Các kệ dài với nhiều kích cỡ được xếp ngăn nắp trong một tòa nhà có kích thước bằng 2 sân thể thao. Các kệ chứa đầy thức ăn và những khay nước. Không khí bên trong tòa nhà nóng ẩm và tối tăm, những con gián được tự do đi lại tìm thức ăn và sinh sản trong môi trường khép kín. Từ khi sinh ra cho đến lúc chết, chúng không bao giờ được nhìn thấy mặt trời.
Phóng viên SCMP được phép tham quan bên trong trang trại với các giới hạn nghiêm ngặt đối với du khách. Đây là trang trại lớn nhất thế giới đang nuôi khoảng 6 tỷ con gián trưởng thành mỗi năm. Trang trại sử dụng trí thông minh nhân tạo (AI) để quản lý đàn gián sẽ được dùng cho mục đích y tế.
Theo chính phủ Trung Quốc, gián là một nguyên liệu trong quá trình sản xuất thuốc chữa bệnh đang được hàng triệu người dân sử dụng ở Trung Quốc. Quốc gia này có nhiều cơ sở nuôi gián để sử dụng trong y học hoặc thức ăn chăn nuôi. Nhưng cơ sở tại thành phố Tây Xương, tỉnh Tứ Xuyên có quy mô lớn nhất.
Mỗi mét vuông ở cơ sở này nuôi được khoảng 28.000 con gián hàng năm, chính quyền tỉnh Tứ Xuyên cho biết trong một báo cáo gửi lên Bắc Kinh vào đầu năm.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, số lượng gián khổng lồ được nuôi trong môi trường khép kín. Dự án đạt được nhiều đột phá khoa học và công nghệ, xứng đáng nhận giải thưởng khoa học cấp quốc gia, chính quyền tỉnh Tứ Xuyên cho biết.
Điểm độc đáo của trang trại này là được kiểm soát bởi hệ thống sản xuất thông minh trên nền tảng AI. Hệ thống thu thập và phân tích hơn 80 loại dữ liệu, gồm nhiệt độ, độ ẩm, phân phối thức ăn, nước uống... AI còn giám sát những thay đổi về biến dị trong di truyền và những tác động tới tốc độ sinh sản của gián.
Tiến sĩ Zhang Wei, người tham gia phát triển dự án nói với SCMP: “Trên thế giới chưa có dự án như thế”. Ông Zhang xác nhận việc sử dụng AI trong quá trình sản xuất nhưng từ chối cung cấp thông tin chi tiết.
Chế thuốc chữa bệnh dạ dày
Trang trại này đã tạo ra khoảng 4,3 tỷ nhân dân tệ (khoảng 684 triệu USD) doanh thu trong những năm qua, bằng cách sản xuất một loại thuốc được làm hoàn toàn từ gián. Chính quyền tỉnh Tứ Xuyên cho biết khi những con gián đạt đến trọng lượng và kích thước mong muốn.
Chúng sẽ được đưa vào máy nghiền nát để sản xuất thành loại thuốc có tác dụng điều trị đau dạ dày và một số bệnh khác.
Loại thuốc nước điều chế từ con gián đã chữa khỏi bệnh cho hơn 40 triệu người Trung Quốc. Ảnh: SCMP
Loại thuốc này có màu sắc giống trà, có vị “hơi ngọt” và mùi hơi tanh, tùy theo bao bì của sản phẩm. Theo báo cáo của chính quyền tỉnh, hơn 40 triệu bệnh nhân mắc các bệnh về hô hấp, dạ dày và các bệnh khác đã khỏi bệnh, sau khi uống loại thuốc đặc biệt này theo đơn của bác sĩ. Trang trại đang cung cấp thuốc cho hơn 4.000 bệnh viện trên toàn quốc.
Gián là một thành phần trong y học cổ truyền Trung Quốc trong hàng nghìn năm qua. Tại một số khu vực nông thôn ở miền Nam Trung Quốc, trẻ sơ sinh thỉnh thoảng được cho ăn gián trộn với tỏi để điều trị sốt do nhiễm trùng hoặc đau bụng.
Chính phủ Trung Quốc đã tài trợ cho các dự án nghiên cứu trên phạm vi toàn quốc về giá trị y tế của gián. Trải qua hơn 2 thập niên nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng. Các nhà khoa học xác nhận hàng chục protein chống lại bệnh tật và các hợp chất sinh hóa trong cơ thể gián có tiềm năng lớn trong y học.
Nhiều báo cáo khoa học được đăng trên các tạp chí lớn ở Trung Quốc, mô tả những phát hiện thú vị về hiệu quả trẻ hóa cơ thể con người của thuốc làm từ con gián. Nó có tác dụng kích thích sự tái phát triển của các mô bị tổn thương như da và niêm mạc, màng dính trên bề mặt các cơ quan nội tạng, vốn rất khó chữa và gây ra các chứng đau mãn tính.
Thuốc điều chế từ con gián không phải là loại thuốc trị bách bệnh nhưng hiệu quả đối với một số chứng bệnh đã được xác nhận. Tuy vậy, điểm bất lợi của loại thuốc này là nguyên liệu để chế tạo, đối với hầu hết mọi người là “kinh tởm”. Đó là lý do khiến thuốc điều chế từ gián không được xuất khẩu ở một số nước. Ngay tại Trung Quốc, hầu hết bệnh nhân không biết thứ thuốc nước họ đang uống được làm từ con gián.
Thảm họa tiềm ẩn
Hơn 6 tỷ con gián được nuôi trong cơ sở khổng lồ gợi lên một số kịch bản ác mộng. Giáo sư Zhu Chaodong, nhà khoa học hàng đầu của Viện Nghiên cứu động vật học, thuộc Viện Hàn lâm khoa học Trung Quốc ở Bắc Kinh, nói rằng sẽ là “thảm họa” nếu những con gián ở đây lọt ra ngoài, có thể là do lỗi của con người, hay thiên tai, động đất làm hư hỏng kết cấu bảo vệ của cơ sở.
Thành phố Tây Xương có khoảng 800.000 người. Một tai nạn như vậy có thể “đáng sợ”. Trang trại này cũng nằm gần sân bay Thanh Sơn của thành phố. “Nhiều tuyến bảo vệ phải được đặt đúng chỗ và hoạt động tốt để ngăn ngừa tai nạn có thể giải phóng gián ra ngoài”, giáo sư Zhu nói.
Gián phát triển rất nhanh trong môi trường thích hợp. Với điều kiện khí hậu nóng ẩm và lượng mưa nhiều ở Tây Xương, chỉ cần vài trăm cá thể gián lọt ra ngoài là đã có thể gây nguy hiểm cho toàn bộ thành phố.
Một số chuyên gia cũng lo ngại quy trình sản xuất quy mô lớn và nuôi cấy di truyền của trại sẽ thúc đẩy quá trình tiến hóa của chúng, tạo ra những con gián khổng lồ với khả năng sinh sản bất thường, gây ảnh hưởng đến cân bằng sinh thái nếu chúng vô tình lọt ra ngoài.
