Theo Kết luận Thanh tra số 2299/KL-TTCP, Thanh tra Chính phủ phát hiện 11 dự án đầu tư khu dân cư được giao đất không qua đất giá quyền sử dụng đất, vi phạm Nghị định 181/2004/NĐ-CP, Nghị định 17/2006/NĐ-CP và Quy chế đấu giá quyền sử dụng đất.
Diện tích đất tại 11 dự án là đất do Tổng công ty Cao su Việt Nam giao về địa phương (hơn 3.000 héc ta), đây là đất công, thuộc diện phải đấu giá quyền sử dụng đất. Qua kiểm tra hồ sơ giao đất, phát hiện có 3 dự án của CTCP Đại Nam, CTCP Đầu tư Kinh doanh Nhà Bình Phước, CTCP Quang Minh Tiến không chỉ được giao đất không qua đấu giá mà còn được giảm tiền sử dụng đất sai quy định.
Từ việc không đấu giá quyền sử dụng đất dẫn đến việc Cục Thuế tỉnh Bình Phước thực hiện chính sách miễn giảm 20% tiền sử dụng đất theo địa bàn ưu đãi đối với CTCP Đại Nam là 8,6 tỷ đồng, với CTCP Đầu tư kinh doanh Nhà Bình Phước là 2,9 tỷ đồng, CTCP Quang Minh Tiến là 2 tỷ đồng. Thanh tra Chính phủ xác định số tiền phải truy thu đối với 3 dự án trên là 13,6 tỷ đồng.
Thanh tra Chính phủ kết luận, Dự án Khu công nghiệp Minh Hưng - Hàn Quốc, đầu tư xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng khu công nghiệp, do Công ty TNHH C&N Vina làm chủ đầu tư được hưởng đơn giá thuê đất thấp hơn nhiều so với quy định.
Cụ thể, từ năm 2008, Dự án được Ủy ban Nhân dân Bình Phước chuyển sang cho thuê đất trả tiền một lần với diện tích hơn 1,9 triệu m2. Đơn giá thuê đất theo thông báo nộp tiền của Cục Thuế tỉnh Bình Phước là 0,008 USD/m2/năm. Đơn giá này được xác định trên cơ sở quy định tại Quyết định 189/2000/QĐ-BTC về tiền thuê đất áp dụng đối với các hình thức đầu tư nước ngoài.
Tuy nhiên, theo Quyết định 189, mức giá tối thiểu đối với xã trung du là 0,03 USD/m2/năm, giá thuê đất tại khu công nghiệp, khu chế xuất… bằng 80% mức quy định này. Như vậy, việc áp mức giá 0,008 USD/m2/năm là không đúng. Chưa kể, vào năm 2008, khi xác định đơn giá thuê đất cho Công ty TNHH C&N Vina, Nghị định 142/NĐ-CP về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước đã có hiệu lực thi hành.
Ngoài ra, với Dự án trồng cao su do CTCP Đại Minh làm chủ đầu tư, Dự án trồng cao su và cây rừng do Công ty TNHH một thành viên Bình An làm chủ đầu tư, Dự án Nhà máy sản xuất săm lốp ô tô do CTCP Tập đoàn Thịnh Phát Kon Tum làm chủ đầu tư, qua kiểm tra, Thanh tra Chính phủ phát hiện tỷ lệ % đơn giá thuê đất áp dụng cho 3 dự án thấp hơn nhiều so với quy định. Tỷ lệ đơn giá cho 3 dự án nói trên lần lượt là 0,5% - 0,3% - 0,5% trong khi theo quy định tại Khoản 3 Điều 2, Nghị định 121/2010/NĐ-CP thì tỷ lệ tối thiếu là 0,75%.
Trong số 8 khu công nghiệp với diện tích hơn 5.200 héc ta được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, địa phương đã tự ý chia nhỏ 4 khu công nghiệp thành 15 khu công nghiệp nhưng không báo cáo Thủ tướng Chính phủ đồng ý trước khi thực hiện. Sau khi chia nhỏ, đến cuối năm 2014, mới có 7/19 khu công nghiệp đi vào hoạt động.
Có 2 khu công nghiệp gồm Khu công nghiệp Đồng Tâm - Tà Thiết diện tích 523 héc ta và Khu liên hợp Công nghiệp, Đô thị và Dịch vụ Đồng Phú 4.576 héc ta không có trong quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, nhưng có trong quy hoạch chi tiết của Tỉnh đã phê duyệt. Tại thời điểm thanh tra (cuối năm 2014), Khu công nghiệp Đồng Tâm - Tà Thiết đã có chủ trương thu hồi, riêng Khu Công nghiệp, Đô thị và Dịch vụ Đồng Phú, địa phương dự kiến mở rộng diện tích và đang trong giai đoạn chuẩn bị thủ tục xây dựng đề án quy hoạch.
Sau thanh tra, Thanh tra Chính phủ đã ban hành quyết định truy thu về tài khoản tạm giữ 13,8 tỷ đồng sai phạm và kiến nghị địa phương nghiêm túc thực hiện việc chấm dứt giao đất công để phát triển khu dân cư không qua đấu giá, miễn giảm tiền sử dụng đất với các dự án sử dụng đất công.
