Cụ thể, tại phiên thảo luận ở Hội trường ngày 26/5/2015, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (tỉnh Lâm Đồng) đề nghị, sửa Luật Kiểm toán nhà nước lần này là tăng thêm trách nhiệm, quyền hạn và trách nhiệm của kiểm toán rất lớn. Tuy nhiên, chúng ta mới tăng nhiệm vụ, quyền hạn, còn trách nhiệm hưa rõ, chưa tương xứng. Bởi vì kiểm toán xong một đơn vị nhưng mấy hôm sau người ta bị bắt, anh không chịu trách nhiệm gì.
Thứ hai, kiểm toán một đơn vị đưa lên sàn chứng khoán một thời gian người ta bể tan nát ra thì hậu quả pháp lý ở đây, tiền bạc, tài sản nhà nước của dân mất đi nhiều lắm thì chịu trách nhiệm như thế nào.
Thứ ba, một doanh nghiệp mới kiểm toán và chấp hành ý kiến và sau đó đến thanh tra vào xuất toán, chủ doanh nghiệp chịu trách nhiệm hết, chứ kiểm toán chẳng chịu trách nhiệm gì.
“Tôi đề nghị trách nhiệm của kiểm toán phải rõ ràng, ví dụ ở Lâm Đồng, có Công ty xổ số mà thường xuyên thấy kiểm toán, năm nào cũng kiểm toán nhưng cuối cùng công an vào bảo làm sai, tham nhũng và họ phát hiện đúng. Còn làm sai, cố ý làm trái thì chắc chắn thì kiểm toán phải biết rất rõ điều này. Bây giờ nếu như người ta bị khởi tố bắt giam thì kiểm toán có là đồng phạm hay không, phải nói rõ như thế mới được, chứ không quyền lực rất mạnh, kiểm toán đến đâu người ta rất sợ, rất lo. Bây giờ kiểm toán như thế nào đó thì phải chịu trách nhiệm. Về những vấn đề này tôi đề nghị chúng ta nên nghiên cứu kỹ để quy trách nhiệm cho kiểm toán, nếu như kiểm toán thì nhiệm vụ, quyền hạn lớn như thế thì phải gắn với trách nhiệm. Nếu người ta làm sai nhưng anh bảo đúng, đến lúc người ta đi tù thì kiểm toán phải là đồng phạm, dứt khoát như thế mới quy rõ trách nhiệm được”, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền nói.
Đồng tình với đại biểu Nguyễn Bá Thuyền, đại biểu Lê Nam (tỉnh Thanh Hóa) cũng đề nghị phải làm rõ trách nhiệm của kiểm toán. “Trong luật chúng ta nói quyền của kiểm toán thì rõ, nhưng trách nhiệm của kiểm toán tôi thấy chưa rõ. Trong luật quy định khi người ta có đề nghị đến ông Tổng kiểm toán thì chỉ có quy định là đề nghị. Ví dụ, bao nhiêu ngày thì ông phải trả lời, ông giải quyết người ta như thế nào thì luật phải thỏa mãn ở điều này. Đây là điều cần phải được xem xét, bổ sung”.
Tại báo cáo giải trình một số vấn đề còn ý kiến khác nhau trước khi dự luật được thông qua ngày hôm nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết: Về ý kiến đề nghị, cần quy định Kiểm toán nhà nước có trách nhiệm liên đới khi cơ quan thanh tra, điều tra phát hiện sai phạm tại các đơn vị được kiểm toán mà trước đó, Kiểm toán nhà nước đã thực hiện kiểm toán, nhưng không phát hiện được những sai phạm này; Theo quan điểm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, giữa các cơ quan thanh tra, điều tra và Kiểm toán nhà nước có sự khác biệt về mục đích hoạt động, phương pháp, trình độ nghiệp vụ và phạm vi hoạt động.
“Trong thực tế, Kiểm toán nhà nước cũng như cơ quan thanh tra, điều tra vì lý do khách quan có thể không phát hiện ra được hết các sai phạm, nếu luật quy định cứng trách nhiệm liên đới đối với các sai phạm do không phát hiện ra tại các đơn vị thì chưa thật hợp lý”, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, ông Phùng Quốc Hiển - đại diện cho cơ quan chủ trì thẩm tra, chỉnh lý dự luật này, lý giải.
