doanh nghiệp vững về tài chính, quản trị tốt và có thị trường ổn định mới mở rộng đầu tư. Do đó, các doanh nghiệp này thường không lo “nước lụt chết cả làng” trước tình trạng dư cung của toàn ngành.