Theo quy định về tố tụng hình sự, đối với vụ án mà bị cáo bị truy tố ở khung hình phạt có mức cao nhất là tử hình thì Hội đồng xét xử gồm hai thẩm phán và ba hội thẩm. Vụ án này, bị cáo bị truy tố tội danh Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, không có khung hình phạt tử hình, số tiền thiệt hại không nhiều, chỉ 500 triệu đồng nhưng Hội đồng xét xử vẫn gồm 5 người, 2 thẩm phán và 3 hội thẩm nhân dân. Nguyên nhân là do vụ án có tính chất phức tạp.
Sự việc xảy ra tại CTCP Phụ tùng và tư vấn ô tô (ASC CO), Nguyễn Thị Thúy Hồng (SN 1977) là Kế toán trưởng, điều hành và kiểm soát các hoạt động kế toán. Tại Công ty ASC CO có một số quy định về quản lý quỹ tiền mặt như: phiếu, thu chi phải có đầy đủ chữ ký của người có liên quan; việc xin phê duyệt lưu chuyển tiền tệ, chi thanh toán phải tuân thủ nguyên tắc kế toán trưởng lập kế hoạch điều chuyển tiền trình Ban tổng giám đốc ký duyệt, chỉ xuất chi khi có lệnh được ký duyệt…
Trên thực tế, hoạt động xuất nhập quỹ tiền mặt của Công ty đã không tuân thủ quy trình chặt chẽ dẫn đến một khoản 500 triệu đồng bị thất thoát. Bị cáo Nguyễn Thị Thúy Hồng bị cáo buộc phải chịu trách nhiệm về khoản thất thoát này.
Cụ thể, tháng 5/2010, do cần tiền để kinh doanh bất động sản, bị cáo Hồng đã đề nghị Công ty vay tiền Ngân hàng HSBC, bị cáo sẽ dùng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của gia đình để làm tài sản bảo đảm. Số tiền vay được, bị cáo Hồng và Công ty sẽ chia nhau sử dụng với mục đích kinh doanh.
Theo thỏa thuận giữa ông Lương Đình Hùng, Giám đốc Công ty và bị cáo Hồng thì Công ty chỉ được sử dụng tối đa 2 tỷ đồng, số tiền còn lại bị cáo được vay. Công ty đã đồng ý và thống nhất với bị cáo, các chứng từ thu chi liên quan đến khoản vay của bị cáo đều thông qua quỹ Công ty và được kế toán ghi chung là rút tiền vay HSBC hoặc vay HSBC. Khi bị cáo Hồng trả thì ghi “trả gốc vay HSBC”. Khi ngân hàng giải ngân, Công ty sẽ sử dụng nguồn tiền trên cho bị cáo Hồng vay theo thỏa thuận cụ thể. Trong trường hợp bị cáo Hồng cần tiền vay gấp, nếu Công ty có sẵn nguồn tiền sẽ cho bị cáo vay.
Từ ngày 26/5/2010 đến 29/12/2010, Công ty đã cho bị cáo Hồng vay 5,1 tỷ đồng. Bị cáo Hồng đã trả được 2,64 tỷ đồng, còn lại 2,54 tỷ đồng, nhưng hai bên chưa chốt nợ cụ thể.
Tranh chấp nảy sinh xung quanh khoản tiền 500 triệu đồng, phía Công ty khẳng định đã cho bị cáo vay theo thỏa thuận nói trên và đã giao tiền, nhưng bị cáo Hồng khẳng định không vay, không nhận tiền. Cơ quan điều tra xác định, vào ngày 10/12/2010, Giám đốc Công ty giao cho bị cáo Hồng và chị Lê Ngọc Lan đi rút 1,4 tỷ đồng từ Ngân hàng Liên Việt để nộp 900 triệu đồng vào tài khoản Công ty tại HSBC (để trả nợ), còn 500 triệu đồng giao cho bị cáo Hồng theo kế hoạch. Kế hoạch này do bị cáo Hồng đề nghị Giám đốc phê duyệt.
Chị Lê Ngọc Lan giao 500 triệu đồng cho bị cáo Hồng vào 17h cùng ngày nhưng không kiểm đếm chi tiết, không ký nhận giao tiền. Nhân viên kế toán công nợ có lập phiếu chi nhưng bị cáo Hồng chưa ký tên. Tuy nhiên, tầm 17h cùng ngày, các nhân viên khác của Công ty có nhìn thấy bị cáo Hồng kiểm đếm tiền số tiền 500 triệu đồng.
Sau đó, chị Lê Ngọc Lan báo cáo với Giám đốc Công ty đã chi cho bị cáo Hồng 500 triệu đồng nhưng chưa làm “Lệnh điều chuyển tiền nội bộ”. Giám đốc Công ty đã yêu cầu bị cáo Hồng làm Lệnh điều chuyển tiền nội bộ và ký vào.
Đến tháng 1/2011, nhân viên kế toán quỹ đối chiếu phát hiện thất thoát 500 triệu đồng nhưng bị cáo Hồng phủ nhận, không vay khoản này, không nhận tiền.
Tại phiên tòa sơ thẩm, nhiều nhân viên của Công ty ASC CO đã được triệu tập với tư cách nhân chứng và những nhân viên này đều khai đã nhìn thấy bị cáo Hồng đếm số tiền 500 triệu đồng vào ngày 10/12/2010. Cuối cùng, Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Hồng 12 năm tù giam vì tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Mặc dù số tiền trong vụ án không quá lớn nhưng để lại hậu quả đáng tiếc, một cá nhân bị truy cứu trách nhiệm hình sự, Công ty chịu thiệt hại và tốn nhiều thời gian cho tố tụng. Nguyên nhân là do cách thức quản lý tài chính trong doanh nghiệp còn cẩu thả, tùy tiện, Nhân viên của ASC CO đã thừa nhận, theo đúng quy trình về quản lý quỹ, điều chuyển tiền thì tiền phải nhập quỹ sau đó mới chi ra nhưng trong vụ án này, tiền đã được giao ngay mà không cần ký nhận giấy tờ.
